Mededeling van de Werkgroep CultuurHistorie
stem zoals het in het voorwoord van Jan Pietersz.
staat. De Zeeuwse bundel was overduidelijk bedoeld om
op literair vlak te concurreren met die uit Holland en om
de Zeeuwse 'dichtersbende' een naam te geven tot buiten
de provinciegrenzen.
Sic transit gloria mundi, oftewel zo vergaat 's werelds roem.
Wanneer je nu langs de plek loopt, op de hoek van de
Korte Burg en de Bogardstraat, herinnert niets meer, zelfs
geen tekstbordje aan de grote bedrijvigheid die daar
heerste in het eerste kwart van de zeventiende eeuw.
De Werkgroep CultuurHistorie (WCH) verzoekt alle
leden van de ZDV en de WCH hun actuele emailadres
door te geven aan Elly Adriaansz, secretaris van de
WCH. Haar e-mailadres is: parnassia@zeelandnet.nl
Tevens wordt u verzocht aan te geven of u lid bent van
de WCH, de ZDV of van beide verenigingen.
Albert Meijer,
voorzitter WCH
Neerlandicus Ronald Rijkse (1946) is oud
conservator Oud Bezit en Bijzondere Collecties
van de Zeeuwse Bibliotheek, thans (onbe
zoldigd) conservator Handschriften van het
KZGW (Zeeuws Genootschap).
De auteur is Mieke Meijer van de Zeeuwse
Bibliotheek veel dank verschuldigd. Zonder
haar zou dit een 'feuilleton zonder illustraties
zijn geworden.
Geraadpleegde literatuur
Beter dan u te vermoeien met talloze voetnoten, heb ik gemeend u hier
onder een aantal relevante studies te geven waarvan ikzelf dankbaar
gebruik heb gemaakt.
- Bol, L.J., 'Een Middelburgse Brueghel-groep. VII. Adriaen Pietersz.
van de Venne, schilder en teyckenaer. A. Middelburgse periode ca.
1614-1625', in: Oud-Holland 73(1958), p. 59-79.
- Bol, L.J., 'Adriaen Pietersz. van de Venne schilder en teyckenaer. I.
Oriëntatie naar plaats en tijd', in: Tableau 5(1982)2, p. 168-175.
- Bol, L.J., 'Adriaen Pietersz. van de Venne schilder en teyckenaer. II.
De 'Schildery-winckel", in: Tableau 5(1982-1983)3, p. 254-261.
- Bol, L.J., 'Adriaen Pietersz. van de Venne schilder en teyckenaer. IX.
Adriaen van de Venne als illustrator', in: Tableau 6(1984)4, p. 55-64.
- Bol, L.J., Adriaen Pietersz. van de Venne: painter and draughtsman.
Doornspijk 1989.
- Bredius, A. (hrsg), Künstler-lnventare: Urkunden zur Geschichte der
hollandischen Kunst des XVIten und XVlIIten jahrhunderts. 8 bdn.
's-Gravenhage 1915-1922 (met name deel 7).
- Briels, J.G.C.A., Zuidnederlandse boekdrukkers en boekverkopers in de
Republiek der Verenigde Nederlanden omstreeks 1570-1630. Nieuw
koop 1974.
- Buijnsters-Smets, L„ Straatverkopers in beeld: tekeningen en prenten
van Nederlandse kunstenaars circa 1540-1850. Nijmegen 2012.
- Encyclopedie van Zeeland. 3 dln. Middelburg 1982-1984.
- Fontaine Verwey, H. de la, Uit de wereld van het boek. 4 dln. Am
sterdam 1975-1997. Dl. 2: Drukkers, liefhebbers en piraten in de
zeventiende eeuw, p. 49-75: 'De gouden eeuw van de Nederlandse
boekillustratie, 1600-1635'.
Franken, D„ Adriaen van de Venne. Amsterdam 1878.
Frederiks, J.G., 'De Zeeusche Nachtegael (1623)', in: Oud-Holland 14
(1896), p. 19-35, 76-91; het eerste grote artikel over de Nachtegael.
Huisstede, P. van J.P.J. Brandhorst, Dutch printer's devices 15th-17th
century. A catalogue. 3 dln. Nieuwkoop 1999.
Meertens, P.J., Letterkundig leven in Zeeland in de zestiende en de
eerste helft der zeventiende eeuw. Amsterdam 1943.
Meertens, P.J., 'De Zeeusche Nachtegael', in: Zeeuws Tijdschrift
1(1950)3, p. 53-57.
Nagtglas, F., Levensberichten van Zeeuwen... 4 dln. Middelburg 1888-
1893 (met name deel 2).
Kramm, Chr., De levens en werken der Hollandsche en Vlaamsche
kunstschilders, beeldhouwers, graveurs en bouwmeesters van den
vroegsten tot op onzen tijd... 6 dln. in 3 bdn. Amsterdam, Diederichs,
1857-1861 (met name deel 5).
Porteman, K. 'T'is al goet wat cunste doet. Beschouwingen bij een
drukkersmerk van de gebroeders Van de Venne', in: Liber amicorum
Leon Voet o.r.v. F. de Nave. Antwerpen 1985.
Porteman, K. M. B. Smits-Veldt, Een nieuw vaderland voor de mu
zen: geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1560-1700. Amster
dam 2008. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur, deel 3.
Rosmalen-Mann, E. van, 'Cat's illustrator: Adriaen Pietersz. van de
Venne', in: Visies op Jacob Cats en zijn tijd. Speciaal nummer van
Nehalennia nr. 28(1978), p. 8-25.
Royalton-Kisch, M., Adriaen van de Venne's album in the Department
of Prints and Drawings in the British Museum. London, British Mu
seum publications, 1988.
Rijkse, R.M. 'Zeeuwse versus Hollandse rederijkers: 1-1', in: Zeeuws
Tijdschrift 59(2009) 5/6. Speciale aflevering n.a.v. Zeeuwse Biblio
theek 150 jaar.
Schenkeveld-van der Dussen, M.A., 'Huygens en de Zeeusche Nachte
gael', in: De Nieuwe Taalgids 62(1969), p. 126-127.
Strengholt, L., 'Letterkundig leven in Zeelands Gouden Eeuw', in:
Nehalennia nr. 75 (1989), p. 24-36.
Vaeck, M. van, 'Herdrukken van de Zeeusche Nachtegael (Middel
burg 1623)', in: 't Ondersoeck leert. Studies over middeleeuwse en 17de-
eeuwse literatuur ter nagedachtenis van prof. dr. L. Rens. Leuven 1986.
Vaeck, M. van. 'Adriaen van de Vennes Tafereel van Sinne-mal (Mid
delburg 1623): n.a.v. het literaire debuut van een geleerd schilder
dichter', in: Nehalennia nr. 75 (1989), p. 4-23.
Vaeck, M. van, 'Konst baert roem: het uitgeversbedrijf van de Van de
Vennes te Middelburg (1618-1625)', in: Zeeland 1(1992)2, p. 85-90.
Vaeck, M. van, Adriaen van de Vennes Tafereel van de belacchende
werelt (Den Haag 1635). 3 dln. Gent 1994. Deel 1: Prolegomena.
Zeeusche Nachtegael ende des selfs dryderley gesang: geheel anders in-
der waerheyt verthoont, als de selve voor desen by sommighe uyt enckel
mis-verstant verkeerdelijck is geoordeelt. Door verscheyden treffelijcke
Zeeusche Poëten by een ghebracht, ende verciert met Copere Plaeten.
Hier is noch by-ghevought een Poëtisch werck ghenaemt Tafereel van
Sinne-mal. Middelburgh, Ian Pietersz. vande Venne, 1623. Exemplaar
Zeeuwse Bibliotheek Kluis 1062 B 21. Alle citaten zijn uit dit exem
plaar afkomstig.
Zeeusche Nachtegael, en bijgevoegd A. van de Venne Tafereel van
Sinne-mal, met een verantwoording en indices van P.J. Meertens en
P.J. Verkruijsse. Facsimile-editie. Middelburg 1982.
