Noermond
Op Schouwen zijn bij slot Moermond te Renesse, dat in
de 13de eeuw in bezit was van het geslacht Van Renesse, in
de jaren vijftig en zestig eveneens opgravingen verricht,
aanvankelijk in 1956 door de ROB onder leiding van H.
Halbertsma en Renaud, en in 1964 door de toenmalig pro
vinciaal archeoloog J.A. Trirnpe Burger. Het kasteel is in
drie fasen gebouwd, dit vanwege verwoestingen als gevolg
van diverse conflicten. Figuur 3 toont de fundamenten uit
de eerste fase. Het betreft een veelhoekige ringmuur van
60 m in diameter. Het huidige gebouw is in 1513 en later
gebouwd (fase 3).
Sint-Maartensdijk
Op het eiland Tholen heeft Renaud in de tweede helft
van de jaren zestig de resten opgegraven van het kasteel
van Sint-Maartensdijk, ook bekend als het Hof van Sint-
Maartensdijk. Dit kasteel was in de 15de eeuw in bezit van
de heren Van Borsele. In 1434 verbleef ook Jacoba van
Beieren op dit kasteel. Op figuur 4 zijn Renaud met zijn
vrouw te zien, onder een paraplu, tussen de fundamenten.
Hij heeft de hoofdburcht, de voorburcht, de gracht en de
stoeterij ten westen van de voorburcht in kaart gebracht.
In 2002-2003 heeft het archeologisch bedrijf ArcheoMedia
verder onderzoek verricht naar de stoeterij.
Er zijn slechts enkele waarnemingen verricht. In 1993
heeft H. Hendrikse van het voormalig Provinciaal Depot
voor Bodemvondsten (PDB) met mevr. L.C.J. Gold-
schmitz-Wielinga van de Archeologische Werkgemeen
schap Nederland (AWN) een natuurstenen fundering
opgemeten en in 2009 heeft de Stichting Cultureel Erfgoed
Zeeland (SCEZ) na een vondstmelding een bakstenen fun
dering van het kasteel in een sloot gedocumenteerd. Deze
bleek maar liefst 3,20 m breed te zijn.
Het kasteel is na de Franse tijd in 1820 gesloopt. Voorlopig
is het een beschermd archeologisch monument en liggen
de resten nog in de bodem; deze kunnen dus ooit nog eens
worden gedocumenteerd.
Westhove
Als we weer terugkeren naar Walcheren, ligt tussen Dom
burg en Oostkapelle kasteel Westhove. Het is in de 13de
eeuw gebouwd en was in de middeleeuwen de residentie
voor de abten van de abdij van Middelburg. In 1976 is on
der de wetenschappelijke leiding van Trimpe Burger een
archeologisch onderzoek uitgevoerd. Uit de opgravingste
kening van assistent-provinciaal archeoloog B. Oele blijkt
dat er meerdere fasen in het muurwerk te herkennen zijn.
Er zijn slechts enkele originele elementen uit de middel
eeuwen bewaard gebleven. De meeste elementen van het
huidige kasteel dateren uit de 17de/18de eeuw.
Sluis
In West Zeeuws-Vlaanderen bevonden zich aan weerszij
den van het Zwin het grote en het kleine kasteel van Sluis.
Het grote kasteel is mogelijk al aan het eind van de 13de
eeuw gebouwd ter bescherming van de stad Sluis en ter
controle van de handelsvaart over het Zwin naar Brugge.
Het was in de middeleeuwen in bezit van de graven van
Vlaanderen.
H.E. Barnstadt vervaardigde in 1760 van het grote kasteel
een plattegrondtekening en tevens zij-aanzichten van
onderdelen van het kasteel (fig. 5). Het kasteel is waar
schijnlijk het belangrijkste kasteel van het huidige Zeeland
geweest, dat blijkt ook wel uit de afmetingen (75 bij 66 m)
en het aantal torens (12), maar het is nooit archeologisch
onderzocht.
Fig. 3. Dertiende-eeuwse funderingsresten van slot Moermond
(fase 1bij Renesse (foto RCE; beeldbank Zeeuws Archeologisch
Archief, SCEZ).
Fig 3b. Slot Moermond anno 2011 (foto H.M.D. Dekker).
Fig. 4. Renaud en echtgenote, veilig onder de paraplu tussen de
fundamenten van het Hof van Sint-Maartensdijk (Beeldbank
Zeeuws Archeologisch Archief, SCEZ).
