Nehalennia zomer 2015 nr. 188
Dat geldt ook voor de resten van het kleine kasteel van
Sluis of de Toren van Bourgondië, die aan de andere zijde
van het Zwin stond. Het kleine kasteel is genoemd naar
zijn bouwheer Jan van Bourgondië, die het bouwwerk
rond 1405 liet oprichten. In 1537 is het afgebroken.
De fundamenten zijn door het archeologisch adviesbureau
RAAP in 2002 door middel van weerstandsmetingen en
boringen in kaart gebracht, maar ze zijn nooit opgegra
ven. Het betreft een grote vierkante toren van 40 x 40 m.
Soms komen restanten tijdens het ploegen tevoorschijn,
zo ook nog in 2007. De SCEZ heeft toen archeologische
waarnemingen verricht, waarbij enkele muurresten zijn
gedocumenteerd.
Saeftinghe
Een kasteel, waarvan de fundamenten niet meer tevoor
schijn zijn gekomen, ligt in Oost Zeeuws-Vlaanderen en
wel in het Verdronken Land van Saeftinghe. Dit kasteel
van Saeftinghe is in de tweede helft van de 13de eeuw
gebouwd. Het was in het bezit van de graven van Vlaan
deren. Aan de hand van oude kaarten is bekend waar
het kasteel ongeveer moet hebben gestaan, namelijk aan
de noordoostelijke rand van Saeftinghe. Medewerkers
van RAAP hebben een archeologisch bureau-onderzoek
uitgevoerd en vervolgens getracht dit kasteel met boringen
op te sporen, doch dit is niet gelukt. Het is tot op de dag
van vandaag onduidelijk of de resten van het kasteel in de
vaargeul in de Westerschelde liggen of dat ze nog verbor
gen zijn onder het slik of het schor.
Ter Mortiere
Een kasteelterrein dat recent, in 2013, is onderzocht is het
13dc-eeuwse kasteel Ter Mortiere tussen Arnemuiden en
Middelburg op Walcheren. Het kasteel wordt al in 1281 in
de bronnen genoemd. Medewerkers van de Universiteit
Gent hebben het terrein in kaart gebracht met behulp van
elektromagnetische inductie, waarbij elektromagnetische
golven in de bodem worden gestuurd. Tot 3 m diep kan
daarmee informatie worden verzameld over de struc
tuur van de bodemlagen en alles wat zich daarin bevindt.
Op die manier wordt er dus niets vernield en blijven de
archeologische resten intact in de bodem aanwezig. Ze
hebben drie concentraties baksteen aangetroffen en enkele
grachten. De grootste driehoekige concentratie zullen de
resten van het kasteel zijn met zijden van ruwweg 45 x 35
x 30 meter, terwijl een kleinere structuur waarschijnlijk
een bijgebouw zal zijn geweest.
Kats, Biervliet
Van nog twee belangrijke Zeeuwse kastelen is de ver
moede ligging bekend, maar zijn de resten nooit in kaart
gebracht. Dat zijn het kasteel van Kats op Noord-Beveland
en het kasteel van Biervliet in West Zeeuws-Vlaanderen,
beide gebouwd in de 13de eeuw. De SCEZ heeft in 2008 bij
Kats nog wel enkele boringen verricht na een vondstmel
ding van grote bakstenen funderingen van minimaal 20 m
lang in een slootkant, maar of die zijn toe te schrijven aan
het kasteel of aan een ander groot gebouw van het middel
eeuwse, in 1530/32 verdronken Kats is niet bekend.
PLATTE-GRONDTEKENINGEN DOORSNIJDINGEN
•n
STANDGEZICHTEN
van het KAS TEEL te S LU IS In VLAANDEREN
zoals het nu herstelden verbeeterttlvmet noukeurlgheUopgemete
en op het papier gebragd door den Extra ordlnooris Ingenieur
KE.Barnstadt inden laar* 1760
Fig 5. Plattegrond van het kasteel van Sluis uit 1760; bew. kopie B. Oele, 1978.
