Hulst, West-Souburg, Arnemuiden
Er zijn meer kasteelterreinen archeologisch onderzocht. Te
denken valt aan het kasteel van de heren van Maelstede bij
Hulst en het kasteel te West-Souburg, maar ze kunnen hier
niet uitputtend worden behandeld.
Daarnaast zijn er ook kleinere kastelen geweest, in de
vorm van een groot versterkt huis met een gracht erom
heen. Ze werden bewoond door belangrijke heren en
worden ook wel moated sites genoemd. Als voorbeeld kan
worden genoemd een laatmiddeleeuws versterkt huis langs
de Kraaijenholseweg bij Arnemuiden op Walcheren, waar
in 1986 door de ROB, in samenwerking met studenten van
de PABO, een onderzoek werd uitgevoerd. De contouren
van het gebouw en de gracht konden in kaart worden
gebracht. Het bleek te gaan om een gebouw van 17 m lang
en 10 m breed.
Colijnsplaat
Een recenter voorbeeld: in oktober 2013 heeft de SCEZ
enkele proefsleuven gegraven ten zuiden van Colijnsplaat
op Noord-Beveland, om een vondstmelding van laatmid
deleeuwse munten te controleren. Na die melding was
eerst een kort bureau-onderzoek uitgevoerd, waarbij ook
luchtfoto's zijn bestudeerd. Daaruit bleek dat zich op de
vondstlocatie een omgracht terrein zou kunnen bevinden.
Hier was niets van bekend in het Zeeuws Archeologisch
Archief van de SCEZ. De resultaten in de proefsleuven
wezen uit dat er in de late middeleeuwen inderdaad een
versterkt huis moet hebben gestaan. Enkele funderings-
resten en de ligging van de gracht zijn gedocumenteerd
(fig. 6).
Vliedbergonderzoek
Het onderzoek naar kasteelterreinen staat dus niet stil; het
is een continu proces waarbij telkens weer nieuwe terrei
nen aan het licht komen. Verder kunnen ROB-onderzoe-
ken uit de jaren vijftig en zestig naar enkele kasteelbergjes
of vliedbergen worden genoemd, zoals die bij Kleversker-
ke, Hoogelande en Buttinge op Walcheren en bij Abbekin-
deren op Zuid-Beveland. Daarbij is voornamelijk aandacht
besteed aan de archeologische resten en ouderdom van de
zogenaamde kernheuvels: de eerste bewoningsfase van de
latere kasteelbergjes uit de periode llde-13de eeuw.
Een recent voorbeeld van een dergelijk kasteelbergje is in
november 2014 aangetroffen ten zuidwesten van Dom
burg. De vondst werd gedaan tijdens een proefsleuven-
onderzoek, dat werd uitgevoerd door het archeologisch
bedrijf Artefact. In één van de sleuven trof men een recht
hoekig bakstenen fundament van waarschijnlijk een toren
aan, met eromheen de sporen van een gracht. Het fun
dament was 10 m lang en 8,5 m breed. De kasteelbergjes
waren op hun beurt de voorlopers van de echte' kastelen.
6
Drs. Hans Jongepier is archeoloog en prehis-
toricus, en als adviseur archeologie verbonden
aan de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
(SCEZ).
Fig. 6 Funde-
ringsrest van het
tot dusver onbe
kende versterkte
huis bij Colijns
plaat (Beeldbank
Zeeuws Archeo
logisch Archief,
SCEZ).
