Net Alex Colville (1920-2013) kijken naar de
werkelijkheid
m
Johati Everaers
Ter nadere informatie en om te verduidelijken waarom dit
artikel juist in dit tijdschrift op zijn plaats is, volgt eerst
een beknopte biografie. Ik beperk me tot de periode die
van belang is binnen het kader van de woonomgeving van
Colville en zijn aan de oorlog gerelateerde werken.
Alex Colville werd geboren in 1920 in Toronto. De familie
verhuisde in 1929 naar Amherst, Nova Scotia, Canada.
Colville volgde rond zijn achttiende een zogenaamd Fine
Arts program op de Mount Allison University in Sackville,
New Brunswick, Canada. Hij ontmoette daar zijn latere
vrouw Rhoda Wright. Tijdens zijn studie aan de univer
siteit nam hij deel aan zomercursussen schilderen, die er
uiteindelijk toe leidden dat hij een professionele opleiding
in de kunst ging volgen en in 1942 dienst nam in het
Canadese leger met de bedoeling om oorlogskunstenaar
te worden. Alex en Rhoda trouwden in 1942 in Wolfville,
Nova Scotia. In 1944 werd hij naar de Canadian Military
Headquarters in Londen gestuurd waar zijn werk als oor
logsschilder begon.
Breskens: 'complete devastation'
Na eerst in het zuiden van Italië actief te zijn geweest,
landde hij vanuit Engeland op 24 oktober 1944 in Oos
tende. De oorlogskunstenaar met de militaire rang van
luitenant werkte vlak achter het front in Vlaanderen en
Zeeland. Op 30 oktober vermeldt zijn dagboek: On 30
October I wentfor a trip to Breskens. Although it was very
cold and windy, the subject matter here was fascinating:
complete devastation under a cold, blue-gray sky. We didn't
stay there long as one ofour aircraft dropped a stick of
bombs in the area. Twee dagen later: On 2 November went
to Westkapelle dyke taken the night before and flooded by
the Germans [sic!]. I made drawings and took severalpho-
tographs of prisoners of war being carried in vessels through
a flooded, flag-drapped street
Na de slag om de Schelde trok hij met de 3rd Canadian
Infantry Division naar Nijmegen en verder. Overal maakte
hij schetsen en aantekeningen en legde ook de verschrik
kingen vast die hij aantrof in concentratiekamp Bergen-
Belsen in Duitsland.
6
Mijn eerste kennismaking met het werk van de Canadese beeldend kunstenaar Alex Colville was in 1974 tijdens de ten
toonstelling Kijken naar de Werkelijkheid in Museum Boymans van Beuningen in Rotterdam. Een indrukwekkende expositie
met werk van Europese en Amerikaanse hyperrealisten, een stroming die twee jaar eerder op Documenta 5 in Kassei onder
de aandacht was gebracht. In Rotterdam werden van Colville vier werken getoond: Milktruck (1959), Departure (1962), Paci
fic (1967) en Stop forcows (1967), dat zich bevindt in de collectie van Museum Boijmans van Beuningen. Ik publiceerde over
het laatste schilderij een artikel in literair tijdschrift Ballustrada en nam het later op in mijn verhalenbundel Verdwaalde
oeverloper (2014). Om meer werk te zien van Colville bezocht ik onlangs The Canadian War Museum en The National Gallery
of Canada, allebei in Ottawa.
'Stop for cows', Alex Colville
(1967); coll. Museum Boijmans
van Beuningen, Rotterdam.
