Nehalennia winter 2015 nr. 190
Ze moste gae oefene vó de Sinterklaos. Want die most
aoltied mit de meziek in'aeld 'ore. In noe most 'n nie te
laete komme. Nie alleênig omdat 'n docht dat 'n dae on-
misbaer was, ma ok omdat dirihent Merien nie makkelijk
was. Toch dost Jewannes niks te zaahen, want Gert ao zó
z'n eihe ideeën. Ie wist nog, dat Koos z'n aer op 'n aore me-
niere wou laete knippe, want dat aod'n in 'n blad ezie. Gert
ao eêl raor nae z'n ekeke in ao toe ezeid: Daer jie gin kop
vó. In 't gebeurde nie. Dust Jewannes dee wè oppasse om
wat te zaahen. Ma kiek, net toe dat 'n an de dirihent zat
te dienken in a 'n bitje benauwd behon te kieken zwaoide
Gert-Coen mit 't laeken in zei: Jewan, jie bin an de beurte.
Jewannes gieng ophelucht in de stoel zitte in Gert dee 't
laeken om z'n nikke knoape. Ie behon goed mit de tondeu
se in aelde groóte bossen aer wegt, ma aneêns gieng 'n z'n
eihe bemoeie mit wat 'r dü d'aore vinters gezeid wier. Die
aode 'n eêl ver'ael over Diengeman de slachter. De tondeu
se bleef in de locht ange in Gert gieng omstandig uutlaahe
dat 'r niks waer was van die klespraetjes. Ie zei: Je mot nie
aoles g'loave wat of Diengeman zeit, die kan leuhene dat 't
waeter uut z'n oahen bost. As 't oekje om 't strootje komt,
is 'n zó slecht as ketoen van 'n cent d'elle. In zó bleef Gert
nog 'n stuitje dühae. Jewannes kreeg 't 'r waarm van. Ie
kon onder 't laeken nie op z'n orlosie kieke in ie piepte:
Gert, Gert, ik mot om aolf achte bie de meziek weze,
Das nie moelijk, zei Gert, dan doe m'n maarhe d'n aoren
elt. Ie knoapte 't laeken los in wapperde d'r mee in de rich-
tieng van de deure. Groóte plokken aer vlohe aole kanten
op. Jewannes stieng sebiet op in maekte dat 'n naer uus
kwam om z'n trompet t'aelen. Daenae trek wi trug nae de
Kromme Reke, want daer was 't vereênehiengslokaol, waer
a geluden van verscheie instrumenten t'oóren waere. Ze
waere netuurlijk an 't inblaezen, weetje. Toe dat Jewannes
mit 'n aolfheknipt oód binnekwam wier d'r vreêd elache.
Ubrecht, de tamboer, riep: Ik d'eêle mars mee'eblaeze,
ma dit k nog nooit ezie. Ma Merien zei: Jewannes, je bin
net op tied jong, gae ma gauw zitte. Maansen, speciaol vó
Jewannes behinne m'n vanaeven mit de ouverture De Bar
bier van Sevilla.
Henk Blom (dialect Renesse)
Stilstaend dialect en is 't Flakkees nog 'n
levende tael?
In 1943 wier ik in Nieuwe Tonge gebore. Mien ouwers
sprakke allebei Flakkees, dus thuus wier d'r Flakkees ge-
sproke. M'n opoe, mien moeders moeder, was 'n echte
Nieuwe Tongse. Ze was al jong weduwe geworre omdat
d'r man in 1918 stierf an de Spaense griep. Ze was altied
in 't zwart gekleed, met 'n zwartgrieze schorte voor. Daer
hoorde ik wel us biezondere Flakkeese woorde. Ze zei
'n keer: "Ik haw vannacht zo moete buistere". Dat bleek
hoeste te weze. Mien ooms en tantes van mien moeders
kant, sprakke allemael Flakkees.
Mien oma, dus m'n voaders moeder, gescheiden, was
schooljuffrouw bie ongs in durp, sprak ABN. Noe weet
ik niet of wielle tegen heur ABN sprakke. Heur kinders
sprakke allemael ABN.
Van de acht kinders binne d'r vuuve met 'n Flakkeeenaer,
een met een Hoekse Waerder, een met een Rotterdammer
en een met een Flakkeeenaer die ABN spreekt, getrouwd.
Op verjaerdaege was Flakkees toch wel de voertael.
Toen ik in 1959 op 't lab van Rubberfabriek Hellevoet
ging werke, warre daer oak drie Flakkeese jongelui werk-
zaem, dus onder mekoare sprakke m'n Flakkees. In 1969
trouwde ik met 'n meisie uut Achthuuze /De Langstraet,
die oak Flakkees sprak. Wielle haw saeme altied Flak
kees tegen mekoare gesprake. Mien vrouw 'dr ouwers
sprakke oak Flakkees. As wielle daer warre, leerden wielle
wel us 'n nieuw Flakkees woord, zoals "pelder", 't Flak
keese woord voor pallet. In 1984 kocht ik het "Woorden
boek der Zeeuwse Dialecten", de zevende druk, van Dr.
Ha.C.M.Ghijsen, dat m'n afgeloape zaeterdag in Goes
herdocht hebbe (50 jaer geleee verscheen de eerste druk).
Asse we us 'n Flakkees woord hoorde, zocht ik dat altied
op in 't groate Woordeboek. 't Bleek dat de zevende druk
al behoorluk volledig was: 't ongs onbekende woord sting
d'r altied in.
Vanaf de tied dat wielle an de overkante weunde, wier ons
Flakkees eigeluk nie meer gevoed. Geleideluk an sluupe d'r
toch wel wat ABN-woorde in.
Toen we us 'n keer bie Van Eestere in Nieuwe Tonge 'n
blommetje kochte, hoorde mien vrouw en ik de Nieuwe
Tongse meisies met mekoare praete en zeie wielle tegen
mekoar: "Wat praete die meissies plat!"
In 2002 ginge we terug naer ongs eiland mar wel naer de
oarre kante, Ouddurp op 't zand en niet op die dongkere,
zware klei van Flakkee. Met ongs Flakkees warre we snel
ingeburgerd bie de Ouddurpers, want de dialekte liekene
wel veul op mekoar.Ik hou wel veul moeite met 't Oud-
durpse woord "gors" voor gras. Gors" is in 't Flakkees
buutedieks grond.
In mien werkzaeme leve as arts voor homeopathie, na-
tuurgeneeswieze en Moerman therapie kon ik met mien
patiente van ons eiland en Zeeland Flakkees praete, dat
geeft al geliek 'n vertrouwd gevoel.
In de winter van 2012/2013 volgde ik bie Pau Heerschap
de cursus 'Tael en Dialekt', dat mien belangstelling voor 't
Flakkees flink angewakkerd heit. Ik haw meegedaen met
't "Oral History (verhaele over ramp verzaemele) Project"
dat in 't Waetersnood museum gaende is. Ik haw mien
25
Stilstaende waeter op de Grevelingen.
