O c
C I F I C
Nehalennia zomer 2016 nr. 192
1-
L
J
L
Middelburg of 'Eua'
(Un)Friendly Islands
NEW
American
Wallis and Butupa SAMOA v Suno.
x I (,OUS>
JPAGO PAGCj
(to France)
h.H^ahasa
'■""oka^UVA
Vanua
Levii
Vili
Levu
Lau Group
TONGA
Niue
(to NZ)
FIJI
NUKU'
ALOIjA
Outrigt
used for
the Pacific
Micronesia.
exp<
required si
sea, and
I
Tasmans ontdekkingsreis werd vervolgd in noordooste
lijke richting. De volgende dag, op 20 januari 1643, kwa
men twee eilanden in het vizier. Het duo lag ongeveer 18
kilometer van elkaar verwijderd. sijnde 't noordelijck-
ste een laech eijlandt, even als Hollandt is. t noordelijcxte
hebben wij de naem gegeven van Amsterdam, ter oorzaecke
d'overvloet van verversinge, die [wij] aldaer bequamen, het
zuijdelijcxte noemden wij Middelburch
Het door Tasman zogenoemde 'lage eiland' is het huidige
Tongaanse hoofdeiland Tongatapu. Tasman gaf het eiland
de naam Amsterdam vanwege de overvloed aan produc
ten die daar voor handen waren. Die goederen waren
belangrijk in verband met de voortzetting van de reis. De
inheemse bevolking ontving Tasman zeer vriendelijk en
schonk hem onder meer varkens, kippen en fruit. Tasman
gaf de nagenoeg naaktlopende eilandbewoners kleding
stukken en voornamelijk oude spijkers! De kennelijk
naïeve inlanders waren tevreden met deze nogal magere
giften. Overigens typeerde Tasman in zijn reisverslag de
eilanders als groot en fors. Die uiterlijke kenmerken zijn
dus niet alleen in onze tijd, maar waren al in de zeven
tiende eeuw opvallend.
Het andere eiland, dat tamelijk hoog was, werd Middel
burg genoemd. Tasman ging daar overigens niet aan land
in tegenstelling tot zijn collega-ontdekkingsreiziger James
Cook, die dat 130 jaar later wel deed. Het vulkanische
Middelburg eiland is het huidige Eua, een stuk land dat
qua omvang minder is dan de helft van Walcheren. Het
bevat aan de oostzijde een maagdelijk tropisch regenwoud
dat de status heeft van Nationaal Park. Paradijselijke
stranden liggen in het westen van het eiland. Verder zijn er
kalksteengrotten en steile klippen. In tegenstelling tot het
laagliggende Tongatapu is Eua heuvelachtig en ruig. De
inkomsten op Eua worden gegenereerd uit landbouw, wat
bosbouw en, op bescheiden schaal, toerisme.
Ruim zestig jaar nadat Tasman de Amsterdam en Middel
burg eilanden in het leven riep, herhaalde de geschiedenis
zich bij het toenmalige Nieuw-Guinea. Ook ontdekkings
reiziger Jacob Weyland noemde twee naast elkaar liggende
eilanden Amsterdam en Middelburg. Dat was in het jaar
1705. Dit duo ligt net boven de zogeheten Vogelkop van
de Indonesische provincie Papua. Middelburg luistert hier
nog altijd naar de door Weyland gegeven naam. Meestal
werden de door Europeanen gegeven namen later her
doopt en kregen steden, eilanden en andere gebieden hun
oorspronkelijke identiteit terug.
Abel Tasman werd vriendelijk onthaald door de inheemse
bevolking van de Tongaanse archipel en James Cook
schreef in 1773 zeer positief over zijn belevenissen op de
eilanden. Hij zette ze zelfs op de kaart als Friendly Islands.
Een aantal jaren geleden maakte ik een reis door de
Stille Zuidzee. Tonga was daar een onderdeel van. Ik had
over de avonturen van Tasman en Cook gelezen en die
schepte hoge verwachtingen. Maar niets was minder waar.
k s A~lijacrttj- I Ij coAhj (fit ICV) 1 u ti
Island Whangarei
Aucklan<jl& v Bay of
\sjjlikPlenty
Hamilton!
New Plymouth(
sST/ Jawke Bay
^Hastings
^almerston North
WELLI1
Sbhristchurch
ËDunedin
ïrcargill
Kennadec Islands
(loNZ)
North
Island
Chatham Islands
(to N/I
