m,
Nehalennia - najaar 2016 - nr. 193
V - - v T WWUÊKF
13
neer deze, Bonifatius, precies werd geboren, is niet zeker;
in 16529 of in maart 1655.10 In 1664 werd hij in elk geval
aangenomen als leerling van het gymnasium in Mid
delburg. In 1675 werd hij benoemd tot commies van
de monsteringen, een inspecterende functie binnen het
militaire apparaat of het zeewezen. Zijn belangrijkste aan
stelling kreeg gestalte toen mr. Bonifatius zitting nam in
de Raad van Vlaanderen. Ook dat college kwam bijeen op
het centrale punt van het gewestelijke bestuur, het oude
abdijcomplex van Middelburg. In 1679 trouwde Bonifatius
met Sara Resen." Samen kregen zij de kinderen Bonifatius
jr. en Jasper.
Bonifatius Ingels zou slechts drieënhalf jaar eigenaar zijn
van Swanenburg, want al op 20 november 1682 verkocht
hij tweederde deel, dat is 3 gemeten en 75 roeden, van het
eerder genoemde grote perceel van 5 gemeten en 38 roe
den. Op dat tweederde deel stond het slot. In de bewaard
gebleven (ver)koopakte wordt dit stuk land omschreven
als weiland. Merkwaardig genoeg wordt het slot in de akte
niet vermeld, terwijl dat er weldegelijk stond. Opvallend
is ook dat de koper niemand minder was dan Bonifatius'
intussen 74-jarige grootmoeder Maria Schot!12 Wellicht
had de verkoop te maken met een voorgenomen vertrek
naar de Oost, want Bonifatius had avontuurlijke plan
nen. In 1687 vertrok hij namelijk naar het eiland Ceylon,
het huidige Sri Lanka. Daar werd hij onderkoopman in
dienst van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC).
Met het schip de Eenhoorn voer hij vanaf de Wielingen
op 3 januari 1687 naar de stad Negombo, waar hij op 24
augustus aankwam. Na enkele jaren keerde hij terug naar
Nederland. Maar Ceylon bleef trekken. Bonifatius werd
benoemd tot het hoge ambt van independent-fiscaal op
het grote eiland bij India.13 Ingels moest onderzoek gaan
doen naar frauduleuze of criminele praktijken onder het
VOC-personeel. Lieden die werden aangeklaagd moesten
zich vervolgens voor de rechter verantwoorden. In bijna
alle gevallen was een independent-fiscaal een jurist. De
aanzienlijke functie heeft Bonifatius echter nooit kunnen
uitvoeren. Tragische genoeg overleed Ingels in 1694 aan
boord van het schip dat hem naar zijn nieuwe ambt zou
vervoeren.14
J S\\ I:Nj( RGH
Prent
Swanenburg werd op een weliswaar amateuristisch ge
tekende prent afgebeeld in het beroemde boek Nieuwe
Cronyck van Zeeland. Auteur Mattheus Smallegange
meldde in zijn tussen 1696 en 1700 gepubliceerde werk
dat de weduwe van Apollonius Ingels op het slot woonde;
op dat moment achterhaalde informatie, want Maria Schot
was al zes jaar eerder overleden. Het is duidelijk dat Smal-
legange's lijvige werk in een tijdspanne van vele jaren werd
geschreven, want een aantal feiten was intussen niet meer
actueel.
We krijgen met de prent van Swanenburg een indruk
van hoe het slot er in grote lijnen moet hebben uitgezien,
met de kanttekening dat de illustratie een sterk geïde
aliseerd beeld geeft van de werkelijkheid door middel
van verfraaiing en vergroting. Swanenburg lijkt namelijk
omvangrijker dan het eigenlijk was. Toch moet de kas
teelachtige buitenplaats op Walcheren grote bekendheid
hebben genoten. De gravure toont een ommuurd geheel
dat wordt omgeven met een brede gracht. Een brug, die
voor een deel ophaalbaar is, sluit aan op de L-vormige
bijgebouwen met zadeldaken; een poort met driehoekig
fronton geeft toegang tot de rechthoekige binnenplaats.
Daaraan bevinden zich het hoofdgebouw, de genoemde
bijgebouwen en de met beelden verfraaide siertuin. Het
hoofdgebouw of herenhuis is rechthoekig van vorm en
bestaat voornamelijk uit één woonlaag met zadeldak. In
het midden zien we een Vlaamse trapgevel en daarachter
een klein (klokken)torentje. De dakvlakken aan weers
zijde van de trapgevel bevatten een kleinere dakkapel. Het
herenhuis heeft op één hoek een vierkante toren met een
hoge, ingesnoerde vierkante spits. Aan de andere zijde lijkt
een tweede woonlaag aanwezig te zijn in een breder, recht
hoekig torentje met eveneens een ingesnoerd piramidedak
en een schoorsteen. De gevels en torens bevatten meerdere
horizontale banden waarin kruisvensters zijn opgenomen.
Aan de binnenplaats bevinden zich twee toegangen tot
het hoofdgebouw. Buiten de gracht staat een conciërge- of
tuinmanswoning.15
Prent (detail) uit de Nieuwe Cronyck van Zeeland van Mattheus Smallegange, circa 1690. Slot Swanenburg met rechts op de achtergrond
de stad Vlissingen.
