Nehalennia najaar 2016
Mosseltied
Drinkwaterleiding en zeldzame planten
We komen op een aan de natuur prijsgeven akker terecht,
tussen de haogten. Gecamoufleerd door een jonge eik
met brede takken zien we een drinkwaterpomp. Door de
Drinkwatermaatschappij Goeree-Overflakkee is enkele
decennia geleden op de Kleistee een aantal pompen gere
aliseerd om voor voldoende drinkwater te kunnen zorgen.
Ze zijn echter nooit gebruikt. Krijn vertelt dat het gebied
eigendom is van de Drinkwatermaatschappij, maar dat
Stichting Het Zuid-Hollands Landschap er het beheer over
heeft. Maar nu zijn we hier voor iets anders: er groeit na
melijk een zeldzame plant: de Echte Guldenroede, tien jaar
geleden ontdekt door Gerard Lokker. De plant zal septem
ber bloeien met gele bloemen.
We horen het luide gesjirp van de Veldkrekel, een bijzon
dere soort, die in het oosten van het land veel voorkomt,
maar nu ook hier in het zandwallengebied.
Veel geleerd
Dan zijn we weer terug bij het draaihekje. Nu dacht ik al
tijd veel van de Kleistee te weten. Ik kom er meer dan zes
tig jaar. Vader had er immers een lapje grond en ik mocht,
als hij daar aan het werk was, met zijn Kaptein Mobylette
over de haemete crossen. Dat zou nu ondenkbaar zijn,
want het is tegenwoordig een echt natuurgebied, waar je
keurig langs de paaltjes met rode en groene koppen hoort
te wandelen.
We rijden weer terug over het kerkenpad. Op een perceel
rechts zien we nu een tractor met een aardappelrooier
erachter en blauwe plastic kratten, waarin met de hand
aardappels gedaan zijn.
Krijn roept: 'Maek dêêr oak mar een foto van, want dat is
oak de leste kêêr; dêêr komt ommers de nieuwe begraef-
plekke.' We stoppen en ik maak de foto.
Veld met Echte gulden roede
En Krijn en Clarie? Die gaan 'natuurlijk' gewoon bevlogen
door, want zoals Clarie tijdens de wandeling opmerkte: 'Je
komt d'r nóóit in tènde', wat in Algemeen Nederlands on
geveer betekent: 'Je krijgt het nooit af.'
Pau Heerschap
As ik julder kom vertèlle dat vroeger de mosseltied was
an'ebroke as de R in de maènd kwam, mó je mien nie an-
vaolle. Vroeger was dat ok zó. Mossels waère pas eetbaèr
van de maènd september tot ènde april. Waèrom dat noe
aores is, weet ik ok nie. Mogelijk ze noe mossels ekweekt,
waèvan de eetbaèreid meer saèmenvaolt mee de toeristen
seizoenen.
As 't koud begon t' oaren in mien tied, trokke de wèrreklo-
aze mannen naè de zeêdiek om deu middel van t raèpen
van mossels wat bie te verdienen. Zo vérre mogelijk liepe
ze bie laèg water de strekdammen op om daè de mossels,
die zélfs bie laèg waèter noait boven waèter kwaème van
tussen de steênen wèg te raèpen. Dat waère de beste. Daè-
naè wiere ze langs de deure te koap an gebode. Bie oóns in
uus was 'n panne mee zeker tien liter inoud, waè de mos
sels in gekookt wiere.
Mee takken peterselie in selderie, dikke schieven juun
wier die panne op 't groaste kookstèl ezet. Na korten tied
begon d'r 'n lékkere geur zich deu 't uus te verspreide. Ge-
liektiedig begon d'r waèter uut mien kiezen te loapen.
Toen ik nog 'n kleine joan was, gienge m'n op zaèterdag
dikkels naè de zeêdiek.
M'n zochte naè vrimde schèllepen in klein krabbetjes tus
sen de steênen. As m'n onger krege, sneeje m'n mee 't zak
mes 'n mossel ope. Aandig maèkten m'n de mossel los uut
z'n schèllepe in lieten 'm rauw naè binne glibbere. Biete
was nie noadig, want 't beêst was zó glad dat t'n zówat
zonder slikken je maège bereikte.
Boven oóns oad cirkelden de meêuwen. Die aode zó d'r
eige manier om de schèllepdieren uut d'r schuulplaèsen
't aèlen. Het was leuk om te zie, dat zó'n meêuwe, mee 'n
dikke kokkel in z'n snaèvel tot groate oagte opsteeg. Dan
liet 'n precies boven de basaltblokken de kokkel naè benee
vaolle. In gelieke mee de kokkel, dook de meêuwe omlaèg.
De klap waèmee de schèllepe neerkwam was zó aard, dat
t'n ope-boste. Daèmee was de taèfel vo de meêuwe gedekt
mee vers zeêbanket.
