mRiKfemnii:A nieuwsbode.
Woensdag 31 igustus 1910
f»
Nehalennia - winter 2016 - nr. 194
TER HERDENKING
BEN5D0RP'S
DNTBUT-
h" if*
15
incidentele zaken en activiteiten bemoeide hij zich ook.
Zo is hij bijvoorbeeld één van de initiatiefnemers geweest
van het buitenbad 'Het Stelletje'. Ook was hij betrokken
bij de 'Vereeniging tot oprichting en instandhouding van
de Ambachtsschool te Zierikzee'. En hij zat in het comité
tot oprichting van een Concertzaal en Graanbeurs. Maar
vanzelfsprekend was hij ook lid van het comité voor de
totstandkoming van een waterleiding. Ten slotte was hij, in
1913, lid van het hoofdcomité dat de verschillende festivi
teiten organiseert die verband houden met de honderdja
rige Nederlandse onafhankelijkheid.
Uit deze functies en activiteiten blijkt dat Arthur zijn soci
ale plaats binnen de Zierikzeese samenleving inhoud heeft
weten te geven. Hij verkeerde zowel onder het 'gewone
volk' als onder wat men de 'Zierikzeese elite' zou kunnen
noemen. Zowel lid van de ijsvereniging als 'gezel' (1903-
1905) bij de loge van de vrijmetselarij 'De Ster in 't Oosten'.
Dat laatste is zeker opvallend te noemen. Het is - voor
zover na te gaan - de tweede joodse Zierikzeeënaar die tot
de loge toetrad. Eerder, in het jaar 1801, was dokter Aaron
Levinson lid van de loge. Het archief van de loge is in de
Tweede Wereldoorlog helaas grotendeels vernietigd. Het
blijft dus gissen naar de reden waarom Frankel al na twee
jaar besluit om uit de loge te stappen. Buiten deze sociale
niet commerciële activiteiten had Arthur Frankel ook nog,
vanaf 1907, het agentschap voor Zierikzee en omstreken
van de 'Maagdenburger Brandverzekeringsmaatschappij'.
Binnen de joodse gemeenschap vervult hij de nodige func
ties; vanaf 1911 het voorzitterschap van de kerkenraad.
In de oorlogsjaren 1914-18 heeft hij bemoeienis met de
joodse vluchtelingen uit België.30 Zo woont het uit Parijs
gevluchte gezin Spalter, vier personen, tijdelijk in bij de fa
milie Frankel. Nederland is in die jaren een veilige haven.
Maar op 24 maart 1942 wordt het gezin, met de meeste
joodse inwoners uit Zeeland, afgevoerd naar Amsterdam
en daarna verder naar het oosten. Abraham Spalter, zijn
vrouw Delphine Spalter-Dreijfuss en hun zoon Roger
Spalter worden vermoord. Alleen Georges keert terug naar
Nederland.
Arthur Frankel is ook betrokken bij het aanstellen van
de verschillende joodse leraren/voorzangers binnen de
joodse gemeenschap van Zierikzee. In Arthurs Zierikzeese
jaren is het een komen en gaan van leraren; Joseph van
Zuiden (1902-1904), Louis Croiset (1903-1905), Hartog
Mozes Trompetter (1905-1911), Emanuel Bloemendal
(1908-1912), Philip (Hertz) Cohen (1912-1913), Napthali
Polack (1914-1920) en Hartog Beem (1915-1917).
Naast deze actieve ondersteuning aan de joodse gemeen
schap schonk hij ook nog verschillende voorwerpen voor
gebruik binnen de synagoge. Het is niet duidelijk waar
deze, na de formele opheffing van de gemeente op 28 juli
1921, zijn gebleven. Dit ondanks dat in de daarvan opge
maakte acte staat:en te worden vereenigd met de Nederl.
Israel. Gemeente te Middelburg, aan welke gemeente alsdan
tevens de goederen zullen worden overgedragen.' En daarbij
werd 'bovendien bepaald, dat de aan de gemeente Zierik
zee geschonken kerkelijke voorwerpen niet zullen mogen
worden verkocht!31
i Q ir 1 li zeesohe
abonnement.
De abonnementsprijs van dit blad. da; (ederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG v»schqm
toot Zierikzee f 1,30. roet alle andere plaatsen In
Nederland I t,0O per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending een* per week. I 10
per Jaar bjj vooruitbetaling.
67it» JAAR6AN6
Courant).
tlttg«vor»Hoofdre<laotf|
Kedaoiauri
A. FRANKEL.
'AALE.
HerbilingB-Oudcrwiji.
I te <flj öSwwï
betera, rich moeien ven
In Ora WtrcrlUck,
èsrr*"
Alle betalingen moeten geschieden bij den OireoteurH
Kantoor Is geopend eiken werkdag h
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regelt 30 ctt., meerdert regelt 10 ets.
Qroote lettert worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 8 ara.
OE LUOZE, Hoek SchuilhavenZlerikze
't morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
ictior.lcommtssle
A. DE 8RUVNE.
van den 30-jarIgen geboortedag
van H. M. de Koningin
Wilbolmina der Nederlanden.
Dc dag is aangebroken, waarop
de bevolking der hoofdstad van
Schouwen-Duiveland de blijde ge-
beuitcnis, dat een dertig jaar geleden
Hare Majcjtcif, onze geëerbiedigde
Koningin, het eerste levenslicht aan
schouwde, op luisterrijke wijze zal
herdenken.
Met gejuich en gejubel werd destijds
alotn in Nederland die blijde ge
beurtenis begroet.
De klokken werden gelald, dc
vlaggen uitgestoken, en met oranje
getooid, trok het volk, oud en jong,
rijk en arm, in stad en dorp door
de straten, geestdriftvol vaderiandsche
liederen zingend.
Aldus werd de geboorte der Prinses
begroet, die nu als Koningin over
Dc beste der goedkoope
merken.
f. 1.50
PEA tyLO.
illjk, dezelfde itchier,
Na deze algemeen*
de acht artikelen
artikel I zegi
volkomtri en
zooveel moge-
n ats in Jipar..
irlngtn volgen
rtrdrag waarvan
De Kir ui» Korea doet
7 ifrtand aan den
weten van bel verdwijnen van Crtppen'i
et: op Haar dertigsten verjaardag
ze', in gedachten om Haar iroon
schil* teneinde Haar Ie huldigen.
andaar dat de Burgemeester dezer
g r -ehte, tn voile overeenstemming
ur de gevoelens van verknochtheid,
dr deze bevolking jegens onze
K ingin bezieler, het initiatie! nam
tot een buitengewone feestviering op
dizetjj, gedenkwaardiger) dag.
heb plaatselijk comité werd door
toedoen gevormd, en dit heeft
onu'ejj de voortreffelijke leiding van
zijn voorzitter, den heer J. van der
dank zij dc offervaardigheid
tie ngezetenen, een mooi cn waardig
fee programma kunnen ontwerpen.
,1 i aan de hand van dit programma
zui .til wij, met terzijdestelling van
beiert ons anders verdeelt f r-en-
tesht n o\i- A', ti
V °P dea
ge aittkelen be
vatten Ui, de jdmtolstrstle
tn het beheer v
i Ko
gevonden, begraven In hel eertijds
door hem bewoonde huls te Sollnglon,
zijn van Czr.ada te Liverpool aangekomen
I ran utu en onder politic-gelelde naar Londen over-
Kci/er van jjpan alle souverelrc gebracht
en art. VUL. Dc politie had natuuriqk de noodlge
maa"egelen genomen ora te voorkomen,
dal d« voikimenlgte hei vervoer der ver
dachten naar h«t polltle-bureau In Bow
Street zou kunnen bemoeliqken. Te Liver
pool waren zoodanige maatregelen genomen,
dat het overbrengen van de gevangenen
van hei schip naar den iretn geachlrdde,
zonder dat de meesten dei aan de landlngs-
ksde saamgestnwinde nieuwsgierigen, er
Iets van bemerkt hadden.
Ook te Londen Is hel vervoer der belde
verdachten goed gegaan, maar aan Lusion
Station, waar de Ireln van Liverpool aan
kwam, en In Bow Streel voor het polttle-
AMtfn'kL
Vliegensvlug reist :«ieve!t een deel
der Vereenigde Stalen op verschillende
P'jatsen redevoeringen Judcod, audidmles
verleenend en ovatie-, itfvarigst nemend.
gc-t auditorium van
7CT9 bewonderaars t d bH te Chicago
de volgende karakter! «$e toespraak
.jongens. Ik ben hier, de Atrtlcaansche
leeuwen hunnen pllch tÊ hebben wllltn
doen. (Luid gtlsch). Ik vermoed, dal
Wnllsireet zijn hoop t, t gevestigd op een
•h tocerot. maar ot.k d was een teleur-
etelilng. (Langdurig
,GlJ kent dr eerst.
Relootsbeiqdtn s
voor Iedereen en gc
onverschillig of zü
,lk ben sterk ic
staaisllcdei; •■oora',
»«llig tol mqn -
onbetrouwbare corpcr]
ambtenaren, die aan
van hel gepeupti c,
maken.
.Ik ben voor -
zou nJenund, onr
demand, onversch lig ot
'Ik !s, Willet: Jj,
teilijk is.
wel
niet eerlijk
.Wanneer
dot»
otqkheld).
idikelen <an m(n
ochooriqk beslaan
tgheld toet allen,
nf r$k zqn.
a onbeirouwbare
wanneer zq loe-
parllj behoocen,
ice. en open hart
e overheerscbing
einde weten te
e eei«kbeld. 'k
trij arm dan
wanneet hq
tracht zqo rqk-
piaatsco was een sterke polltle-machi
bqeer.. wat ook wel noodlg was. want hel
publiek was Crlppen en miss Le Ntve
lang r.let vrlendriqk geiind. Toen zq uit
den ireln naar de wachtende auto's geleid
werden en In Bow 5treel de binnenplaats
van bet gebouw Inreden, werden zq door
dc menschen roet gepruw en gesis begroet
en 'i was zeker geen overbodige daad
geweest van de politieautoriteiten. dal de
verdachten onmogeUJk door de menigte
konden genaderd worden.
Crlppen en miss Le Neve lullen
in Bow Street voor den magistraal worden
gebracht. Vermoedelijk zat bel eerste ver
hoor tormeel zqn er. zullen de rechts
geleerden, die belde verdachten ter zqde
zutler. staan, eerrtgt dagen uitstel van
verder verhoor vragenteneinde hun
geboortig was, heelt aan deze laatste
stad een legaal vermaakt, rr.et de bepaling,
dal de remt van du geld besteed moet
worden ora uitzetten voor onechte klederen
te koopen, hen zelfstandig te mitctn ol
hzn m de gelegenheid te stellen om te
trouwen.
bq zqn bezoek aan het Raadhuis le
Kuuingsbcagcu, betuigde de Keizer rqn
dank voor de bartettjke ontvangst, dts
hem en rtyn familie Is btrsid. Hg hetdacbl
nog In btl bizondei dt tanige betrekkingen
tusschen deze stad en bet Koningshuis
Voorts sprak hq van de aanstaande
slechting der vestingwerken van dc stad
en vervolgde .Hel Is uit een militair
oogpunt altijd een besluit vut belaag,
ora een grensvesting gedtelteiqk van hart
wallen le ontdoen. Maar ik koeeier toch
hel vaste vertrouwen, lal hel met Oosts
hulp en bq de voortui!tiqkfceid van m|fl
leger, waarvan gij gisteren nog del bewijs
hebt gezien, ook in hst vervolg sat ge
lukken, den vrede le btwaren Fn sis Ml
ons toch eenmaal wordt opgelegd, le
moetan slrqden voor ons volksbestaan,
dan zullen de Oost-Pruisische regimenten
voldoende zqn om de beschermende
grachten en wallen te vervangen".
tn een loost san den atondmaaliqd
wees Keizer Wilhelm op de Innige bander,
die de trouwe Koningsstad der provincie
Oom-Prutsen mei bel Koningshuis ver
binden. Hq herinnerde, dil hle* de Otocta
Keurvorst zlchrelvcr. Hertog vsn Pruisen
maakte en dal zqn zoon zich hier de
Koningskroon op het boold zette
Hier hield ook de gr.te soldatenkeizer
der i ranschen zqn veibiqt, dl? stad en
land zqn oaraeedoogende bind Helgtvoelro
Mav hier werd oik de gtdactne op-
siard en bevrijding van nel vade» and hel
Zierikzeesche Nieuwsbode, editie 31-8-1910
