Nehalennia - winter 2016 - nr. 194
M'n stikje
nwwwawwwm
25
Noe stoeng V onlest in de krante da dialectsprekers deur d'n
band enome minder verdiene dan mensen die a algemeen
Nederlands praote. Helaas is het voe mien te laete, mae 'k
gieng achteranmekaore groas praote a m'n salaris naè boven
zou gae. Gelukkig mae da de overheid gin onderscheid
maèkt en iedereen evenvee AOW uutbetaelt. Eigenlijk zou
het aarsom motte weze. Om het dialect te bevodderen zoue
dialectsprekers een bonus motte kriege op d'r salaris of d'r
uutkeêring. En jongelui zoue een ferme opslag op d'r zakgeld
verdiene a ze dialect praote, nie alleêne thuus mae ok op
schoole en op straete. Wan onder jongelui is het bepaeld gin
mode mi. Ze kieke op je as een uul op een zieke koeie a je
voe een schoolklasse Zeeuws praot. De boekjes van Nijntje
in het Zeêuws bin succesvol, mae dat is nie om a de jeugd
zö begerig is naè Zeêuws, het bin opa en oma Pluus die a
dat leuk vinde om wig te geven en voor te lezen, 'k 't ok
voor'eleze. Twint keke de guus op d'r Ipad, net as aoltied. Bi
me dan glad machteloas in de strijd voe het behoud van ons
taaltje, kü me dan glad niks doeIk dienke a 't kan, 'k geve
een paer voorbeelden.
De sociale media vind ik niks a schient het een zegen te
wezen voe het mensdom, a 'k het goed begrepen Je bin
aoltied bereikbaer en bie het minste of geringste ka je anj'n
achterban laète wete wat a t'rgaende is. "Hoi, waar ben je?"
"Zit op het toilet. App je zo terug." "Het is dringend, moet ik
gewone sla of ijsbergsla meenemen?" Zó voorkom je groate
problemen in een uus'ouwen, mae a 'k éérlijk mö weze vind
ik het onnuttig, onnaodig, nochter, gek. Wie gaèt 'r noe op 't
schiet'uus zitte belle over een kroppe slae. Dan je toch glad
j'n ola nie. A kö je alleêne mae Zeêuws appe, dan nog zou 'k
het verfoeie.
A je staot te appe, zie je niks van de kermisse
Op de dialectdag van de Ver. Nederlandse dialecten, in ok
tober in Middelburg, gavve ze d'r ööge over op. Mae ik vinde
't niks. Pas most ik op reize en dan ao 'k van de guus ok zon
Iphone mee'ekrege. Je mö ommers bereikbaer weze in 't geval
a t'r es wat gebeurt. Daè gebeurd'n glad niks, 'k oef d'n dus
nie te bellen. Mae toen goenge ulder belle om te vraegen of a
t'r niks gebeurd was en ok nog op een eêl ongelege moment.
Ik wist nie oe a 'k 'n op mostpakke en kreeg 'n ok nie uut. Ik
bin d'r op ge zitte om 't geluud te dempen en toen a 't over
was 'k 'n op'eborge onderin m'n koffer. Appe, facebooke,
twittere enz. bin vlaegen. Van mien meuge ze overwaoie.
Geef mien mae Pokémon. Dat is een voorbeeld daè a me
wat mie kunne.
De dialectvereênige kopt bie de uutgever van het spel een
groat aantal moaie Zeêuwse woorden en laet die uutzette op
moaie plekken in de provincie. De opdracht is dan om van
tenminste drie vondsten een moaie zin te maeken. Die app
je naè Rinus Wullemse en die beoordeêlt of a je een pries
kriegt. Dus je gae een eindje fietse mie je Iphone bie je en bie
de meule op Ter Nisse vind je 'poke', bie de moai gerestau
reerde kerke van 's-Grabbekerke vind je 'dulve' en bie 't
steiger van Oedjeskerke vin je d'r mae liefst tweê: errebezems
en krukels. Van die woorden maèkje een zin. Je bin a in 't
voordeêl, wan je oeft 'r mae drieê te 'n en je eit 'r a viere.
De zinnen worre natuurlijk voor'eleze op de website en de
winnaers kunne in Biervliet ulder pries op'aele. Dat wor een
rage, 'k geve je 't op een briefje.
Nog een voorbeeld. Consequent in wienkels in 't Zeêuws
vraege om wat a je noadig eit. Vanwege de commercie past
een zaak z'n eigen an an de klanten. In de zorg de mensen
die a Zeêuws kunne verstae en ok streepje voor. De ZLM-
verzekerienge ei a es een pries ehad mede om a ze de klan
ten an de telefoon in dialect te woord konne stae. Dus vraeg
gewoon om een platte zeuge of een rugesoat bie Blokker, 't
kost even wat uutleg, mae nae een paer keêr eist de chef dat
het personeêl ok de module 'Zeêuws' volgt van de cursus
'klantvriendelijkheid'. Werk an de wienkel voe mevrouw De
Tier: een cursus Zeêuws dialect voe wienkelpersoneêl, voe
baliemedewerk(st)ers enz. enz. Eindelijk raeke me dan af
van 'en nog een prettige dag verder', mae oarje gewoon: een
goeienachemirreg vadder ofsaluu ee.
Engel Reinhoudt
Jan, wat doe jij met of in het Zeeuws, behalve datje het
dagelijks spreekt?
Nou, ik dicht al tientallen jaren in het Zeeuws. Momenteel
ben ik bijvoorbeeld de enige dichter in het Zeeuws in het
onderdeel 'Zeeuwse poëzie' van het blog van journalist
Jan van Damme dat 'Zeeland geboekt' heet. Het heet 'vers
op zondag' en elke zondag wordt er een nieuw gedicht
op geplaatst. De laatste jaren ben ik ook gedichten in het
Zeeuws gaan vertalen. Meestal uit het Engels, maar ook
'Les Corneilles' van Émile Verhaeren en 'Heftan Hattat'
van Wilmink. Met deze vertalingen en met andere streek
taalgedichten heb ik in 2015 en 2016, met succes, opgetre
den op EEF, het Eindeloos Eiland Festival te Wissenkerke.
Samen met Phons Bakx uit Middelburg, één van de beste
mondharpspelers van Europa, heb ik vorig jaar opgetre
den in galerie De Osseberg in Sint-Laurens, waarbij Phons
mij op de achtergrond begeleidde en wij ook elk afzon
derlijk speelden resp. gedichten voordroegen. Het publiek
was enthousiast en dit programma van iets meer dan een
uur kunnen we zo opnieuw brengen wanneer we daarvoor
gevraagd worden. Overigens gaan veel van mijn gedichten
