Nehalennia zomer 2017 nr. 196
Volkskunde
Trouwen in vroeger tijd
In ondertrouw
21
De mannen van Ambras, Van bij Ons, in BrasserieTruffino, Hulst
Het Land van Saeftinge neemt een voorname plaats in je
leven.
Ja, in de Paal hebben mijn vrouw en ik een boot liggen.
Daarmee ga ik vissen op de Westerschelde. Maar ik vind
het ook ontspannend om zomaar wat te spelevaren. Soms
gaat er een groepje mensen mee. Ja, een soort rondvaart
door en langs Saeftinge. Het liedje van Miel de piel speelt
zich in zon natuurgebied af. Je weet dat een piel een eend
is? Vonden we laatst een enorm groot anker, dat we met
veel moeite naar de kant wisten te brengen. Met drijvers
eraan. Anders was dat niet mogelijk geweest. "Dat ligt nu
bij d'n Emma, bij dat cafeeken."
Er staat een groots gebeuren te wachten
Ja, op 9 december presenteert Ambras He ja, dat ken ik.
En vol trots laat Piet een soort plastic kaart zien, die de
Zeeuws-Vlamingen vroeger voor 5 gulden kochten op
het stadhuis en waarmee ze dan een jaar gratis met de
pont konden overvaren. En in die kaart zit een chipje met
daarop 1500 oude Nederlandse streekliederen. En verder
zal er te zien zijn op dat chipje een video onder de titel
Ambras goa vissen, een cd met de teksten uit de rubriek:
Hé ja, dat ken ik. En tenslotte het liedboek Hoog in het
hart en een clip Van Verre gekomen...
En het leuke is, dat er een zoekmachine in dat chipje zit,
zodat je op je computer direct de goede bladzij vindt van
een verhaal of het geluid van een liedje.
We kennen je eigenlijk nog van het scholenproject.
Inderdaad, een jaar of vijftien geleden hadden we een
project om dialect in de klassen te gebruiken op de
basisschool. Er was een werkboek en er waren geluids
fragmenten, waarop het dialect van diverse streken in
Zeeland hoorbaar was. Kinderen konden dus de verschil
len in de dialecten horen en er waren ook leuke verhalen
om te beluisteren. De provincie Zeeland zag het nut van
dit project in en ondersteunde mij om vulling aan het
programma te geven. Daar denk ik altijd nog met veel
genoegen aan terug.
Het was niet de bedoeling dialect aan te leren. Helemaal
niet, maar wel om de kinderen kennis te laten maken
met streektalen in Zeeland. Op heel wat scholen wordt er
trouwens nog zo nu en dan met onderdelen van dit project
gewerkt. De jeugd praat weinig of geen dialect meer. Dat is
nu eenmaal zo. Je kan de tijd niet terugdraaien. Dat neemt
niet weg dat je er gepaste aandacht aan moet besteden. Net
als folklore hoort het wel bij het streekeigene.
In Piets werkkamer liggen een heleboel attributen die
nauw aan de scheepvaart zijn verbonden, zoals een
kompas, stuurwiel en scheepsbel. En op het gazon ligt een
groot verroest stokanker. Aan alles zit een verhaal, denk
ik. Piet praat de onderdelen wel aan mekaar.
Rinus Willemsen.
'In ondertrouw gaan, daar is eigenlijk niets aan', zo vertellen
bruidsparen, die ik als Buitengewoon ambtenaar van de
Burgerlijke Stand ga trouwen, mij tijdens het voorgesprek
regelmatig. 'Ik had me er iets heel anders van voorgesteld. Je
hebt een afspraak gemaakt, je staat aan de balie, een ambte
naar vraagt naar je gegevens, de benodigde stukken worden
overhandigd en de ambtenaar vraagt welke achternaam
de bruid wil voeren na het huwelijk. Je moet een formulier
invullen met voorkeur voor welke trouwambtenaar je wilt.
Vervolgens zegt hij: 'Dit gaat het kosten en hier kunt u pin
nen', zo vertrouwde een bruid mij eens toe. Het bedrag is
niet mis, vooral als je op een bijzondere locatie wilt trouwen,
al is het in je eigen tuin. Dat ging er vroeger wel anders aan
toe.
Mijn zuster Jans is van het jaar 1928, nu bijna 89 jaar oud
dus. Ze trouwde met Piet van Dam op 16 maart 1950.
Hij kwam uit de Ouddorpse buurtschap De Oostdijk, die
dichter bij Goedereede lag als bij Ouddorp. Ik, een nako
mertje, was toen bijna vijf jaar. Mijn zuster beschouwde
zich toen als een soort moeder voor mij. Ze kan zich alles
uit die tijd nog helder voor de geest halen hoe het er toen
allemaal rond de trouwerij aan toe ging. Zelf weet ik het
ook nog heel goed.
Mijn zus was in die tijd kleuterjuf op de kleuterschool
