veugels were d'r zot op. Dat beteêkend'n da je nae schooltied
naè't bóógerdje most om spreêuwen te wachten. 7c noait
het idee ehad dat het vee ielp, wan de spreêuwen zatte net
aoltied an de kant daè a je nie was mie je raetel of je klepper.
Laeter krege me een automatisch knalapparaat. Dat werkt
'n op carbid at het werkt 'n. Het was nog a es tobbelen. Het
machinepark was eêl bescheie: een vatpompe om te spuiten
en een kruuwaegen om de appels en peren naè de schure te
briengen. Laeter kwam er een twiwielig trekkertje mie een
karretje achter.
De lekkerste vruchten die a me ao were prumen en stekelbei-
ers. Prumen ao me ok in verschillende soorten. J' ao Reine
Claude en Reine Victoria, Opal en Dubbele Boerenwitte.
Stekelbeiers were voe eigen gebruuk. Wat was dat lekker om
's aevens mie een groate zak stekelbeiers naè buten te gaen
en ze dan eên voe eên uut te zugen en de pellen bie d'oenders
te goaien.
Nest 't bóógerdje lag er nog een lappe mie roaie en zwarte
beiers. Dat gaf aoltied een drukte a die etrokke moste worre.
Dan kwaeme d'r een vuuftal vrouwen van 't durp om te elpe
trokken. Dat trokken gieng in bussels van vuufof tien kilo.
Ik euge me nog de dag da t'r eên van die vrouwen in een
volle bussel roaie beiers gieng zitte. Vaoder was nie blieë,
mae an lachen eit het meêr op'ebrocht dan a de beiers naè de
veilige egae were.
En noe't Bóógerdje is a lange wig. Het is toe'evoegd aan de
grond van een groaten boer. Gin boompje is t'r bluve stae ter
naegedachtenis. De scheidslijnen bin wig'eploegd. Het is noe
aol koekoek êên gezang. Daè groei noe terve en at het gin
terve is, bin 't het wèpeeën ofpetaoten. En een paer mud
petaoten kunne toch noait die vreugde geven van een para
dijsje mie die klienkende naemen van Madeleinen, Hollands
Glorie, Sint Remy, Dubbele Boerenwitte of Zoete Pietjes.
Me bin vee rieker as toen, mae teglieke ok vee aermer. Ae-
rmer an soorten, an kleuren en an smaeke.
Engel Reinhoudt
Volkskunde
Het erf ligt er weer 'gereed' bij
Ja, elke zaterdag kwam deze activiteit weer terug. Vóór de
zondag moest het erf er mooi aangeharkt en aangeveegd
uitzien. In Ouddorp zei men dan: 'Ielke zaeterdag mot d'n
hil d'r wêêr ne'ies uutzieje'. D'n hil was het oude woord
voor erf, al stammend uit de tijd dat de huizen nog op
heuveltjes gebouwd waren, om zo veilig te zijn tegen hoog
water. Het erf werd altijd in een bepaald patroon geharkt
en geveegd. In mijn kinderjaren, zo vanaf mijn achtste,
ging ik dat iedere zaterdagmorgen bij mijn 17-jaar oudere
zuster doen. De morgen verliep altijd op dezelfde manier.
Eerst ging ik bij de bakker zeven bolussen halen, voor elke
huisgenoot één. Daarna ging ik d'n hil anrieve en -vaege.
Mijn zuster had het de eerste keer zelf voorgedaan. Toen
wist ik het wel.
Nadat het erf geveegd was ging ik spelen met mijn twee
nichtjes en neefje in het oude varkenshokje. Ik wilde graag
meester worden, dus werd het altijd lesgeven. Vertellen
was mijn lust en mijn leven. Ook hebben we in dat 'kotje'
kerstfeest gevierd, met zingen en het vertellen van het
kerstverhaal. Elke zaterdag bleef ik ook 'wèrm' meeëten.
Wat in die tijd ook gebruikelijk was om langs de gevels
van het huis een strookje van kokkelschelpen, ongeveer 40
centimeter breed, aan te brengen. Die schelpen ging ik met
vader zoeken op het zogenaamde Zandhoekje, ook wel
Schelphoekje genoemd. Het was een klein zandstrandje
met lage duinen, als onderbreking van de zeedijk, aan
het eind van de Oudelandseweg. Dat verzamelen ging
natuurlijk alleen als het laag water was. In de Grevelingen
was toen nog eb en vloed. Er lagen daar kokkelschelpen
genoeg. Je kon ze zo met een vuilblik in een juten zak
scheppen. Misschien heeft u soortgelijke ervaringen. Laat
ze ons weten.
Pau Heerschap
Feêstvoa 't beest...
E 'k julder wellus verteld over die man die ad z'n verreke
meenam nae 'n feêstaevudje? Nie? Dan motten juulder
ma's luustere oe dat gieng. De man weunden midden in de
polder op 'n spulletje, altied meraekels druk in de weêre,
van de vroegen ochud tot de laeten aevud. En dan ploften
ie 's aevus zo moei as 'n ond op de banke en dan viel 't ie in
slaep. Die banke was oak al nie jonk meêdus de veêren
raekten 'm soms flienk in z'n achterwerk, deu z'n bombe-
ziene broek eene. En dat voelden ie nog geeneêns.
Tegen joe gezeid en gezwege, de man, Arjoan, was zo
druk, dat nie in de smiezen ad dat z'n vrouwe al mar meêr
'n kwaejer gezicht gieng trekke. En 't was zo'n knap dienk
toen ie eur meenam nae z'n ostie: ze verkocht d'r eihe mit
d'r bleuskaeken. Ie zeiden toen wellus tegen eur: je bin 'n
meid as 'n blad, breed van schoeren en smal van gat. En ze
begreep het wel oe, ie ad noe eenmael geen kantoorbaentje
van negene tot vuuve. Ma ons motten mekoare geen
mietje noeme, 't kan oak te gek weeze. Ze von dat ze d'r
ma bekoaid afkwam. Nie dat ze 'n kwaedpraeter was, ma
ze docht dat er op de waereld toch wè meè most weeze as
aerepels en juun. Dus ze trok d'r plan en ze wier lid van de
plattelandsvrouwen, Vrouwen van Nu zeggen ze noe, en
oak van 't koar. Dat leste was elleke weeke, de plattevrou-
wen eens in de maend. En in de zeumer lieten die 'n pae
maenden verstek gaen.
D'r man vond allemae goed. Ze zurgden voa 't uusouwen,
kookten een lekker maeltje. Neaje geen riest of al dat
Nehalennia najaar 2018 nr. 201
andere buutenlanse gedoe. Zolank ad de Chinezen geen
aerepuls ete, ou ik m'n eige bie d' ollandse pot, zeiden ie
altied.
Dus, de aevunden ad eur op meroote was,viel 't ie op
de banke, en kreeg 't ie 'n veere in z'n kont. En tegen joe
gezeid en gezwewege, eigenlijk verdiende ie wel 'us 'keertje
een echte veere.
Purjoabel, noe vergeet ik te zeggen dat ie zelf zijn eige had
angesloten bie de Heemkundekrieng. Dae kwam 's iemand
langs die zei: ik ebben langs m'n oóren oare woaje dat jie
noal op d'oagte bin van allerande veldnaemen en spulletjes
ier in de polder.
Dat ei jie goed h'oare Kees, zei 't ie, en toen was 't ie ver
kocht eej, want zo paaien ze 'n mens bie Stad en Lande, de
heemkundekrieng van Tholen.
Op' n achtemiddag, ie was op 't land an 't werruk, ie
most nog 'n joaitje doen, kwam die Kees wee langs, om te
vraegen of Arjoan soms 'n kapblok overad en 'n woste-
mesjientje.
Arjoan wier temet uitgenoadigd voa de feêstaevud van
de Heemkundekrieng. Kom mar 's Hengst, je bin toch nie
menseschoef? 't Is in de Wellevaete. Jie en je vrouwe zullen
fluks geniete, 't is weê's wat oars. Ik weet het nog nie oe, ik
bin ommers nog laete bezig, ik 'ebben 't soms druk as 'n
kroaie mit 'n poater.
Ma ie docht, ik za Koba, dat was z'n vrouwe, us verrasse,
en zei onder d'n eten, m'n gaen vriedagaevud saemen nae
de Wellevaete na'n feêste van de Heemkundekrieng. 't Is 'n
aevud mit tredisies. Dat ad die Kees gezeid, en Arjoan 'ad
geên compjoeter, die was nog nie precies op d'oagte van
wat 't er stong te gebeuren.
D'as oak wat moais zei z'n vrouwe, ik ebben m'n eige
opgegeve voa 'n aevud mit koarzang in Berrege, in de
Maagd, dus dae mo'k nae toe. En oaie en menneda gae
noe eenmael nie geliek Arjoaan.
En tredisies? Die e'b ik tuus genogt, dae oef ik nie voa
nae de Wellevaete. Zo, docht zebie d'r eige, dan is 'n gauw
gepreeze.
Arjoan, dochttoch bien je 'n verreke an 't oaren. Ma, van
praeten kommen ommers toch ma woarden, dus ie ieuw
wieseluk z'n mond.
Ma vriedagsmiddags docht't ie: Ik gaen toch oak us de
deure uut. Altied ma in d'n uuze weeze, das nie goed voa
'n mens zeiden mijn moeder vroeger al, ad ze 's zondags
twee keer nae de kerreke gieng.
Ie kreeg 'n idee. Weet je wa'k doen? Ik nemen 't verreke
mee. Dat beêstje zit oak ma' n eèle gosgansen dag in d' r
kot. Zei geên mens, alleên mien en Koba, a'd d'r tied verbie
is dan ei ze noait wat meegemaekt.
Zo gezeid zo gedaen. Koba was vertrokke en Arjoan
maekten cleransie om de hort op te gaen. Z'n karretje voa
de melkbussen achter z'n fiets, 't Was 'n eêle zwaere Ge-
zelle die 't bie Larooy gekocht ad. Alle schoenen gepoest,
die van z'n eihe en van z'n verreke en samen giengen ze op
wegt.
Arjoan kreeg 'tr werentig zin in. Ie gieng misschien nie op
'n koarma begon toch te ziengen. 't Stallandse volkslied,
zeven ziejen spek is drie-un-alluf verreke. 't Verreke von
dae netuurluk niks an, ma die stong dezen 'n aevud ner-
regus mee van te kieken.
Toen ze bie de Wellevate g'arriveêrd waere keken de men
sen we 'n bitje van: wat is dat noe van 'n roaren uubuk.
Ma ulder wisten wat ter dien' aevud gieng gebeure, dus
Arjoan kreeg geen commentaar. En toen 't ie oak nog
meedeelden, m'n vrouwe kon nie, dus ik ebben t verreke
ma meegenome, kwaemen ze nie meê bie.
't Verreke bleef keurig in t karretje, 'n Paer stoelen van z'n
plekke geschove en het beêstje zat pontefikaal tussen 't
keurige gezelschap.
Toen de voarzitter d'n aevud g'opend ad, en in de breejen
gebracht ad wat er allemae op taefel gieng komme, mit een
duudeluk: Dit is 'n echte keutjesaevud en alles is vers van 't
verreke, keek Arjoan nae z'n beésje.
En wie zei t'er dat een verreke geen verstand eid? Nou, ik
ebben wellus g'oare dat een verreke meraekels slim is. En
dat bleek oak ier.
't Verreke kreeg in de smiezen dat dat keurige gezelschap
z'n fermilje op gienge ete, en dat viel elemae verkeerd. Ie
gieng an't knorren. Mensekinders, j' ad nog noait zoiets
g'oare. Je mag wê zeggen, ie gieng tekeèr as 'n maeger ver
reke. D'anwezige n mosten vreseluk lache. Mar Arjoan, 't
was um z'n beestje uuteindeluk, docht, ie ei gliek: Dit a'k ik
noait motte doen. 't Is net as je schoanmoeder meeneme
nae de kannibalen.
Dus Arjoan zeiden besjoer, maekte z'n karre weê vast an
zijn Gezelle, krauwden t verreke op zijn kop en zei: Neem
me nie kwaeluk, ons gaen gauw nae ons eige kot.
Jie in 't joewe en ik in t miene.
Tuus streek 't ie neêr op de banke, nam z'n ouwe klaertje
(dat was tredisie) en wachtten af tot Koba tuus kwam.
Dae ad t'ie nie tegen gezeid datt ie verreke mee zou
neme. Ze kwam binnen, nog elemae onder de indruk van
De Maagd. Z'ad zellufs 'n bitje bleuskaeken, net as vroeger.
Ze vroeg, oe was t bie joe
Ie reageerden 'n bitje fuutig, De Maegd? Voa mien is 't a
weê 'n stuitje geleeje dat 'k dae in bin gewist. Noe mo'k
tevree weeze mit 'n verreke. En dat val nie mee, vrouwe,
't Was 'n aevud mit tredisie, ma ut trok nerrehus op. En ie
gong nae z'n bed.
De'n anderen dag gieng Koba vrouwe nae de wienkel,
en de eêsten de besten die ze tegen kwam most lache, en
knorden nae eur. En dat gieng nog een pae keer zo. Tuus
gekommen, vroeg ze, wat was dat noe allemae
19
