Taiwan
De VOC wilde ook handelsactiviteiten opzetten in het tot
de verbeelding sprekende China, maar in dat gesloten land
kregen ze geen voet aan de grond. De compagnie besloot
om uit te wijken naar de Pescadores, een groep eilanden
gelegen tussen het Chinese vaste land en Taiwan. Omdat
de Nederlanders op het hoofdeiland van deze archipel een
verdedigingswerk bouwden, Fort Vlissingen, haalden zij
de woede van de Chinezen op hun hals. Zij zagen deze
actie als bezetting van hun grondgebied. Oorlog was het
gevolg, waarbij de Nederlanders het onderspit moesten
delven na een door de Chinezen veel efficiënter gevoerde
strijd.
De VOC verplaatste haar activiteiten na haar nederlaag
naar de westkust van Taiwan, ongeveer 75 kilometer
verder oostwaarts. Dit enorme eiland heette in die tijd
Formosa, in het Portugees het woord voor fraai of mooi.
10
Nehalennia winter 2018 nr. 202
Formosa viel niet onder het Chinese territorium. Op
nieuw werd er een verdedigingswerk opgericht waarbij
onder meer gebruik werd gemaakt van het meegenomen
afbraakmateriaal van Fort Vlissingen op de Pescadores. De
in de periode 1624-1634 opgerichte sterkte op Formosa
werd aanvankelijk Fort Oranje genoemd, maar werd later
herdoopt in Zeelandia. Het fort werd voorzien van basti
ons. Die werden genoemd naar de vier Walcherse steden
Middelburg, Vlissingen, Veere en Arnemuiden. Fort Zee
landia was gelegen op het eilandje Taoyuan. Dat lag voor
de kust, ter hoogte van het tegenwoordige Tainan City.
De Nederlandse initiatieven op Formosa leidden, in
tegenstelling tot die op de Pescadores, wel tot succes. De
voornamelijk Chinese handelaren brachten porselein,
zijde en goud naar Formosa en namen vanuit dat gebied
hertenhuiden mee voor de Chinese en Japanse markt. Het
gebied rond Fort Zeelandia groeide uit tot een welvarende
handelsstad, van waaruit verdere ontplooiingen op For
mosa volgden. De voor de VOC belangrijke kolonie heeft
tot 1662 bestaan.
Tegenwoordig liggen het eilandje Taoyuan en de resten
van Fort Zeelandia midden in een stadswijk. Die is ont
staan door landwinningprojecten.
11
Fort Nieuw Zeeland(ia) op het Molukse eiland Haruku of Oma. Bron: G.E. Rumphius/Van Fraassen/Straver: De Ambonse eilanden onder de
V.O.C.
Raja Ampat eilanden, met het eiland Zeelandt nu PulauTsiof. Bron: Grote Atlas van de V.O.C., deel 1, pag. 390
Fort Zeelandia op het eilandje Taoyan bij Tainan City, Taiwan. Bron: Atlas Maior, J. Blaeu. Deze aquarel is van Johannes Vingboons,naar een
origineel uit ca 1644 van een onbekende kunstenaar. Het origineel hangt in het Zeeuws Museum in Middelburg
Resten van Fort Zeelandia, Taiwan. Bron: Internet
