Zeeuwse fa ui enaam Hostie en K@le ii de kilkei
Veronique De Tier
Wat betekent de naam?
De naam Koole/Kole is een verkorte vorm van de voor
naam Nikolaas of Nikolaus. Het was dus oorspronkelijk
een voornaam uit de Bijbel. Voornamen worden gemak
kelijk afgekort en het is dus niet zo bijzonder dat Nikolaas
Kool genoemd kon worden. Later kon de voornaam een
familienaam worden. Het was er een van Kool, en zo
ontstonden de Kooles met hun vele varianten. De K en de
C zijn immers gemakkelijk inwisselbaar, en dat geldt ook
voor een dubbele of een enkele o.
Enkele naamsvermeldingen in Zeeland
Familienamen zijn pas officieel vastgelegd in 1811, maar
in bepaalde regio's werden familienamen al doorgegeven
aan de kinderen zonder dat er een wettelijke verplichting
was. In 1294 is er in Hulst sprake van Jan Coels. In 1342
is er op Zuid-Beveland ene Jan ende Cole, Pieters kinder
van Overdee. In Kats is ene Pancraes Symon Colens-
one bekend in 1431. Aardenburg heeft een Jan Colins
in 1479 en in 1557 woont in Kloetinge een Pier Cole. In
Wemeldinge wordt in 1597 melding gemaakt van Jacob
Adriaensz Cole. In 1585 is een Neelken Dignemans Colen
bekend in Arnemuiden. In 1661 is er een Cornelis Pie
terszoon Koole getuige in Nisse. Hij is een zoon van Piet
Pauwelsz Coling. Het geslacht Calla, Cole, Coling of Koe
wordt al omstreeks 1500 genoemd. Zoals we ondertussei
al weten zijn eerste dateringen niet absoluut. Afhankelijk
van nieuwe documenten moet een eerste attestatie soms
bijgesteld worden, maar de vroege vindplaatsen geven oi
wel een inzicht in het voorkomen van bepaalde namen o
naamsvarianten in die periodes.
Varianten
Naast Koole en Kole zijn ook namen als Kole, Kool, Koole
Kools, Cole, Coole, Coolen en Cools opgetekend. De vorrr
met een eind-n Kooien is vooral in Brabant te vinden. D<
naam is frequenter dan Kole of Koole. Hij komt ruim 3.5i
keer voor in 2007. De laatste vorm met een K is Kool. De
naam komt in heel Nederland ruim 5.000 keer voor, ma£
is relatief onbekend in Zeeland. De variant met C en een
dubbele o (Coole) komt nauwelijks voor in Nederland, ir
tegenstelling tot Coolen, de vorm met een eind-n, die in
2007 al meer dan 3.000 keer voorkomt, vooral in Limbui
In Zeeland zijn ze op één hand te tellen. Cole met één
o komt in Zeeland niet voor. De vormen met -s (Cools,
Koolskomen ongeveer 1.000 keer voor, maar zijn onder
vertegenwoordigd in onze provincie.
De familienaam Koole werd in de volkstelling van 1947 464 keer opgetekend in Zeeland. In totaal kwam de naam in Nede
land 1.329 keer voor. In 2007 was het aantal Kooles gestegen naar 2.150. De variant met één o en K - Kole - is net zoals Kot
heel frequent in Zeeland. Van de 605 Nederlandse Koles woonde iets meer dan de helft in Zeeland in 1947. Waar komen d
namen Koole/Kole en zijn varianten vandaan?
Koole 2.150 personen
Kole Köle 944 personen
