m
Maar al gauw zag ik waar ik was.
Precies zoals de librije in Hulst! Dezelfde locatie op de
hoek van het koor en het noorderdwarsschip. Door een
muur met een deur erin van de kerk gescheiden. Met nog
een etage erbovenop. Wat me overtuigde, was een kraag
steen van een figuur met een boek, precies zoals in Hulst.
De andere consoles waren flink beschadigd, maar in twee
ervan kon ik toch ook wel figuren met boeken herkennen.
De ruimte staat, volgens de website van de Grote Kerk
Brouwershaven, bekend als het broodhuisje. Dit omdat
hier brood aan de armen uitgedeeld werd.
De Sint Nicolaaskerk van Brouwershaven heeft dus ook
een librije gehad. Althans, in ieder geval een ruimte die
ervoor bestemd was. Of er ooit daadwerkelijk boeken be
waard werden, en zo ja welke, dat vermeldt de geschiede
nis niet. De heer Huib Uil, voormalig gemeentearchivaris
van Schouwen-Duiveland, wist me mondeling te melden
dat de stad Brouwershaven aan het begin van de 17e eeuw
zeker boeken bezat. Hij wist uit de archieven dat er titels
van Erasmus te vinden geweest waren. Dit is typerend
voor collecties van librijen: niet alleen kerkboeken, maar
ook werken die de algemene ontwikkeling bevorderden.
De librije van Brouwershaven en die van Hulst zijn meteen
bouwkundig gezien de beste voorbeelden van hun soort
in Zeeland. Beide aanbouwen zijn geen latere toevoegin
gen aan bestaande kerkgebouwen, maar bij het ontwerp
meteen meegenomen. Het doorlopende metselwerk laat
dit in beide gevallen duidelijk zien. Bij allebei zijn ook de
collecties helaas verloren gegaan. Beide ruimtes geven ech
ter blijvend blijk van een bouwkundig, cultureel en sociaal
aspect bij oude Zeeuwse kerken.
8
Figuur met boek, kraagsteen in de librije van de Sint Nicolaas-
kerk, Brouwershaven. Foto: Marinus Bierens
Buitenaanzicht van de librije van de Sint Nicolaaskerk, Brou
wershaven. Foto: Marinus Bierens
Over de onderzoeker
Drs. Marinus Bierens, is conservator ZB\
Planbureau en Bibliotheek van Zeeland
