Nehalennia zomer 2019 nr. 204 Soldaaten en tot een Kruid Magazyn: aan den Waterkant lag nog een Horenwerk met Palissaden omzet, en met twaalf Stukken Kanon beplant; doch het zelve is thans vervallen. Op het groot Vlaggen Eiland is het Gouvernement, de Secretary, en verdere Huizen van des Compagnies Bedien den en eenige byzondere Persoonen." Suriname We sluiten af met het alom bekende Fort Zeelandia in de Surinaamse hoofdstad Paramaribo. Aan het begin van de zeventiende eeuw stichtten twee Hollandse kooplieden een kleine handelspost, of zogeheten factorij, in Parmirbo of Parmurbo. Deze plek zou later bekend worden als Parama ribo. Hoewel de Engelsen decennia later de ter plekke aan gelegde versterking bezetten en vervolgens uitbreidden, kozen zij als hoofdplaats voor deze kolonie toch voor een andere plek, namelijk de vijftig kilometer stroomopwaarts van Paramaribo gelegen plaats Thorarica. Het was de Zeeuwse commandeur Abraham Crijnsens die in februari 1667 het in aanbouw zijnde Engelse fort bij Paramaribo met weinig moeite overmeesterde. Het eskader van Crijnsens bestond uit onder meer de fregatten Zeelandia en West-Capelle, de hoeker Wester-Souburg en het fluitschip Aardenburg. De vermoedelijk in Vlissingen geboren Crijnsens doopte het veroverde Engelse fort, Fort Willoughby, om in Fort Zeelandia. Daarnaast gaf hij Paramaribo, dat het nieuwe bestuurscentrum van de nu Nederlandse kolonie werd, de identiteit Nieuw Middelburg; naar de stad waar de opdrachtgevers van zijn expeditie, de Zeeuwse Staten, ze telden. De naam Nieuw Middelburg werd nooit populair en raakte snel in de vergetelheid. Dat gebeurde niet met de naam Zeelandia. Het fort heeft immers tot op de dag van vandaag zijn identiteit weten te behouden. Fort Zee landia, waarin het Surinaams Museum aan de Abraham Crijnsensweg is gehuisvest, is vooral bekend vanwege zijn beladen militaire geschiedenis. Zo is het drama dat zich daar in 1982 afspeelde en dat bekend werd als de decem bermoorden tot op heden zeer actueel. Net als in buurland Guyana vinden we ook in Suriname vele Nederlandse namen van plaatsen, plantages en forten. Enkele daarvan verwijzen naar een Zeeuws toponiem, zoals het stadje Domburg en uiteraard het Fort Zeelandia met bijbehorende bastions die genoemd zijn naar de ste den Middelburg, Veere en Zierikzee. Hartsink schreef: "Op een uitsteekenden hoek, aan de rech ter zyde, in 't opvaaren, een Snaphaan-schoot beneeden de Stad Paramaribo; ligt de Fortres Zeelandia; een Vyfhoek met twee Batteryën, van Klip- of Schulpsteen gebouwd, met breede Gragten en Aarde Buitenwerken omsingeld, bes- trykende niet alleen de Rivier van Suriname maar ook de Hoofdstad beschermende. Men gaf 'er den naam van Zee landia aan, na dat de Zeeuwen dit Fort, in 't Jaar 1667, den Engelschen ontweldigd hadden." 13 Deel van Fort Zeelandia, Paramaribo, Suriname, (bron: internet)

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 2019 | | pagina 15