Had je daar allemaal tijd voor?
Eigenlijk had ik te weinig tijd voor het onderzoek in het
archief. Lange tijd ben ik bezig geweest om uit te zoeken
of de stad Sluis de eigenaar was van de wallen rondom
de stad. Daarvoor heb ik veel in het Belfort onderzoek
gedaan. Gelukkig waren er overtuigende bewijsstukken in
de stadsrekeningen, dat de stad Sluis en niet de landelijke
overheid eigenaar van die wallen was.
Een bekende opvolger van je was Kornelis ter Laan (1929 -
1954). Die heeft meer aan dialect gedaan.
Ja, Kornelis ter Laan, een Groninger, werd hoofd van de
school na mij. Kornelis had echt oog voor de kinderen en
ging er bij het gemeentebestuur flink tegenaan: hij wilde
dat alle kinderen onderwijs zouden volgen en niet in de
zomer op het land gingen werken. De gemeentebestuur
ders waren het niet met hem eens. Toen hij kort daarna
om loonsverhoging vroeg, gaven ze hem dat niet. Korne
lis is toen naar Delft en later naar Den Haag gegaan. Hij
kwam in de Tweede Kamer en werd later de eerste socia
listische burgemeester van Zaandam. In die tijd werkte hij
aan het Nieuw Groninger Woordenboek van 1929 en de
Groninger Encyclopedie uit 1954. Ja, Kornelis had de tijd
mee.
Wil je nog iets speciaals vertellen dat nog niet ter sprake is
geweest?
Bij de bevrijding van Sluis, eind oktober 1944, ging het
Belfort en een heel groot deel van het omvangrijke Sluisse
archief teloor. Het Belfort is prima vakkundig gerestau
reerd. Hierin vergadert maandelijks de raad van de ge
meente Sluis. Het is een juweeltje. Het enige Belfort in Ne
derland. Het archief was niet te redden op enkele stukken
na. Gelukkig is een werkgroep onder leiding van Adrie de
Kraker momenteel bezig die middeleeuwse archieven die
onder andere betrekking hebben op Sluis, te digitaliseren.
Van de rekeningen zijn namelijk dubbele exemplaren ge
schreven. Die liggen in Rijsel (Fr) en Brussel. Daar liggen
ook een groot aantal brieven en oorkonden. Op deze ma
nier komt het toch nog goed met het toegankelijk maken
van de geschiedenis van Sluis.
Uit de regio's
In memoriam Prien Traas - Wiskerke
Op vrijdag 7 juni 2019 hebben we in de Bethelkerk in
Nieuwdorp afscheid genomen van Prien Traas-Wiskerke.
Ze heeft de leeftijd van 81 jaar mogen bereiken en was
het oudst zittende lid van onze Zuid Bevelandse dialect
groep. We weten niet hoe lang ze deelnam maar zeker 20
jaar.
Ze was een Zeeuwse in hart en nieren en taalkundig zeer
vaardig. Haar kennis over Zeeland en het Zeeuwse dialect
was groot. Veel wist ze te vertellen over gebruiken, de
landbouw, klederdracht, kerkelijk leven en de natuur.
Op meerdere fronten was ze actief: ze was ook lid van
Klederdrachtgroep Mooi Zeeland waar ze naast de protes
tantse Zuid Bevelandse dracht ook de landarbeidersdracht
droeg.
Op de foto is ze in die dracht gekleed.
Ze was dan echt een publiekstrekker met haar juunbenne
en stuutemaele voe ut schof.
De bijeenkomsten om de woordenlijst uit Nehalennia in te
vullen zijn afwisselend bij iemand thuis.
Als het haar beurt was werden we gastvrij ontvangen en ze
Nehalennia herst 2019 nr. 205
was heel gezellig en zéér aanwezig wanneer ze bij anderen
thuis kwam.
Prien was ook gul: zelfgebakken babbelaars, kalkoen- of
ganzeneieren, boerenworst van de marktslager kregen we
van haar.
De laatste jaren zijn voor haar niet zonder zorgen geweest.
In 2014 is haar man Rinus overleden die ze jarenlang lief
devol heeft verzorgd.
Ze was toen zelf al ziek maar sprak er niet graag over.
Positief was haar opstelling en ze kon nog genieten van
veel dingen: haar kinderen en kleinkinderen, familie en
ook van ons. Ze had altijd interesse in ons wel en wee.
We gaan Prien missen, haar lach, haar humor en inbreng.
Ze was zeer gezien bij ons.
Als groep gaan wij proberen de bijeenkomsten zonder
haar op een goede manier voort te zetten.
Dialectgroep Zuid-Beveland: Nellie en Jaap Raats, Marie
de Vlieger, Hans Rentmeester, Jo Priem en Bep Beerepoot.
De Zeeuwse Dialecten Vereniging komt naar u toe
Vanwege het negentig jarig jubileum dit jaar heeft de
Zeeuwse Dialecten Vereniging besloten naar u toe te
komen door aan verschillende folkloristische markten
deel te gaan nemen. Zodat u ons direct kunt spreken, de
diverse uitgaven aan DVD's, boekjes en dergelijke kunt
inzien. Sommige mensen maken van de gelegenheid
gebruik hun collectie van ZDV completer te maken. We
proberen dit een beetje te spreiden over heel Zeeland.
Soms zijn er echter twee of drie activiteiten op dezelfde
dag in verschillende regio's, waardoor we lastige keuzes
moesten maken.
We waren al op de Zeeuwse Landschapsdag bij Recre
atiecentrum De Molenberg in Burgh op zaterdag 20
april, waar de Vereniging Stad en Lande van Schouwen-
Duiveland bereid was hun kraam met ons te delen. Zij
hebben dit jaar hun 80-jarig jubileum! We zagen onder
meer De Arke die een demonstratie in klederdracht gaf,
daarna een herder met schapen drijven en de Zeeuwse
palingbroodjes smaakten weer voortreffelijk. Verder
waren we te vinden op 29 juni op de Dag van het paard
in Oosterland. Dit was de vijftigste keer dat het georga
niseerd werd, sinds enkele jaren in Oosterland op een
groot weiland. Er viel van alles te beleven met en rondom
paarden.: Mennen, aangespannen rijden, keuringen, te
veel om op te noemen. De Koninklijke Stallen gaven een
demonstratie in prachtige uniformen. En als ultiem hoog
tepunt kwam Prinses Beatrix 's middags naar Oosterland
met haar gevolg!
Op vrijdag 26 juli waren we met onze kraam aanwezig
op de warme en goedbezochte avondmarkt op de Grote
Markt in Middelburg. We gaan de komende weken naar
de Braderie in Goes op donderdag 1 augustus die plaats
vindt op de Grote Markt. Verder naar de Diekdag op 9
augustus aan het Beneden Zandpad in Middelharnis. Zo
als u weet, worden ook op Goeree-Overflakkee Zeeuwse
Dialecten gesproken, die ook in het grote Woordenboek
der Zeeuwse Dialecten zijn opgenomen. Dirksland is van
uit Zeeland ingepolderd. Verder hoorde Sommelsdijk tot
de Franse Tijd bij het graafschap Zeeland. Lang heeft op
de dijk tussen Middelharnis en Sommelsdijk een grens
paal gestaan(misschien staat hij er zelfs nog?) die de grens
tussen Zeeland en Holland markeerde. Ook op de Colijns-
plaatse Dagen rondom de visserij op zaterdag 10 augustus
willen we ons vertonen.
Wordt bij u in de regio een folkloristische markt gehouden
in september of later, dan kunt u zich melden bij de secre
taris van de ZDV, rwillemsen@zeelandnet.nl. We proberen
dan ook naar u toe te komen.
We hopen natuurlijk ook heel veel nieuwe leden te mogen
verwelkomen!
Dringende OPROEP: De ZDV had altijd als goed gebruik
in alle Zeeuwssprekende regio's een bestuurslid te hebben.
Momenteel is dat helaas slechts voor enkele regio's het
geval. Weet u op Tholen, Zuid- of Noord-Beveland, Wal
cheren en Sint Philipsland iemand die veel interesse heeft
voor Zeeuws of activiteiten ontplooit in het Zeeuws en
belangstelling en wat tijd zou hebben voor ons bestuur?
Verder wil bestuurslid Drs. Peter Vleugel op aanvraag
overal in het Zeeuwse taalgebied een digitale lezing over
verschillende aspecten van Zeeuwse folklore komen hou
den. Dit kan zowel 's middags als 's avonds.
Drs. Peter Vleugel 31
Van Dale aan de Kaai in Sluis.
Meer weten:
P.G.J. Van Sterkenburg, Johan Hendrik van Dale en zijn opvolgers,
Utrecht/Antwerpen, Van Dale Lexicografie, 1983.
Lo van Driel, Een leven in woorden, J. H. van Dale, schoolmeester, archi
varis, taalkundige, Zutphen, Walburg Pers, 2003.
Lo van Driel, De Schoolmeester en de stad. J. H. van Dale en Sluis, Aar
denburg, Durenkamp, 2013
Adrie de Kraker, Landschap in ontwikkeling, Terneuzen, 2017.
D' ouwe konighinne bezocht de vuuftigste Zêêuwse Dag van' t
peard in Oosterland, omgeven door burhemeester Rabelink, de
commissaris Polman en voozitter Weststrate.
Kees en Peter achter de kraam van ZDV op 29 juni 2019.
