'Opgericht door zijne vereerders en vrienden' Een gedenkteken voor G.A. Vorsterman van Oyen Nehalennia voorjaar 2020 nr. 207 Arco Willeboordse In bijna elke plaats in Zeeland staat tegenwoordig wel een gedenkteken, gewijd aan een historische persoon of ge beurtenis, vaak zelfs meerdere. Een eeuw geleden was dat bepaald anders en waren monumenten een zeldzaamheid. Het vermoedelijk eerste in West-Zeeuws-Vlaanderen werd precies 100 jaar geleden in Aardenburg opgericht voor Georg August Vorsterman van Oyen. Hieronder aandacht voor zijn persoon en vooral overlijden, begrafenis en ge denkteken. Tomeloze werkkracht, 1836-1915 Vorsterman van Oyen overleed op 13 oktober 1915. Daar mee kwam een einde aan een rijk gevuld, actief en dienst baar leven. Vorsterman, die zijn brieven ondertekende met Gawo, was een begaafd en erudiet man met een brede belangstelling en een bijna tomeloze werkkracht. Op vele gebieden heeft hij zich verdienstelijk gemaakt, maatschap pelijk, landbouweconomisch en politiek. Hoewel hij zeker niet onomstreden was, vooral vanwege zijn gelijkheb berigheid en scherpe tong en pen, had hij toch veel meer vrienden dan vijanden. Dat bleek uit de reacties en in memoriams bij zijn overlijden en de grote opkomst bij zijn begrafenis. £Een groot verlies voor de samenleving en 'Wie zal hem vervangen vroeg men zich in de krant en bij maatschappelijke instellingen ongerust af.1 Onmiddellijk nadat hij zich in 1859 op 23-jarige leeftijd als onderwijzer in Aardenburg gevestigd had, had hij zich in het lokale verenigingsleven gestort. Gedurende de volgende decennia hadden zijn functies, werkzaamheden en verplichtingen zich gestaag uitgebreid in Aardenburg, Zeeuws-Vlaanderen en Zeeland. Alle getuigden zij van zijn veelzijdigheid, met onderwijs, landbouw, politiek en cultuur als speciale interessegebieden. Een staaltje van zijn veelzijdigheid kunnen we afleiden uit een overzicht van zijn functies en werkzaamheden in 1893. In dat jaar ver vulde Vorsterman van Oyen tenminste veertien bestuurs functies voor evenzovele lokale, regionale als provinciale organisaties, nu eens als voorzitter, meestal als secretaris, soms ook als penningmeester en regent - veelal onbezol digd bovendien. Verder was hij hoofdredacteur van het Weekblad voor Zeeuws-Vlaanderens Westelijk Deel gaf hij als onderwijzer normaallessen te Oostburg en was hij gemeentearchivaris van Aardenburg. En dat ook nog eens naast zijn verplichtingen als hoofd van een groot gezin, en niet behorend tot de rijksten.2 In de jaren daarna, verminderde zijn energie, vitaliteit en maatschappelijke verplichtingen nauwelijks. In 1907, bij zijn verkiezing tot lid van de Aardenburgse gemeenteraad, vermeldde zijn opgave van openbare functies: lid van Pro vinciale Staten Zeeland, voorzitter van de Maatschappij tot Bevordering van de Ooft- en Tuinbouw voormalig vierde district Zeeland (West-Zeeuws-Vlaanderen), secretaris van de Provinciale regelingscommissie voor de paarden fokkerij Zeeland, secretaris van de Provinciale keurings commissie, secretaris van de Zeeuwsche Landbouw Maat schappij (ZLM), secretaris van de Boerenleenbank Oost burg. Nog niet eens zijn genoemd allerlei niet-openbare functies. In 1909 kwam daar ook nog het lidmaatschap van de Tweede Kamer bij voor het district Oostburg.3 In al deze werkzaamheden werd hij slechts ondersteund door zijn secretaris A. Cappon. De serre van zijn woon huis aan de zuidzijde van de Aardenburgse Markt diende als kantoor. Van 6.00 uur s ochtends tot 22.00 uur s avonds was hij in touw, zichzelf nauwelijks tijd gunnend voor gezelligheid en rust. Veel tijd ging bovendien op aan reizen naar bijeenkomsten.4 Een verscheiden, 13 oktober 1915 Vorsterman van Oyen is actief gebleven tot de dag van zijn overlijden. Geen wonder dat, in een levensbericht, zijn stadsgenoot ds. Pattist hem een onvermoeide geest' noemde.5 Geen wonder ook dat, gegeven de genoemde veelal arbeidsintensieve, tijdrovende administratieve, be leidsvormende en -uitvoerende functies, zijn overlijden als een enorm verlies werd ervaren. Letterlijk tot de laatste dag werd een beroep op hem ge daan en is hij bezig geweekt. De bijzondere oorlogsom standigheden leidden tot extra problemen en noodzaakten tot extra regelingen, afstemming van beleid en dus bij- 11 Gedenkteken vorr G.A. Vorsterman van Oyen, 1920. Afbeelding: www.wikimedia.nl

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 2020 | | pagina 13