eeuwse regenten
en Daniel Radermacher
naar Parijs in 1772
Nehalennia zomer 2020 nr. 208
met daarin hetzelfde patroon aan gaatjes met plastic penne
tjes. Welke naam hieraan werd gegeven ben ik vergeten.
Bedankt Rinus, we zijn benieuwd naar andere reacties.
Oude Nehalennia's
Regelmatig worden er oude Nehalennia's aangeboden in
de krant of bij onze redactie. Altijd leuk om in oude spul
letjes te neuzen. Wie daar heel geïnteresseerd in is, kan
terecht op de computer. Tik in: Tijdschriftenbank Zeeland
en daar vind je al die oude Nehalennia's en ze zijn heel
toegankelijk in een handig zoekscherm. De oudste is van
1964. Toen was ons kwartaalblad een onderdeel van de
Werkgroep Historie en Archeologie van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap.
In elk geval veel plezier op deze site.
Mossels
In het Nederlands spreken we eigenlijk van mosselen.
Zeeuwen hebben het altijd over mossels. In het artikel van
Gerard van de Velde over de Zwartepolder (blz komen
de mosselaars uit Philippine naar Cadzand om mossel
zaad te halen van de paalhoofden. Onwillekeurig moest ik
denken aan een oud recept uit de Volmaakte Hollandsche
Keuken-Meid van 1745. Daarin wordt de bereidingswijze
van mosselen braden aan het spit uit de doeken gedaan. Je
zoekt de grootste mosselen, kookt die en haalt vervolgens
de dieren uit de schelp. Die steekje aan kleine houten
spiesjes en tussen elke mossel doe je een dun schijfje spek.
Daarna even wentelen in gesmolten boter en met gestamp
te beschuit bestrooien. Nu kunnen ze op het rooster en als
ze mooi goudgeel gebraden zijn, dan even overgieten met
gebraden boter en wat citroensap. Een soort saté dus van
mosselen.
Een Reisjournaal van 1772 uit de
vergetelheid gehaald
Tussen de zeldzame oude boeken van de Duivenvoordse
Biblotheek stonden een aantal totaal vergeten manuscrip
ten uit de tweede helft van de achttiende eeuw.
Het gaat om reisjournalen geschreven door Johan Steen
gracht, een Zeeuwse voorvader van de eigenaren van het
kasteel. Hij maakte vele plezierreizen onder andere naar
Londen (1769) en Parijs (1772) en hield daarvan een jour
naal bij. Tevens voegde hij vele ter plekke gekochte gravu
res toe ter illustratie van zijn verslag. In 2017 publiceerde
Irene Storm van Leeuwen-van der Horst, bibliothecaris
van Duivenvoorde, al de reis naar Londen, nu is haar pu
blicatie over de reis naar Parijs verschenen onder de titel
Zeeuwse Regenten in Parijs. De reis van Johan Steengracht
met zijn zoon Nicolaas en Daniel Radermacher naar Parijs
in 1772.
Het gefortuneerde gezelschap stond aan de liberale kant
van het protestantisme en waren bewonderaars van de
vrijdenker Voltaire. In de Franse hoofdstad bezochten
de drie Zeeuwen overdag vele kerken, stadspaleizen en
buitenplaatsen, 's Avonds waren zij vaak in het theater en
de pretparken te vinden. Vader Steengracht liet zijn net
afgestudeerde zoon kennis maken met de Franse cultuur
en introduceerde hem in de wereld van de diplomatie. Zij
staken hun kritiek op de spilzieke Franse koning Lodewijk
XV met zijn vele maïtresses niet onder stoelen of banken.
Ook toen heerste er een pandemie; de uitbraak van het
pokkenvirus. Steengracht en de zijnen hadden zich succes
vol laten vaccineren, de Franse koning stierf eraan.
Het boek bevat biografieën van de reizigers, een inleiding
over de historische achtergronden en een navertelling in
modern Nederlands. Het is rijk voorzien van afbeeldingen
van voorwerpen uit de depots van Duivenvoorde. Tevens
zijn alle bijgebonden gravures afgebeeld.
Het boek ligt te koop voor 25 euro in de Landgoedwinkel
van Duivenvoorde. Bij de plaatselijke boekhandel en bij
Uitgeverij Verloren te Hilversum kan het ook besteld wor
den, evenals het boek over de reis naar Londen: Reislustige
Zeeuwse Regenten. De reis van Isaac en Paul Hurgronje,
Paulus Ribaut en Johan Steengracht naar Londen in 1769.
Deze publicatie kost 29 euro.
33
De reis van Johan Steengracht
MET ZIJN ZOON NlCOLAAS
t
