Qelukki.
Ongs kunstkerstboampie
't Verhaeltie begon kort na d'n oorlog (WOII). Mien
vaoder heit toen 't kunstkerstboampie bie de vuulnisbak
weggehaeld. Zien zus, dus mien tante, vongd 't boampie 'n
heidens gebruuk en had 't bie de vuulnisbak geleid. Mien
tante d'r verloofde stuudeerde voor dominee. Of dat d'r
mee te maeke had, weet ik niet. Mar wielle bezatte dus 'n
uutklapbaer boampie waarvan de takken bestonge uut ie-
zerdraed dat omwongde was met blauwgroen kreppapier.
An 't eind van elke tak was 'n kaersehouwertie gesoldeerd,
dus wielle hadde echte kaersies in ongze boam. Meestal
deeje wielle d'r witte kaersies in, mar af en toe kooze we
voor mooije dongkerrooje. Bovenop sting 'n echte piek.
In 't boampie hiege we allerlei diengetjes, zoals n glaeze
veugeltie (mien vaoder had 'n voljiere in den tied met
kenaeries, zebravingkies, en oranjekaekies). Oak rooije
paddestoelties, 'n kerstman, kerstklokke van pepier, e.d.
hienge we d'rin.
Wat ontbrak was de lekkere lucht van 'n sparreboampie.
Daer zal tegewoordig wel 'n spuitbussie voor te koap
weeze.
Omdat 'n pepiere boampie met echte kaersies earg brand-
gevaerluk is, stong der altied 'n emmer water bie. Mar 't is
gelokkig altied goed gegaen.
Mien ouwers haw met dit boampie veul echte kerstboame
uutgespaerd, dus waore den tied ver vooruut met hun
kringloap eekonnemie.
Laeter hamme in ongs huuweluk een keer 'n klein kerst-
boampie gekocht en dat nae de Kerst in d'n tuun gezet en
voor de volgende Kerst weer in huus gehaeld. Dat hamme
jaere gedaen. Dat boampie namme we tegen de Kerst oak
mee in auto naar Limburg, 't Kon net achter de voorstoel.
Leo Huijsen
Neutekaekers
Heel vroeger, ik diengk, in de winter van 1963 1964,
die heele strienge winter, was d'r 'n invaesie van neute-
kraokers uut Siberie, in ongs land. 'n Vriendin van mien
zussies, die net buute Nieuwe Tonge weunde, had 'n zieke
neutekraeker in hun tuun gevongde en bie mien vaoder
gebrocht omdat die naest klokkedokter, poppedokter, oak
veugeldokter was, omdat die 'n voliaire had. Alle jonge,
zieke veugels wierre bie hie gebrocht. Mar de neutekraeker
heit 't nie overleefd. Hie heit 'm toen laete opzette en is
laeter an 't bezoekerscentrum De Ternellaplas geschongke.
In Zwitserland zach ik elke vekangsie wel neutekrakers.
Wielle hadde oak 'n bongtekraoi met 'n lamme vleugel in
'n ren zitte. De leste leevende bongte kroai, die ik op ongs
eilangd geziee haw, was in de Preekhilpolder in 2010. In
Griekelangd zach ik veul bongtekraoie, mar die leeke mien
wat kleiner.
Varia
Seizoenswerk
Van de bekende Zeeuwse columnist ontvingen we de vol
gende reactie.
Het stukje van Pau over de herfsttafel bracht mij in ge
dachten direct ook weer terug in de klas, de twee hoogste
groepen. Voor tekenen en handenarbeid maakte ik bij
voorkeur gebruik van de seizoenen, de feesten en de door
anderen georganiseerde wedstrijden. De kinderen waren
er altijd heel enthousiast voor. De herfst was bij uitstek een
geschikt onderwerp. We maakten een herfstwandeling op
het terrein van Slot Moermond om naar paddenstoelen te
zoeken, waarbij de "topvondsten" de kastanjeboleet en de
oranjegroene melkzwam waren. Altijd prachtig, al moch
ten ze van mij niet plukken! Ja, één om de hoed op donker
papier te leggen en de volgende dag verbaasd te kijken
naar alle sporen. Een herfsttafel werd dus altijd opgesierd
met paddenstoelen van klei, de vliegenzwam als favoriet.
Kastanjes en beukennootjes waren er genoeg, evenals
mos en eikenbladeren. Ook bij het zingen kwam de herfst
voorbij. Natuurlijk niet "op een grote paddenstoel, rood
met witte stippen", dat was meer voor de kleintjes, maar de
prachtige canon: "O klaag toch niet, als 's morgens vroeg
de nevel grijst, want des te schoner is de dag, de dag die
daaruit rijst". De maand december was voor deze vakken
ook een heerlijke maand met werkstukjes over Sinterklaas
en Kerstmis. Tijd tekort! Het binnenkartonnetje van een
w.c.-rol beplakken met steentjespapier, watten aan de bo
venkant er in en een kartonnen zwartepiet er tegenaan.
Enz.enz. Ja, de kerstvakantie kwam vaak te vroeg (naar
mijn zin).
De heer Adri Kloosterman reageerde op de vorige Neha-
lennia. Hij schrijft: "In Nehalennia èk dat stikje over de
broeiers uh lezen. Ik noeme zu ie ier broeiers of broene-
kels. Noe las ik ok van oenderbroeiers, mè bie oans bin
dat die stèènbroeiertjes (kleine brandnetels). Omda zu op
rieke grond ut beste tieren, hroeien zu ut beste op hrond
di an oendermis hubruukt is. 'k Weet ur nie van da zu
broeiers an d'oenders voerden", besluit Adri zijn bijdrage
vanuit Biezelinge.
Hoge bomen vangen veel wind
Eind september trok er een zware storm over Zeeland. De
bomen stonden nog in blad. Ze vingen dus veel wind. Een
canadapolulier aan de oostkant van Oostburg werd geveld.
Nehalennia winter 2020 nr. 210
Bij de Afbeelding op de voorkant
Henk Barentsen uit Biggekerke is een trouwe inzender van
de vragenlijsten. Vorig jaar stuurde hij een nieuwjaars
kaart, die we de moeite waard vonden om op de voorkant
te zetten. Bedankt Henk. Ook de achterkant van de kaart
is de moeite waard. De bestemming was Souburg en de
postbode van Middelburg stempelde de kaart op 20 de
cember, dus ruim op tijd. Misschien herkennen sommige
mensen of de afzender of de geadresseerde. We zijn be
nieuwd naar reacties.
Onze streekfotograaf Roger Blaakman kwam de volgende
dag er voorbij en maakte deze foto. De populier is on
geveer 75 jaar oud. Hij werd geplant na de oorlog. Veel
bomen hadden de bevrijding van Oostburg in oktober
1944 niet overleefd. Een paar jaar later werden er massaal
populieren geplant op de dijken en langs de wegen. Deze
boom heeft dus de herbouw van de watertoren gezien en
duizenden jongens en meisjes die dagelijks naar de mid
delbare scholen langs fietsten.
De molen in de Zwarte polder
Ons ijverig lid Frans Weemaes uit Terneuzen is een ge
waardeerd deskundige op het gebied van de Zeeuwse
molens. Hij reageerde op het artikel van Gerard van de
Velde in Nehalennia, dat over de Zwarte Polder gaat. De
heer Weemaes vond een advertentie in De Boerderij van
donderdag 4 december 1919, waarin de heer K. Jongejans,
leverancier van stoommolens in Westzaan meldt dat de
molen van de heer J. P. Quaak in de Zwartepolder (25 ha)
is onderzocht en aan alle gestelde eisen voldoet. De agent
voor Zeeland van deze firma is is de heer S.W. Blok uit
Cadzand.
37
Op de foto staet 'n neutekraeker, gefotografeerd in Het Zwarte
Woud. Foto: Hans van Oostenbrugge, Ouddurp, Zwarte Woud juli
2020
Geveld door geweld
