dat er nog een molenliefhebber op Ouddorp rondliep, na
melijk Teun van der Bok. Zijn opa was gemeenteraadslid
en hij vroeg of hij met de molen van Goeree zou mogen
draaien.
Zijn opa vond hem toen nog wat te jong en zei: "Als je er
een oudere molenaar bij zou kunnen krijgen, dan vind ik
het goed. Vraag het aan Krijn van Koppen."
Dat deed hij en het was tegen geen dovemansoren gezegd.
Zo kwam ik ook bij de molen van Goedereede terecht. Het
was wel nodig dat die eerst gerestaureerd werd.
Een groepje mensen van de Stichting De Goereese Ge
meenschap ging zich ermee bemoeien en de restauratie
werd snel een feit. Daarna hebben wij er samen met ge
noegen mee gedraaid.
Dus je werd molenaar van de Goereese molen, een grond-
zeiler?
Zelfs nog meer, ook muizenvanger. Ik ontdekte dat ik het
slot van die molen open kon krijgen en hoorde regelmatig
muizen ritselen. Ik zette muizenvallen en vóór ik 's mor
gens naar mijn werk ging bij het timmerbedrijf, raasde
ik op de brommer eerst naar Goeree om de muizen te
oogsten. Ik deed onze katten er een groot plezier mee,
natuurlijk.
Ook de molen van Stellendam kwam nog in beeld?
Teun vroeg aan zijn opa of hij daar ook mocht draaien,
want dat was een stellingmolen. Het mocht, maar daar heb
ik zelf niet veel gedraaid.
En toen kwam molen De Zwaan in beeld?
Ja, de eigenaar was er eigenlijk al mee gestopt en zijn zo
nen hadden weinig interesse in het molenvak. Ik heb daar
ook allerlei graan leren malen. Er kwamen regelmatig boe
ren bij de eigenaar met een kleine hoeveelheid graan met
de vraag om die te malen. De eigenaar zei tegen mij: "Dat
moet jij maar doen." En zo ben ik ook proefondervindelijk
graan gaan malen." De eigenaar ging dan op een stoel bij
de maalstenen zitten en zei: "Begin maar." Ik sputterde
tegen maar hij zei: "Je wilt toch molenaar worden? Dus
vooruit maar"." Ik probeerde maar wat en het ging. Nu
is het een groot verschil of je tarwe maalt of bijvoorbeed
gerst of maïs Je moet de stenen dan steeds anders afstellen.
Als je het goed doet kun je dat aan het geluid van de ste
nen horen. Ze moeten eigenlijk gaan zingen.
En nu ben je al jaren bezig in De Zwaan,'. Je vindt het blijk
baar erg leuk om mensen te ontvangen en rond te leiden?
Ja, heel erg leuk, ik vind het buitengewoon boeiend om
mensen te ontvangen en hen te vertellen over de molen.
Ook ontvang ik groepen, zoals schoolklassen en vereni
gingen. Dat heeft nu al meer dan een jaar niet gekund van
wege het coronavirus. Dat vind ik heel jammer. Ik hoop
dat het gauw weer mogelijk wordt.
De molen heeft onlangs een grote restauratie ondergaan.
Hoe heb je dat ervaren?
Ja, het is eigenlijk meer geworden dan oorspronkelijk de
bedoeling was. Behalve molen 'De Hoop' in Ouddorp
zijn alle molens van het eiland ondergebracht in de Mo
lenstichting GO. Die heeft natuurlijk maar een beperkt
budget. Op 19 maart jl. ging de kap er weer op en werden
Nehalennia zomer 2021 nr. 212
diverse balken bevestigd. Het was die dag een enerverende
drukte met behoorlijk wat belangstellenden. De meeste
zaken, zoals de roeden zijn in de werkplaats al geverfd. De
romp wordt mogelijk nog gezandstraald. Alles afhankelijk
van het budget van de Molenstichting.
Is na de restauratie alles beter gaan werken?
Je kunt nog merken dat alles nieuw is en hier en daar wat
stroef loopt. Op z'n Ouddorps gezeid: "Alles mot in de
laop van den tied z'n zete nog kriege."
Je hebt in de loop van de tijd al heel wat geïnteresseerde jon
gelui wegwijs gemaakt in het molenaarsvak?
Ja, ook dat vind ik heel leuk om te doen. Je moet ze vooral
leren kijken. In dit verband denk ik aan bijvoorbeeld Jan
Grinwis en Jan-Willem de Winter. Die konden mij zelfs
vervangen.
Als ik al die molentjes en andere technische modellen hier
zie draaien, ben je ook een begenadigd modelbouwer.
Ook dat is al heel vroeg begonnen, zo in mijn lagere
schooltijd. Het is begonnen met figuurzagen met mijjn
vriend Pieter-Hugo. Bij de overburen lazen ze het blad
'De Boerderij'. Daarin stonden allerlei afbeeldingen van
verschillende dieren. Die zijn we gaan overtrekken en ver
volgens uitzagen. Op die manier heb ik een hele boerderij
verzameld. Later ben ik molens gaan maken. Het komt
vooral aan op heel goed kijken, nauwkeurig meten en heel
precies zagen.
Hoe denk je over de toekomst van het dialect?
Daar ben ik somber over gestemd, maar zo lang het nog
kan moeten we het blijven spreken en aan de kinderen
doorgeven.
Dat lijkt mij een goede zin om dit vraaggesprek mee te ein
digen.
Pau Heerschap, mei 2021
M'n stikje
PostNL
Theo Raats
Mien vrouwe kopt spulletjes vanuut dur luie stoele. Noe is ut
zö da luie stoelen nie bestaê. Oans bin lui en gae in un stoele
zitte die a di voe emikt is. En di worre me dus nog luier van.
Mè goed. Vanuut die stoele kopt ze aoles watta ze dienkt
da ze nodig eit via internet. Dus stit un weke laeter anièns
Ikea voe de deure. Un zzper in un witte bus en un dööze
van Postnl mee veertigfotoliesten die a bedoeld bin om dur
kunstwerkjes mèêr luuster te geven. Of a zegelieke wil be-
taele. Dat wil ze. Ze lopt a mee dur bankpasje te zwaaien.
Mè a ze de 125 euro wil betüele die a nodig bin om eigenaer
te worren van de dööze kiekt die jongen moeiluk in zun pa
pieren en ziet attut adres en den afzender kloppe mè dat de
dööze nie int systeem van Postnl zit.
Dat za mien vrouwe un woste weze. Ze douwt ut geld bie
de besteller in zun annen en wil dur fotoliesten. Me dat kan
nie. Iets watta nie int systeem zit ister nie en kan dus ok nie
ovveleverd worre. A mun vrouwe zeit da ze dat belacheluk
vindt omma de dööze vlak voe dur voeten staet en zie lopt
te zwaaien om te betaelen weet de jongen nie direct wat
attun di op mot zegge. Ie vindt ut eigeluk ok mè niks en belt
Postnl. Me die is meedogelöös. Ie mot de dööze mee trug
neme en kantum dan un dag laeter wee langsbrienge zodrae
at'n in 't systeem in evoerd is.
Dan bimme nie tuus, zei mun vrouwe. Das is voe die knul
gin probleem. Ie komt gewoon wee langs en amme nie tuus
binnne neemt-ie ut pak wee mee en dan kunne oans het un
dag laeter op aele bie un wienkel in de stad die a deur Postnl
an eweze is.
Wirrom kom je langs twint aje weet amme niet tuus bin wil
mun vrouwe wete.
Da komt, zeitum, om a de regels voorschrieve attun twi kier
an de deure mot komme. A dat nie zo was kon um de dööze
noe a ni de wienkel brienge en konne me die varyipege nog
op aele.
Ik stoenge dur bie twint a mun oaren uut dur eigen begonne
te flapperen. Om nie glad gek te worren ek mè niks mi ezeit.
Dat win je toch nie.
En dusfiets'n ik twi daegen laeter vanuut oans durp tien
kilometer om en verom, foeterend en tierend, omda oans
nondedju nie voe niks die rommel tuus litte bezurge. In ieder
geval nie om midden in de stad un dööze van 20 kilo op te
aelen om a Postnl unfout emikt ei en ik dienke in die tus-
sentied fenienig an un uutspraeke van de schriever Nescio
die ak tot mien favorieten rekene:
"God zegene de verantwoordelukke autoriteiten. A't kan un
bitje ard."
Dialect West-Zuid-Beveland.
27
De kap staat er weer op, 19 maart, foto: Pau Heerschap.
De molen draait weer lustig rond, foto Pau Heerschap.
