Zingen in het Zeeuws 5
Joop van den Bremen
Nog steeds beklimmen nieuwe artiesten het Zeeuwse streek
taalpodium. Marijke van Peene uit Grijpskerke is zon debu
tant. Bovendien een opvallende verschijning met haar bijna
twee meter lengte. Vanaf2008 treedt ze op als Zeeuwse Sien
met conferènces, anekdotes en liedjes in het Zeeuwse dialect.
Zanger, entertainer en presentator Jacco Rieteco uit Oost
burg noemt zich Jacco Ricardo, Hij zingt vooral in het Ne
derlands, noemt zich het 'Zeeuws-Vlaams stemmingskanon
en treedt op in Nederland en België, soms met grote orkes
ten. In 2008 neemt hij in het Zeeuws deel aan een school
project van het programma Praots voo(r) 2 van Omroep
Zeeland. Zijn lied, Allemaol Zjeeus-Vlaanderen, bereikt de
45e plaats in de Zeeuwse Top-48 in 2009.
Na het succes van Dialect bie de Zee(uwen) hebben Kees
Wondergem en Ron de Vos de smaak te pakken. In
Heinkenszand organiseert het duo onder de vleugels van
de Stichting Nederlandse Streektalen en Dialecten op 27
december 2008 een groot dialectpopfestival in de Stenge.
Het is geen Zeeuws festival maar een evenement waar
streektaalartiesten uit het hele land laten zien over welke
muzikale capaciteiten ze beschikken.
De topartiesten treden op in een buiten opgestelde fes
tivaltent. Daar verschijnt naast onder meer Syb van der
Ploeg en de Band Zonder Banaan ook Surrender. Binnen
gaat het er wat rustiger aan toe. Hoewel, bij Bennie Hek
en de Houdoes, Grysl en Bestel Mè kun je toch ook niet
echt stil blijven zitten of staan. In totaal treden er achttien
streektaalbands uit heel Nederland op. Het festival trekt
circa 1500 bezoekers. In 2009 zijn er op het volgende dia
lectpopfestival beduidend minder geïnteresseerden.
Donder duikt in 2009 de Avalanchestudio van Willy
Berrevoets in. Niet veel later volgt het singletje Geel1 en
kort daarop een cd met negen tracks2. Al tijdens de week
van verschijnen verovert de schijf de 48ste plaats in de
Nederlandse Album Top-100. Het kwartet ondergaat
diverse bezettingswisselingen en is bij de cd-opnames
uitgedund tot trio3. Twee jaar later valt de band uit elkaar.
De zanger en liedschrijver van de Walcherse formatie start
als Dingeman een solocarrière in het Zeeuws, Engels en
Nederlands. Hij werkt aan een Zeeuwstalige cd die in 2010
verschijnt4.
In het Kerkje van Ellesdiek treedt in april 2009 de zanger-
liedschrijver Adrie Huissoon op. De geboren Heinkens-
zander woont in Den Haag waar nostalgische gevoelens
vat op hem krijgen. Hij gaat eigen liedjes schrijven; ook
in het dialect van Zuid-Beveland. Ze verhalen poëtisch,
sfeervol en humoristisch over jeugdherinneringen en
plaatsen in zijn geboortestreek. Op de cd die hij opneemt
samen met Janec van der Lans blijkt zijn liefde voor Zuid-
Amerikaanse muziek5. Dat komt duidelijk naar voren
in Kwantantemerruhhuh een persiflage op de evergreen
Guantanamera.
In een ander cultureel centrum, Malpertuus in Clinge,
vindt in 2009 een Clingse avond plaats. Daar zingen Ingrid
Ivens en Tom Willaert bekende Nederlandstalige liedjes
die in het Zeeuws-Vlaams zijn vertaald.
Zanger-liedjesschrijver Adrie Oosterling werkt in dat jaar
mee aan een streektaal cross-over'. Met Maaike Roelofs en
haar zus Martha vormt hij het trio Lienen An Locht. Dat
is ook de naam van een bekend gedicht van de Groningse
jurist Lerus Roelofs6, de vader van de beide zussen. Naast
getoonzette gedichten van hem en Zeeuwse balladen ver
tolkt het drietal ook andere liederen7.
De bezetting van Twopu is intussen gewijzigd. In 2010
is de band uitgegroeid tot een septet8. De Zeeuws-Vla
mingen spelen vooral covers maar stoppen in 2012. Ze
brengen nog wel een maxi-single9 uit. Enkele bandleden
gaan verder in 4-Joe10.
De Zuid-Bevelandse band Grysl besluit in september 2010
te stoppen maar bij Engel Reinhoudt valt van ophouden
niets te merken. Hij brengt de cd Geluk11 uit. Op zijn
laatste cd pakt hij de zaken wel totaal anders aan. In plaats
van de vertrouwde begeleiding door Ambras gaat hij
in zee met James van de Water (Not James Dean) en de
multi-instrumentalist Roland Stolk. De eerste verzorgt een
aangename begeleiding op Portugese gitaar. De tweede
begeleider uit Wachtebeke (B.) neemt ook het album op.
In november 2010 vindt de hedj es wedstrijd Zing Zeeuws!
voor de derde keer plaats. Deze keer in Poppodium De
Klomp te Ovezande. Er zijn weer twee categorieën. Voor
de 'Eigen liederen melden zich tien kandidaten. Daarbij
Twopu (met Ou me vast), Maarten Bruijnes (De Zeêuwse
diek), de Mannenbroeders Polderevangeliede Stamgas
ten uit Ellemeet Piene m'n schoere) en Peter Quaak
(Preiprol op de pampa), Deze deelnemers deden al eerder
een gooi naar de winst. Maar ook blueszanger Ries de
Nehalennia zomer 2021 nr. 212
de eerste Zeeuwse artiesten die bewust gebruik maakt van
het in 2005 gestarte YouTube om zijn hitjes te promoten.
In 2007 was hij een samenwerking gestart met Petra de
Boevere - bekend als het Meisje van de Slijterij. Het duo
zong, begeleid door pollepel en potdeksel, de Boemlala.
Na een optreden van het tweetal in het tv-programma
Mooi weer De Leeuw kreeg het uit Vlaanderen afkomstige
volksliedje ook in Nederland landelijke bekendheid.
In 2009 zingt De Boevere met de gelegenheidsformatie
de Slikproppen16 de Zeeuwierballade. In november 2011
treedt De Boevere op met een eigen cabaretprogramma:
Luctor et aborto (Ik worstel en drijf af) met daarin confe
rences en liedjes in het Zeeuws-Vlaams en het Nederlands.
Ries de Vuyst leverde daarvoor enkele liedjes aan.
Edy van Driel is behalve Zeeuw ook carnavalsartiest. Met
zijn creaties dringt hij vaak door tot de Brabantse carna
valshitlijsten. In 2012 zingt hij (in een nieuwe creatie als
Zeeuwse Peter) samen met Petra de Boevere (als Heidi
Weinhaus) het lied Alp voor de Zeeuwse kust. Het is een re
actie op een ambitieus plan om een berg voor de Zeeuwse
kust te bouwen.
Vuyst heeft zich ingeschreven evenals de jonge band Fück.
Bij de vorige editie mochten twee bandleden, aangevuld
met Kees Wondergem, buiten mededinging even het po
dium betreden om een nummer te spelen.
Ook zijn er nieuwe deelnemers, allemaal van Zuid-
Beveland: Peter Wessel met een eigen band12 (Altied wat
te doe) en Herrie!13 (Jaere jonger) uit Goes. Eigen Wies uit
Heinkenszand, geformeerd rond Ruben de Jonge (die al
wel eerder deelnam), eindigt op de derde plaats met Geluk.
Ries de Vuyst grijpt de winst met Zwaktebod. Fück ver
overt de tweede plek en bovendien de harten van het pu
bliek met Tupmusse. De drie muzikanten14 uit Lewedorp
nemen de publieksprijs mee naar huis.
Bij de ingeleverde teksten is de animo duidelijk lager dan
de vorige keer. Er zijn slechts drie inschrijvingen. Gijs
Kamphuis met 't Is een schone dag hewist is de winnaar.
Hij schreef ook de muziek. De Overkanters15, muzikanten
van beide zijden van de Schelde, voeren het lied uit. 'Vaste
tekstleverancier' Jan Lauret eindigt op de tweede plaats
met Marie-Louise. Ries de Vuyst, die ook de bijpassende
muziek schreef, brengt het lied. De tekstschrijver bege
leidt zelf op mondharmonica. Voor Hanny de Backere uit
Aardenburg resteert de derde plaats. Haar Lach een beetje
meer krijgt een muzikale uitvoering van Twopu. De Gede
puteerde van Cultuur, Harry van Waveren, reikt de prijzen
persoonlijk uit aan de winnaars.
2011 is een bijzonder jaar voor de Zeeuwse streektaalmu-
ziek. Surrender verovert de eerste plaats met Meriete in de
jaarlijkse Zeeuwse top-40 en stoot daarmee de popgroep
Blof van de troon. Daarnaast trekken enkele onderschei
dingen de aandacht. Ambras ontvangt de Culturele Prijs
van de Stad Hulst en Adrie Oosterling en Bei Cok worden
benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Het
jaar daarop ontvangt Oosterling ook nog de tweejaarlijkse
Blinckaertprijs van de Marnixring uit Knokke-Heist (B.).
Edy van Driel - beter bekend als Bennie Hek - is een van
Katinka Polderman is ondertussen uitgegroeid tot een
bekende cabaretière. In 2005 won ze zowel de jury- als
de publieksprijs op het Leids Cabaret Festival. Sindsdien
treedt ze op in Nederland en Vlaanderen. Daarnaast
schrijft ze columns in verschillende Nederlandse kranten.
Toch verloochent de uit s-Heer Abtskerke afkomstige
cabaretière haar Zeeuwse afkomst niet. Al in 2008 zong ze
ter gelegenheid van de Zeeuwse Top 40 samen met de uit
Terneuzen afkomstige Laurens Joensen het lied Mokookè
voor Omroep Zeeland TV.
In 2011 gaat ze nog een stapje verder. Ze vertaalt enkele
bluesklassiekers in het Zeeuws en zingt die tijdens het
bluesfestival in Kwadendamme. Someone's diggin' my
potatoes van Big Bill Broonzy verandert ze in Noe doe ze
oal m'njuun uut. In het epicentrum van de Zeeuwse blues
krijgt ze ondersteuning van The Mercyman. In 2012 voert
ze de Broonzy-klassieker begeleid door Laurens Joensen
Adrie Huissoon in 2009, foto: Joop van den Bremen.
Ries de Vuyst en Jan Lauret in 2010.
Katinka Polderman in 2015, foto: Joop van den Bremen.
