m
Moeder Antje kreeg vaeke bie de wareme kachel in dutte
zachjes in. Vaoder Arjaon stong bie den trem. Hie ver
nikkelde van de kouwe. Eindelijk, daer kwam 'n. Mar
daer stapte gêên mens uut. De kondukteur zag 'n staen in
vroeg: "Mot je nog mee?"
"Nee, ik komme volk ofhaele van de overkante."
"Nou, dan kan je wel naer huus gaen, want de boat vaert
vanaevend niet mêêr. Der is te veul ies in mit die mist
durft de kaptein het niet an."
Arjaon gieng mit lóóie póötejs nae huus. Daer, noe wouwe
ze komme in noe konne ze niet.
Antje schrok wakker van de deure in omdat ze gêên leven
hóórde, vroeg ze daedelijk: "Binne ze der niet?"
Arjaon vertelde het. De traenen schote Antje in der aogen.
Ze gieng naer de keuken in dee de kerstkranse weer in de
dóóze.
"M'n zalle noe mar aop merrege hope. Mot je gauw een
bakje, want je zal wel verstêênd weze."
In dat deje ze mar. Ze gienge vroeg nae bed, hopend op
merrege.
In hoe stong het noe an de overkante? In Rotterdam had
Jaop gevroge of de boat voer in ze zeije van wel.
't Was druk op het station in in het tremmetje. Allemaele
ménsen die op Flakkee der tuus hadde in daer Korsemisse
gienge houwe. Iederéén had een goeie zin in wonder bo
ven wonder: Iederéén kon zitte. In het gepraet in gelach
was niet van de locht. Ze waere zo in Hellevoet. Nel vond
het reisje best gezellig.
"Zo, noe nog een half uurtjem, meschien een uurtje deur
dat ies in dan bin m'n weer op ons eige eiland", zei een
man tegen z'n vrouwe, "'k Help het je wènse", zei een an
der. "Mar gloave doe 'k ut nog niet. "Kiek, de boat is nog
gêênêêns an."
't Was net zukken wérk, gêên boat te bekennen. Gelukkig
was de wachtkaemer ope. Dan daer mar in.
De wacht kaemer was versierd mit dennegroen in in den
hoek stieng een kerstboam mit kaersjes. De wèrmte kwam
je tegen in as je niet zo graeg weg gewille had, zou het hier
best gezellig weze.
Alle ménsen namme soep, of kofje of een broodje mit
een wosteballe. Het meisje dat bediende was oak liever
nae huus gegaen. Mar je kon de ménsen niet buten laete
staen.
"}e haleve uurtje is al aerdig om," zei Jaop tegen de optimist.
Die lachte wat zuur. "Jae. zolange de brugge der nog niet
is, bei je van alles te wachten."
Eindelijk kwam de boat an. Allemaele reze ze op in zo
gauw meugelijk nae de boat, 't Was ondertussen hêêlema-
ele donker geworre.
De kaptein kwam naer beneje, waer al de ménsen al bie
mekoare zatte. Hie keek ernstig in hie zei: "Dames en
heren, het spijt me voor u, maar ik durf het risico niet te
nemen, nu in het donker te varen. U kunt hier blijven, 't is
hier warm. We wachten tot het morgen licht wordt."
In daer zatte ze noe, al die verlaete Korsemissegangers. 'n
Stelletje jong goed had éérst nog wat leven gemaekt, mar
't wier ammar stiller. In toen gieng der een man staen in
die zei: "Ménsen, 't is twoalef uure. Christus is gebore, 't
Kerstfêêst is begonne. Vrede op aarde, in de mensen een
welbehagen."
Toen begonne der een paer ménsen te ziengen in algauw
zonge ze allemaele mee. Al die móóie Kerstliederen zonge
ze. Daer was een wat ouwere man in die las het Kerst
evangelie voor. In ze zonge weer. In een aore vertelde een
Kerstverhael. In allemaele waere ze êên, daer in die kouwe
nacht op de boat bie Hellevoet op het Haeringvliet.
In zo gieng de nacht voorbie. Om 6 ure kwam de kaptein
weer an boord in hie brocht ze allemaele veilig nae de
overkante, waer de trem al gerêêd stong.
Om half achte wier der bie Arjaon in Antje hard an de
belle getrokke.
"Hêêrekes, was dat noe?"schrok moeder op, mar Arjaon
sprong gauw z'n bed uut. In ja oor, daer stonge de kinders,
mit gróóte kouwe, mar mit blieje gezichten op de stoepe.
"Gelukkig Kerstfeest, vader," riep Nel.
"Gelokkige Korsemisse, vaoder," zei Jaop.
Moeder kwam zomar in der ochendjas nae voren.
"Kinders, binne jule der noe al?"
"Nee,"zei Jaop "noe pas. Moeder je bint een schat as je noe
gauw wat wèrms voor ons heit."
Moeder schoot de keuken al in. Een half uurtje laeter lag
het jong stel al op bed, om een beetje bie te kommen.
Toen ze om êên ure an taefel zatte mit bout in appelmoes,
zei moeder: "Knders, wat hao jule wel een benauwde nacht
gehad."
Mar Nel antwoordde: "Nee, 'k heb nog nooit zo'n mooie
Kerstnacht meegemaakt."
"In ik hao nog nóóit zo goed gevoeld, dat alle ménsen toch
bie makoare hoare as deze nacht. Toen m'n daer in die
boat saeme zatte te ziengen."
"Zo zie je weer, kinders, dat de nacht van Korsemisse een
zegen kan weze. Al is het op een boat in het ies, die niet
nae Flakkee kan."
D. K. Soldaat-Poortvliet
Reactie van een lezer
Reisje
Pau Heerschap schreef'n stikje over 'n reisje in z'n joenge
jaeren. Noe, ik most toe dienke an 'n reisje mit mien vrou
we, ma toe waere m'n nog verloofd. Wulder gienge kam-
peere in Normandië. Ma toe dat 't tied was om de tente
op te zetten kwam net 't bericht dat 'n Engels echtpaer in
Frankriek in de bossen was vermoord. Dust m'n ma be-
slote om 'n plekke bie 'n boer te zoeken. Jao, wulder krehe
'n plekke in de boaherd onder 'n appelboam. D'r was bie 't
opzetten van de tente 'n vrimde snuiter die naer ons stieng
te kieken. Die zou nog belangriek ore. 't Was eêl vroeg
toe dat ons gienge slaepe, want ons waere 'n zaklantaern
verhete mee te nemen. Om twaolf ure wier ik wakker ge
maekt du de vrouwe. D'r loapt 'r ene aolsma om de tente,
fluusterde ze. Dat za die raore vint wé weze. Net toe ze dat
zei kwam d'r 'n groóte klap op 't tentzeil. Ikke d'r uut in
om de tente geloape, bienae over de lijnen gestuukt, niks
te zien. D'r was gin maans te bekennen. D'n aoren ochen
kwam de oplossieng: d'r liepe oenders om de tente in ulder
geschufel miek midden in de nacht vee leven, want aoles
klienk dan arder. In die bons kwam van 'n appel die of op
de tente was evaole.
Nehalennia winter 2021 nr. 214
't Eêle aeventuur miek wé dat ons toch ma naer 'n cam-
pieng gienge. Eêst dee ik op mien ANWB-kampeerbewies
de naem van de vrouwe d'r bie schrieve, zódat 't leek of
dat ons a getrouwd waere. Ma dat was nie noódig geweest
want de man an de baolie zag onze verloviengsriengen an
de lienker'and zitte in docht as goed Katholiek dat ons ge
trouwd waere. Zó konde m'n de rest van de vekansie op de
campieng stae. Jao, je mot dienke, 't was 1959. Netuurlijk
m'n toe ok de Mont-Saint-Michel bekeke. Wulder kwaeme
dae mit laeg waeter, ma toe dat m'n trug wilde naer de toe-
hangsweg was 't vloed in moste staarke kaerels de vrouwe
naer land draehe! 'n Onverhetelijke vekansie.
Henk Blom, dialect Schouwen.
DE SPAERPOT VAN HET LEVEN
Een boekje met grappig en ontroerende verhalen in het
Zeeuws door Engel Reinhoudt en tekeningen van Jan Wil
lem Hamment.
Engel Reinhoudt (1946-2020) was vooral bekend vanwege
het componeren en zingen van liedjes in het Zeeuws. Eén
van zijn bekendste nummers is 'Een bolus bie de koffie'.
Maar hij deed veel meer om de Zeeuwse streektaal levend
te houden.
Jarenlang schreef hij columns voor de rubriek Streek
taal van de PCZ. Daarnaast bracht Reinhoudt verhalen
en gedichten uit en vertaalde hij kinderboeken naar het
Zeeuws. Dat deed
hij onder meer
met Nijntje en
Boer Boris. Dat
smaakte naar
meer, zowel bij
het publiek als bij
Engel zelf. In 2020
nam hij de tijd om
'bewaarde verha
len' uit te werken.
En zo is deze
bundel ontstaan,
waarin Engel in de
verhalen getuigt
van zijn fantasie,
die dichtbij de
alledaagse wer-
kelijkheid blijft en waar humor en ernst beide in de 'De
spaarpot van het leven' passen. Een boekje dat elke lief
hebber van streektaal en streekcultuur zal koesteren.
KRAENVROUWENELLUK
Bie de heboorte van m'n kinders, of liever ezeid, nae de
heboorte van m'n kinders, zó'n aolven êêuw elee, vongd
m'n moeder dat m'n de kraemvisite moste traktere op
kraemvrouwemelluk, eur benaemieng vó kandêêl. Dat
was, volgens eur, de hewoonte bie Zêêuwen. In omdat
de kraemvisite dat ok in Zevenhoven aolemachtig lekker
vongd, kookte ze liters van da spul. Elke keer as ze béide
vroeg ze: "Is 't al op?" in dan stong ze awi achter 't fornuis.
M'n vaoder was nie zó hek of ie stapte vó de zóveeste keer
in d'auto in kwaeme d'r wi 'n paer weckflessen vol kandêêl
van Kerkwerve nae Zevenhoven.
Oe ze precies de kandêêl maekte, weet ik nie mi, ma 't
was 't zelfde recept as awekaot maeke, ma in plekke van
brangdewien mos je dróóhe witte wien hebruuke. Erregus
ek ooit us eleze da'j vó un flesse kandêêl het volgende in
uus mot aele: un flesse dróóhe witte wien, zes hoed ge
kluste eiers, un paer ongsen suuker in stikjes puupkenêêl.
Da gae aolemaele bie mekaore in un panne in mot "au
bain-Marie" an de kook ebrocht óóre.
Kandêêl wier vroeher edrongke uut óóhe, blauwe komme
tjes, ma uut eihe ervaerieng kan 'k vertelle
dat 't uut hewone glaesjes ok best smaekt.
Rinus van Langeraad.
Een dagje knotten
Roger Blaakman
DE SPAERPOT
VAN HET LEVEN
Het jaar is bijna voorbij. Vroeger liep het herfstwerk op de
boerderij dan af en werd er gesproken over het werk in de
winter. D' èrbeiers op de boerderieje binnen dan gerêêd
om te knotten. Om de vier/vijf jaar werd dat gedaan.
Boogzaag, jirrizaag en kapmes kwamen dan tevoorschijn.
Van de takken uut de troenk'n worren musters gemaokt.
Die binnen oógtens 150 cm lang en roond zó'n 40 cm. Nie
langer? Nêê, as ze langer binnen dan kunnen ze nie in den
oven.
25
ENGEL REINHOUDT
Weer een muster gereed.
