Een kijkje in de smidse op Plakkebord
Hl
m
3>
2
Aanvulling
Nehalennia winter 2022 nr. 218
Rinus Willemsen
16,45
16,50
16,20
3
25,10
In de smidse was een travaille. Dit is opmerkelijk, want
meestal stond die buiten. Deze werd geschat op 30,-.
Dan lag er buiten een partij smeekolen,
wegende 2166 pond
41,70
40,00
60,00
180,00
25,00
20,00
7,50
50,65
73,93
Tenslotte moesten de twee knechten en de meid nog be
taald worden en drie geneesheren uit de buurt.
Uit de opsomming van de voorraad hierboven blijkt
duidelijk, dat de smid tijdens slappe tijden, zijn voorrraad
aanvulde met diverse voorwerpen. Kwam er echter een
boerenknecht om een paard te laten beslaan, dan liet de
smid zijn werk waar hij mee bezig was, in de steek en ging
hij aan de slag in de travaille.
We geven een globale indruk van de boedelinventaris. In
de smidse nemen we enkel posten gedetailleerd op.
Om acht uur begonnen de heren in de keuken, die uitzicht
gaf op de boomgaard. De klerk noemde één voor één de
voorwerpen, schreef die op in een kladboek en Johannes
Franciscus Gabriel noemde de prijs. Hij was taxateur. In
de woonkeuken waren de dagelijkse gebruiksvoorwerpen.
Hier woonde de familie. De klok in dit vertrek werd ge
waardeerd voor 15,-. We noemen dit bedrag als prijs
indicatie. In de keuken was ook een bedstee. Vervolgens
kwamen de heren in de beste kamer. Daar stonden zes
stoelen en was een mooie kast en je zou het hier niet ver
wachten: aan de zolder hingen twee zware hammen. Op
de zolder zelf stond een pluimbed en er lag wat rommel.
De weduwe trouwde in 1830 met Petrus Jacobus Timmer
man, geboren in Lissewege (1798) Hij was hoefsmid en
veearts. Hij stierf in 1860. Toen was een stiefzoon van hem
smid op Plakkebord.
In de vroege morgen van woensdag 7 oktober 1829 ver
trok hij. In de koets zaten behalve notaris Jacob Brevet,
zijn klerk en de koetsier, ook de IJzendijkse hoefsmid
Johannes Franciscus Gabriël. De koetsier reed ruim na
zeven uur die morgen de stad uit, richting Waterlandkerk-
je. Bestemming was het huis van de weduwe van Jacob
Amandus Gabriël. Haar man was op 16 april overleden
en ze bleef achter met vier jonge kinderen. Nu moest de
notaris een boedelbeschrijving opmaken voor de kanton
rechter.
Dit artikel geeft een beeld van een smederij-inventenaris
vlak na de Napoleontische Tijd. De Stichting Vrienden van
de Travalje verzamelt gegevens over Zeeuwse travaljes en
hoefsmeden met het doel daar te gelegener tijd een publica
tie van te maken. Deze bijdrage is daarvoor een bouwsteen.
Nadat de heren de hele dag bezig waren geweest, stap
ten ze 's avonds om 7.00 uur weer in de koets en reden
huiswaarts. De volgende dag bleven de heren thuis om op
vrijdag weer terug te komen.2
een ijzeren schop en slijpsteen
Vervolgens lag er nog een rekening van de heer
Van Wassenhove uit Eeklo van geleverd ijzer 418,90y2
Dan lopen we mee met de mannen en doen we een greep
uit alles wat daar wordt aangetroffen. Interessant materi
aal.
Oud ijzer, 352 pond
Nieuw ijzer: 308 pond
Zes gareelsloten, twaalf grendels, twee malen
(sic) sleutels, drie kordeelkettingen, veertien
haken voor disselkettingen, tien schoftleinsen
met kettingen, zes disselspilhaken, negen bouten
voor waletongen, twintig emmeroren, dertien
roeighebijten, dertig roeigebitringen, zesentwintig
wijste [wijdste] krammen, acht kleine krammen,
een walsche ploegketting, achtentwintig
scherzen en zes rijsnagels, samen
Vier schenen voor langwagens, achtentwintig
enkelde veerkrammen, zeven dobbelde dito,
tweeëndertig touwkrammen, zevendertig
touwringen, tien harnashaken, acht lange essen,
drie stooters, acht ploegstokers, veertien walelaanzen,
negenentwintig wagenlaanzen, tien versteekbouten,
vijf ploeghamers en vijf wagenhamers
twee bankschroeven
drie blaasbalgen
een aambeeld
een klein dito
achttien hamers in soort
negenendertig beitels, stampers en deurslagen
zeven ringen, vijftien tangen,
zeven trektangen in soort
drie passers, driltuig, drie handschroeven,
een bankaambeeld, zes moersleutels, snijmes,
spijkerboor, twee sabels, twee ijzeren scharren,
twee borstels, twee stootijzers, twee schoppen
A <r
Het huidige landbouw-mechanisatiebedrijf van de fima Van Acker, voortgekomen uit de smederij van vier opeenvolgende generaties Gabriël.
20,00
1.
2.
Wegwijzer bij Plakkebord met op de achtergrond de kerk van
Sint-Margriete (B).
De vroegere woning van de smid met rechts ernaast de voormalige
smidse, gebouwd ca 1925.
Noten
Plakkebord is een buurtschap ten zuidwesten van IJzendijke. In de
Staatse Tijd stond hier een aanplakbord, waarop medelingen werden
aangebracht die bestemd waren voor de bewoners in Staats-Vlaande-
ren.
Zeeuws Archief, T 13.1, inv. no 1106, rep. No 64.
■w
