leder't ziene
'Ebbe julder ook wè 's in de nachtbus gezete in Amsterdam, om
E 'alf viere 's nachts?
s» Nou, ikke wè. Vee genote, voraol dien énen keer, mee die man
die as een bitje boven z'n theewaeter was. Die stekkerde nae de
rt chauffeur en ie brocht uut; 'Rij es naor een patatkraam, vader,
dan krège ze hier allemaol een sateetje van me
Da goeng jammer genoeg nie deur. Me zu n mae zeie dat t goed
bedoeld was van de man. Die ao trouwens korts van tevoren nog
geprobeerd uut te vissen of ik noe een Groninger was of een
Fries. Dae kon 'k de man nie an 'elpe, 'oe of n ook anieuw. Ik
lachte bie m'n eige, 't was natuurlijk een misverstand. Die man
docht: een lange blonde vent zonder Randstedelijk accent, dat
moe wè een Noorderling weze. Helaas, zukke weune d'r ook in t
Zuuen.
Een misverstand. Dae wou ik 't nog s over ebbe, over misver
standen. Je wete misschien da 'k historicus bin, ik ebbe a vele
jaeren deugebrocht in boeken, kranten, brieven en andere bron
nen. En wat mien op den duur elder voor ogen is komme stae, is
de tragiek van 't mensdom, 't 'oge misverstandsgehalte, om 't zö
mae 's te noemen, van 't menselijk bedrief.
Neem noe de kèrkgeschiedenis - een terrein daer as ik zes jaeren
van m'n leven gesleten een groot deel van de geschiedenis van t
christendom, zeker 't protestantse gebeuren mee aol die splitsin-
Uj, gen, is terug te voeren op 't gróte misverstand dat 't horizontale
JlT (dus de tussenmènselijke verhoudingen) en t verticale (de relatie
|v mee Boven, zógezeid) op mekaore in mindering komme. Dat
meer van 't éne, minder van 't andere zou betêkene. Een tragisch
misverstand en oorzaek van vee verdeeldeid. Ik za t verder laete
ruste, 't Was mae as voorbeêld bedoeld.
Wat betreft 't dialect bestae d'r natuurlijk ook misverstanden bie
bosjes. Laet ik nae m'n eige leven kieke - nae 't moment bievob-
beld, da 'k vö 't eerst bewust geconfronteerd wier mee waerde-
oordêlen over 't Zeêuws. 'k Wete 't nog as de dag van gister. Me
kwaeme mee de klasse 't Natuurkundelokaal binnen, ik kwam bie
m'n bank en wat zag ik dae Toet m'n verwonderienge staet er
een plastic tasse mee boeken en schriften. Dus wat doen ik Ik
'ouwe n de 'oogte in en 'k brienge uut: Wa staed- ier En mee
dak dat zeie, lope d'r een paer murpels uut een laogere klasse 't
lokaal binnen, pakke die tasse uut m'n 'anden en lope r mee
vort. En onder 't weglopen probere ze mien nae te doen - ik
'oorde 't dudelijk: Wa-staeed-'ieeer...?
Een misverstand: die meiden dochte dat ik een eel boers, traag,
lijzig taeltje praotte. Mae ze zaete d'r stikke nest. Want dat lang-
zaeme, dat is in 't Zeêuws eên van de manieren om je verbazing
uut te drukken. Dan zet je je speech in z'n laoge giering:
waa-staeed-ieeer
Ik zou nog vee meer misverstanden over dialect kunne noeme. Je
kunne d'r aol zelf wè een stik of wat bedienke, volgens mien.
Dat de streektael vooraol mee vroeger te maeken eit, bievobbeld.
Da's noe net dae as Noe over gaet. Dialect is net zö goed vö noe
as dat 't iets van vroeger is.
Of 't misverstand, daer as onze Commissaris zo terecht op gewe
zen eit, noe meer as een jaer gelee op de studiedag in Ulst, da je
autochtoon zou moete weze om 't Zeêuws te praoten. k Wete
nog goed 'oe a 'k genoten van die reportage van Simon Zwiers
vö Omroep Zeêland vanuut Turkije. Dan 'oorde je zö'n Turkse
man mee een prachtig Axels accent vertelle over z n Islamitische
geloofsbeleving. Schitterend is dat. En tegliek natuurlijk
Noe april 1998 nr
N
