Kachelout
't Was verrekt koud, die winter van '44. De Duitsers wazzen
wig'etrokken mae de oorlog was nog lange nie edaèn. De boer
van d' oeve 'Nooit Klaar' keek naè troosteloze landschap. De
Duitsers 'aan de polder 'êlegans onder waeter ezet maer eêst 'aan
ze de burgers edwongen dennebómen te 'aèlen uut Brabant en die
daè neer te zetten tegen de vliegtugen, zö benauwd wazzen ze.
Degenen die an de Moer kenden, mosten d'r om lachen; ielk
vliegtuug dat a daè zou landen, zou gliek wegzienken in de derrie.
Noe was 't waèter wig, maè de bogerd van 'Nooit Klaar' stieng d'r
dood bie. Aal de appel- en perebómen verzopen en ok de rooie
beiers was t't bie gebeurd. Ie kon ze wè r uutdoen. Aalles stikdoöd
deur dat zoute waèter.
Ie zou z'n èrrebeiers maer opdracht geven de bogerd te rooien en
ok die dennen die an nog in z'n weie stoengen; kolen wazzen d'r
nie, dus most n wè r 'out stoken om te koken en om wat waerm-
te te kriegen in 'uus.
Dus de bogerd wier uutedaèn, de wortels wieren uutegraèven en
deur een tuug paeren wigesleept. Dan wieren de bomen in gróte
stikken ezaègd, aalles op de rolkarre elaaien en naè den dosvloer
ereeën. Dan wieren ze deur tweê man an de trokzaège in kleinere
blokken ezaègd voe de kachel. De bulletjes wieren netjes opestaè-
peld toet een mooie 'outvumme, dan konden ze lekker drógen in
de vrieskouwe.
Dien boer was den kwaèdsten nie en de werklui kregen aallemaèle
een partijtje mee naèr 'uus. Dat 'aan ze wè verdiend, von den
baès, want 't was verduveld zwaer werk en ze 'aan mus ok anders nie.
Dat 'out konden ze d'r eigen wè drie keêr an waermen. Eêst bie
de bómen uutdoen, in stikken zaègen, op de rolkarre laaien; zö
koud kond 't nie wezen of 't zweêt liep over d'r rik. Da gebeurden
ok bie 't kepot zaègen in kleine bulletjes. En de derde keêr was
tuus, a ze in de kachel laggen. As ze temissen branden wouen.
De winter goeng deur en de boer 'aèlden ielken dag t out dat a
t'n nódig aa uut de vumme. Maer ie vondt 't nog a 'ard minde
ren. Ie was aaltied goed van vertrouwen mae noe goeng die toch
dienken a t'r messchien estolen wier. Mae wie zou den dief
wezen?
Ie stoeng een paer aèvenn op de loer, mae d'r gebeurden niks. En
toch ie wou 't zeker weten en ie miek op een paer bulletjes een
merktêken. En jawel 'oor, een dag of wat laèter wazzen die wig.
Noe wis n t't dus 'êlegans zeker. Mae wie was noe de dader?
Ie docht er een paer daègen lank over naè en toen docht n a t n
de oplossieng evonden aa.
'Ziezo, 'k za julder kriegen', ie aa een jachtgeweer mie petrónen,
ie 'olden een paer bulletjes uut, 'aèlden 't kruud uut die petrónen
en dee dat in die uutg'olde bulletjes. Toen maèkten die ze wee
dicht.
'En noe maer 's ofwachten wat a t'r zou gebeuren'.
't Duurden wè een dag of achte mae toen aa je t't. Het 'êle durp
schrok z'n eigen wild, want ze dochten nie aars as daè viel wee
een VI. Dat was a meêr gebeurd en dat aa vee slachtoffers ekost.
Zö wit as een doek vertelden de vrouwe van 't 'uus waèr a t't
gebeurd was, da ze spek an 't bakken was op de kachel. Ze aa net
nog een nieuwe bulle d'r op'egooid en 't spek stoeng lekker te
sudderen. Ze most even naè de plee en toen a ze daèr zat, 'oorden
ze de klap. Mie een ieselijke dreun was da kruud ontploft en de
spekpanne was tegen de zolder evlogen. De kachel was uut
mekaare escheurd en de brandende blokken 'out laggen op de
vloer. Gelokkig was die van beton en voe de rest was t'r ok nie vee
Noe nummer 3
