't Tiedperk Kousemaeker (1965-1990)
i
En dan was t'r Kousemaker, neêe Kousemaéker zoas n zelfdikkels
schreef. Een imposante figuur, die mee vee leven 't Zeeuwse streek-
taelwèreldje zo tussen 1965 en 1990 aol-an 'sflienk op z'n kop zette.
In 't Zeeuws Archief bewaere ze bievobbeld een 'êle map vol mee
kwaoie brieven tussen 'um en de Zeeuwsche Vereeniging voor
Dialectonderzoek over spellienge. Ie werkte an een algemeen bruuk-
baere Zeeuwse spellienge, de 'Verênige' was dae tegen.
Op een gegeve moment besloot Jan Kousemaeker (1910-1991)
gedeeltes uut den Biebel in 't Zeeuws te vertaelen. Toen a dae diengen
van gepubliceerd wiere in de PZC, regende 't reacties. Sommige
mensen vonde 'tprachtig: zo zuver, direct en van zo dichte bie 'aodde
ze de woorden uut den Boek nog nooit gore. Aore vonde 't nie
kunne: Zeeuws is nie netjes genoeg om den Biebel in te vertaelen.
De Zuud-Bevelander goeng stug deur en liet een prachtige staepel
uutgaeven achter. Een staepel waer a me vo de lezers van Noe 'ier en
daer een fragmentje uutgekozen e. 't "Ele beêslje' lees je nog mae 's
van de bieb. Me e Kousemaekers spellienge laete stae, da ka je
begriepe.
Achteruut smaere b
Dat kappetaal om z'n zeune Agestien in dat gesticht te koopen,
most 'r netuurlijk komme, dat begriep je. Da£liet dien Bouwen
nie los. En dae ei 'n krom voe elege, en voe gebuffeld en geslaafd.
Vrèèd. Zunig, tot op 't vrekkige of.
Tebak gebruukten ie nie, alleene uut spaerzaèm'eid. Suker in de
koffie of thee? Net nie! Alleene 's Zondags, 'n Babbelaer...? Je mot
't nie gloove, weet je. Afijn, gin pupermentje!
Bouwen smaerden zelf 't bróód. Krupvet of stroopvet. En achter
uut smaere, weet je. De krumels spetterden tegen de zolderbal
ken, bie wieze van spreken. Je zou nog gloove dat z'n scheuteltje
vet 's Zitterdags nog voller zou weze dan 's Maendags, van aol de
krummels die t'n d'r regelmaetig biestreek.
Ie gebruukten misschien d'n 'elft van 't stooksel van 'n ander. Je
mó rekenen, 'n vrouw was t'r nie over de vloer, dus overdag 'oef
den ze nie te stoken.
Bróód bakten ze netuurlijk van d'r eigen terve, petaoten wazze d'r
bie de vleet. Melk van d'r eigen geiten. Kernienen en een vèrke ao
ze ok, vanzèls. Geld gawe ze 'oegenaemd nie uut.
Mae biekant iedere weke gieng Bouwen nae 't posketoortje om
wat op z'n boekje te doeën. Dat kappetaal most 'r komme.
Dien Bouwen was vrèèd schappelijk. Nersten dee 'n tied voe.
Nog nie om een kommetje te drienken. Laeter ae'k dien Agestien
koffie zie drienke, -zó gemèèn gloeiend 'èèt kost 't nie weze, of ie
slurpten 't zó op. Dee d'r gewoon gin tied voe om 't in z'n
scheuteltje te gieten of te blaezen, of te wachten tot 't 'n bitje
kouwer was. Je mot 't nie gloove, weet je. Kokend gieng 't nae
binnen. Da de mensen wè zeie: Agestien, jongen, je verbrandt je
slokdèrm'.
Dat ao die jongen gewoon van z'n vaoder eleerd. Voe koffie-
drienke was 't er gin tied en daemee uut. Sebiet mae wee an 't
werk. Opschiete is de booschap.
uut: Jan Kousemaker, Dien raoren Agestien, Middelburg 1967, p. 14-15
