'In negen daegen gevaeren' (1526)
MUO Tggfr
^wddIlb^
Marco Evenhuis
Noe nummer 7
Vo't begin van de Zeêuwse streektaelliteratuur moe je op zoek
nae den eersten bewust in 't Zeêuws geschreve tekst. Die tekst
bliekt den eersten tekst uut de Nederlanden waerin de schriever
bewust gebruuk maekt van 't eên of 't aor dialect om dae een
bepaeld effect in z'n tekst mee te bereiken.
De schriever van dien tekst is de Bruggeling Cornelis Everaert
(1482-1556). In 1526 schreef n 'Ghewillich Labuer ende Volc
van Neerringhe'. Dat stik wier op den vierentwintigsten fïbbre-
waori van 1526 op de Brugse Burg mee een zuiveren zoutvat
beloond. In 'Ghewillich Labuer ende Volc van Neerringhe' kriege
een koopman (Volk van Nerienge) en een boer (Gewillig Labeur)
ruzie over de zin en de onzin van oorlog. De koopman is t'r best
blie mee om at n d'r een centje extra an kan verdiene. Den boer
eit liever 'pais' (vrede): z'n oest oor aoltmaeran vernietigd en ie
durf naebie 't land nie meer op.
Op een zeker ogenblik laet de schriever dan een zeêman opdrae-
ve, die a vo den boer goed nieuws briengt. De zeêman 'eêt
Troostich Comfoort en oor deu Everaert beschreve as 'een perso
nage als een zeeman, sprekende Zeeusche taele'. De zeêman zeit
tegen Gewillig Labeur en Volk van Nerienge: A
Mien daegen en was ik noait zoa verbliedt h,
Ik danke Jezus gebenediet
Dat ie mie eit willen te mienen be'aegen spaeren
Ik komme in negen daegen gevaeren
Van uut den edelen Spaonsen lande
Zonder stoot te liedene van Calaonsen zande
Tot 'ier an den Vlaemsen kant
Noe wil ik mie steken over 't land
Ende zeggen alomme in 't openbaere
Tiedienge van gróter blieder maere
Volk van Nerienge met Gewillig Labeure
Zie en 'ebben, geloof ik, in mèniger uure
Blieder maere in lange ge'oord
Waèr best ge, Volk van NeriengeKomt voort
Met Gewillig Labeur. Ik zal die verblieden,
Aol klaer, aol klaer,
Ik zal die van blieschaèpe zeggen wat nieuws
't Es aol païs!
Wat a me 'ierboven gedaen is de oorspronkelijke tekst opnieuw
gespeld, mae dan op z'n Zeêuws volgens 't systeem waermee a me
in Noe aoltied bepaelde klanken weergee. Diengen die a me nie
uut Everaerts spellienge konden 'aele, me mee ons boerenver
stand toch mae op z'n Zeêuws gespeld. Zö ka je op je blote
voeten anvoele, dat Everaert de h's die t'n schrieft, zelf ook nie
uutspreekt ('t is een Vlaomieng, ee) en dat n wè geweten ao, dat
een Zeêuw die ook nie uutspreekt. Daerom me de h's 'ierboven
mae op z'n 'Noe's' as een apostrofje weergegee. Misschien nie
'êlemaele verantwoord, mae toch.
Everaerts Zeêuws is nie aol te moeilijk te lezen, a moe je sommig-
ste ouwerwesse woorden wè wete. Dat tiedienge nieuws betékent,
