Zeêuws overzeê (1740)
j yi t) il.UA I i i Uii.
Een minder fraoi kapittel uut de Zeeuwse geschiedenis is de sla-
e ven'andel waer a ons voorgeslacht vreêd vee geld mee verdiende.
5 D'r waere ook een 'êle klus Zeêuwse planters, die a voraol in
West-Indië 'onderden slaven in dienst 'aodde. Die slaven kwaeme
o van verscheiene Afrikaanse stammen en konde mekaore mae
moeilijk verstae. Ze gebruukte daerom woorden van de blanken
op de plantage om mee mekaore te praoten. Die woorden wiere
zó'n bitje op z'n Afrikaans uutgesproke en zinnen wiere 'eêl
primitief opgebouwd. Zukke taelen 'ête creooltaelen. Papiamento
en Sranan tongo (Surinaams) bin dae voorbeelden van.
D'r bin ook creooltaelen uut 't Zeêuws voortgekomm: de ouwe
taele van wat a noe de US Virgin Islands bin en drie taeltjes in 't
stroomgebied van de rivieren Berbice, Essequibo en Demerary in
Guyana, een Zeeuwsen basis. Twee daevan, Skepi en Berbice,
ore nog aoltied gebruukt, a bin ze op sterven nae dood.
Zö'n bitje rond 1700 wiere d'r een berg slaeven op de US Virgin
Islands gekerstend deur hernhutters uut Duitsland. Die hernhut
ters leerde de creooltaele en vertaelden d'r biebelteksten in. De
slaeven |elf gebruukten de taele op den duur ook om in te schrie-
ven. Een jaer of tiene gelee, is de leste spreker van dat soortje
'neger-Zeêuws' overleë. 1
'Ieronder een stikgaeve, oprechte brief uutj|740 van de slaevin
Lena (eigendom van Johannes Klaas) an hernhutter-zusters in
Duitsland. De oorspronkelijke tekst is gebaseerd op de Duitse
wieze van spelle en uutspreke (u vor een oe, y vor een uu...). Me
de spellienge daerom angepast an de Zeêuwse uutspraek.
De groetnis an alle de Zusters,
Mie e was een erm verloren mensch. Noe, mie e kom vin die 'Eiland
zijn bloed. Die bloed e kom wasch mie 'art. Mie e was zo lang tied
vor 'oor de 'Eere zijn woord, mar mie nie e vraag na die. Mar toen
mie e kom voel de 'Eiland zien kracht na mie 'art, da mie e kriesch
na 'Em vor pardon-pardon. En zo mie vin die genade e kom over
mie.
Mie noe nie kan dank de 'Eiland genoeg, vor daer zien bloed e was
mie 'art. Mie gelofvast na die 'Eiland. 'Em e 'ang an die 'out vor
mie erm zondaer.
Lena van Johannes Klaas, Sint Thomas, den eesten feber. 1740
'in f\|iiiu^^i,rr^*Trrnr^7TrTTn
Onderdeêl van een 'stuwplan' vo een Zeêuwse slaevenboöt.
