in dat landschap gin febriek thuus 'oordn. Mae naè verschillende
procedures kwam de febriek d'r toch en gieng volop in bedrief. In
't begun goeng aalles goed en naè een jaer kocht de febriek d'r
grond bie voe uutbreiding. Op een ochend, z'n oudste zeune was
wissen vissen in de waetergank, kwam die 'ard naèr 'uus elópen.
'Vader, vader, aal de vissen liggen dood in de waetergank!'
Labeur schrok, dat was nog nooit gebeurd. Ie liet 't waeter en een
paer vissen onderzoeken, mae ze kwammen d'r nie achter wat er
was gepasseerd, 't Wier nog erger: een tocht laeter laggen d'r
aneêns een paer koeien dood in de weie en aare wassen ziek. Nae
een gedegen onderzoek deur een laboratorium was de conclusie
dat de beêssen waeter uut de waetergank edronken aan, dat a was
verontreinigd deur kunstmis. Dat was de doodsoorzaak - Labeur
bestreed dat en begon een rechtszaek tegen de febriek die a vol
gens 'um vervuuld waeter eloósd ao in de waetergank. Ie verloor:
de rechter von gin overtugend bewies d'r voe. Mae de koeien ble
ven sturven.
De spanning liep aalmae 'óger op. De eerst zö gezonde en goed
gehumeurde boer wier chagrijnig en overspannen. De verzeke-
rienge stoótn 'um of mie 't motief at ie nie goed voe z'n beêssen
zurgdn. Labeur kreeg een 'artinfarct en gieng langs 't kantje van 't
graf - alleêne deur de goeie zurgen van z'n vrouwe kwam t'n d'r
bovenop.
Ienkele weken laeter wier ie deur de directeur van de febriek
uut'enódigd voe een gesprek. Om a de febriek steeds uutbreidn,
wilde de man 'eêl Labeur z'n bedrief, de weien, de landerijen, 't
'uus en de stallen opkopen. De directeur boó een goeie pries, mie
de gerantie a Labeur ergens in 't land een zelfde bedrief zou kun
nen kópen. Labeur weigerdn verbeten en beslist. 'Nooit van m'n
leven. Ik bin de vierde generatie 'ier op de 'oeve en m'n oudste
zeune wil 't wee overnemen. Gaè julder mae ergens anders bou
wen...'
Den tied gieng deur. Op een keer kreeg Labeur bericht dat ie
tevee melk produceere en ie kreeg een behoorlijke boete.
Vervolgens kreeg ie een boete o ma ie te vee mis produceerdn. De
ammoniak was te vee milieuvervulend.
Telkens kwammen d'r strengere maetregels en naebie iederen dag
kwam t'r een controleur kieken of a z'n boek'ouwing wè in orde
was. Op een keer was een ambtenaer bezig mie de boeken toen a
ie uut 't raem keek. De koeien liepen vredig te graezen en toen
most er eên een plas laèten lópen. 'Kijk eens, die koe staat te uri
neren in de wei. Dat is verboden: dat moet op stal gebeuren.
Daar geef ik je een bekeuring voor.' Boer Labeur kon t'r nie ml
tegenop en een paer daegen laeter kreeg n wee een 'artinfarct en
stierf d'r an. Z'n vrouwe most toen 'eêl 't bedrief verkópen an de
febriek en veruzen naè de stad...
Gelukkig kondn d'r kinders goed leren en een zeune wier t'r
meêster in de rechtn en de tweêde zeune wier journalist. Op een
keer goengen ze 'eêl 't dossier deurnemen van de processen die a
d'r vader evoerd aa - en ze kwammen toet onthussende conclusies.
Zödraè an ze d'r onderzoek oferond aan, daagn ze verschillende
mensen die an verantwoordelijk wassen, voe de rechter. D'r kwam
an 't licht a die febriek onder 't mom van dierenvoeding geheime
orders uutvoerdn voe defensie en onder meer dodelijk gifgas
produceerdn. Lienks en rechts was t'r rieaal smeergeld uutbetaeld.
't Wier een nationaal schandaal en in de media wier aalles breêd
uutemeten. D'r kwam een referendum en diverse 'óge lui mostn 't
veld rumen. Ze kregen wè d'r salaris deurbetaeld en een gouwe
'anddruk...
Mae de febriek bleef produceren, voe 't oog van de butenwèreld
allênig mae dierenvoeding. Ienkele maenden laeter kwam eên van
de broers aneêns te sturven en een paer maenden naedien de
anderen. Allebei onder dubieuze omstandigheden, mae de dokter
constateerden een natuurlijke dood...
