rt Zeeuws bestae nie!
Noe nummer 11
W Weunsdag den 21 en maerte 2001. De nieuwe Nehalennia, 't
ledenorgaan van de Zeeuwsche Vereeniging voor
c Dialectonderzoek vaolt op de matte. Cees Maas, journalist,
schriever en redacteur van Noe, schrieft daerin z n frustraoties
0 van z'n af. D'r oor vee geluld over't Zeêuws, mae d'r gebeur nie
vee. En as t'r a wat gebeurt, oor een nieuw initiatief gliek neer-
gesabeld om at 't 'te overdreve' zou zien of 't oor geïnstitutionali
seerd: de pervincie of instanties as een dialectenverênigienge
knuffele 't dood...
Zaeterdag den 24en maerte 2001. Een 'artekreet van Cees Maas
om Zeêuwse schrievers in 't Zeêuws an t schrieven te kriegen, is
te fel van toon om een plekje in Noe te kriegen. Dat besluut de
redactie en Cees kan z'n eige daè ergenst wè in vinde.
Taelfanatisme doet 't nie aol te wél op Zeeuwse klei, a bin me t
misschiens nog zö seêns mee de achterliggende bedoelienge van
Cees...
Maendag den 26en maerte 2001. Ik krieg een e-mailtje binnen
van Paul Prikken. Prikken is bestuurslid van de werkgroep
Algemeen Geschreven Limburgs (AGL). Die club perbeert in
Limburg een cultuurtaele te distillere uut de 'onderde Limburgse
dialecten. Dialecten die a nog méér van mekaore verschille as 't
Oudurps en 't Nieuwvliets. En toch is 't de werkgroep gelukt:
sind dien 26en maerte staet er een woordenboek AGL op inter
net. Kwestie van deudoee en nie naedienke over wat andere d r
Be van zoue vinde (pervincie Limburg, dialectenverênigienge
Veldeke).
Cees Maas schrieft in 't artikel dat a me in Noe nie plekke: "de
énige maniere waèmee een taele echt kan emancipere is mee z n
literatuur. As 't Zeeuws z'n eige literatuur zou e, zou t pas echt
bestae in de wèreld. Dan zou niemand mi zeie van ik praote plat
as n Zeêuws bedoelde. Neê, dan zou n groos weze dat n Zeeuws
kon. Dan zou Zeêuws in de mode wezen in Amsterdam, t
Zeêuws zou een volwassen taele weze. En dat kan alleen as t r een
Zeêuwse literatuur bestaet."
En die redenerienge (die a 'out sniedt; kiek mae nae wavo taelen a
d'r geaccepteerd bin as cultuurtaelen), die ka je deutrekke. Een
Zeêuwse literatuur kan alleên bestae as 't Zeêuws bestaet. En juust
dat is eên van de grootste misvattiengen van 't 'êle streektaelge-
beuren: Zeêuws zou nie bestae om a ze overaol in Zeêland wi aors
praote. Zö lust ik er daerom nog wè een paer. 't Iengels bestaet
ook nie, wan in Londen klienkt 't aors as in Birmingham, in
Liverpool, in Manchester, in Leeds... Om van Glasgow, Aberdeen,
Dublin en Belfast nog mae te zwiegen.
't Énigste verschil tussen 't Iengels en 't Zeêuws is at t Zeeuws nie
't geluk g'aod ei om toet standaerdtaele, toet cultuurtaele gebom
bardeerd te oren. Gebombardeerd, dus van bovenaf opgeleid. En
das iees wat a vroeger wè kon, mae tegenwoordig naebie nie mi
gebeure kan. Daè bin me as burgertjes te mondig vo g'ore. En a je
die mondige burgertjes ook serieus neemt as ze onzin uut dr
nikke stuke, kan 't gebeure dat er geluusterd oor nae mensen die a
roepe at 't Zeêuws nie bestaet.
't Zeêuws bestaet as taele om at 't gepraot oor. En da ze dat aol op
ulder eige maniere doee, is juust een bewies at t taelkundig (nie
polletiek) gaet om een taele. Een taele ei dialecten, toch? Een dia
lect, de taele van eên gebied of plekke die a overaol binnen dat
gebied krek 't zejfde klienkt, kan zelf tenslotte gin dialecten
't Zeêuws bestaet as cultuurtaele nog nie om a daè te vee en te
