Terugkieke
Taele
Jan Zwemer (Oöskappel)
As ik terugkieke op de kwestie van de 'erkennienge' van 't Zeeuws,
dan kan 'k nie anders zeie as dat 't 'êle gebeuren aordig overéén
komt mee de Nederlandse cultuur in 't algemeen in de leste jaeren.
Me leve, om te beginnen, in een pseudo-democratie: iedereên wil
meepraote, ook ménsen die ongeveer niks wete van wat er an de
orde is. In de tweêde plekke, en dat 'angt er mee saemen, spele de
media een kwaelijk spelletje: sensatie en onênigheid bin goed vo de
verkoopciefers. Desnoods oort er onênigheid gezaoid en in elk geval
ore tegenstelMengen stérk angezet en ménsen tegen mekaore uutge-
speeld. Mee de waer'eid 'oeve de media 't nie zö nauwe te nemen.
En as derdes: emoties bin belangrieker as verstand. Kwesties ore
gekoppeld an 't gevoel, een schielijk oordeêl Heken agauw beter as
een afgewoge mênienge en een genuanceerde benaederienge is
amper welkom.
Om mee 't eerste te beginnen: wien, van aol die ménsen die d'r eige
op een gegeve moment mee de 'erkennienge' bemoeide, ao 't
Europees Handvest van Streektaelen en Taelen van Minder'eden
geleze of ook mae ingekeke? De redactie van de PZC of van 't
Zeêuws Tiedschrift? Ik 't nèrgensten uut kunne opmaeke. Kees
Slager die at vo de TV z'n oordeêl over de erkennienge rr|pch gee?
Neê, zeide Kees overlesten tegen me, dat Handvest kenfité 'k nie. De
ménsen op straete, die at deur Omroep Zeêland wiere geïnterviewd
over de erkennienge? Geên spraeke van, natuurlijk. Kende ze dan
misschien 't Rapport van de Provincie Zeêland over de a|Jvraege vo
de erkennienge (mee een positief advies van vier taelkundige)? Ook
dat was nèrgensten uut op te maeken.
Alleên de Nederlandse Taelunie kende 't Europees Handvest van
Streektaelen en Taelen van Minder'eden - mae erkenne deeë ze 't
nie. Pech g'aod, zou je zeie: Nederland eit dat Handvest wé erkend,
dus dan moe je 't er mee doee. Trouwens... in de Nederlandse
Taelunie 'ebbe Vlaomiengen toch vee te vertellen? En België eit dat
Handvest nie erkend, dus waerom zoue die Vlaomiengen d'r eige d'r
dan mee bemoeie? Ja, da docht je. De Taelunie ei juust aolles gedae
om de erkennienge van 't Zeêuws tegen te 'ouwen - en da's gelukt
ook.
Mae d'r moch vo gekeerd en gedraoid ore. Bie z'n eerste oordeêl, in
november 2000, over 't geval van 't Zeêuws gebruukte 't secretari
aat van de Taelunie een eige criterium, en nie dat uut 't Handvest.
Feitelijk een vurm van zand-in-jen-ogen-strooie of misschien
gewoon bluf, want ulder eige-gebreide criteria waere glad nie an de
orde. Mae de toön was gezet: de media roke onênig'eid en begonne
die an te wakkeren. Ook in 't definitieve advies van de Raed vo de
Nederlandse Tael en Letteren (mee een grote inbrieng van de
Taelunie) viel 't Zeêuws onder een deur die Raed zelf geköze defini
tie van 'dialecten van 't Nederlands' - en kon dus geliek afgeser
veerd ore.
Toen at de media begonne om d'r eige mee de erkennienge te
noe nummer 20 I
