Nederland nie eêntaelig
A
vertaeld deu Jan Zwemer (Oöskappel)
mee toestemmienge overgenome uut 't
Friesch Dagblad
Kenne je ze ook? Van die ménsen die at de
taele daè as ze as kind mee opgegroeid bin,
zelf nie mi praote tegen ulder eige kinders?
Bie bosjes kenne ik ze. Ze praote soms nog
ouwerwesser Zeêuws as ik zelf - maè tegen
de guus zuver (nou ja, zuver) Nederlands.
En waèrom doen ze dat? Ae noe, omdat 't
'alve durp ook zö doet. En waèrom doe 't
'alve durp dat? Omdat ze op de TV
Nederlands praote - en de ménsen op TV
bin belangrieke ménsen, anders waere ze nie
op TV, is 't geên waere?
Anpasse toet a je d'r bie neer vaalt. Toet at
de minder'eidstaele, in dit geval 't dialect,
opgelost is in 't niks, ik bedoele de mix, van
't Algemeen Nederlands. Maèr is een taele
van een minder'eid ook een minderwaerdige
taele? Is 't vóór van de meerder'eid, 't antal,
de kwantiteit, ook een téken van kwaliteit?
De stichtienge 'Studio Taalwetenschap' is t'r
van overtuugd dat geên méns in Nederland
zö mag dienke. Je eit jen eige nie te schae-
men vö jen eige taele of dialect en glad a nie
jen eige op stang laete jaege deu een andere
taele.
Daerom is in maerte van 2006 de educatieve
tentoónstellienge Taaltrotters van start gegae
in wetenschapsmusêum 'Nemo' in
Amsterdam. De directrice van de stichtienge,
K. Helsloot, zeide dat de tentoónstellienge
bedoeld is om de ménsen af te 'elpen van
ulder vreêze vo (andere) taelen. Zeker guus
uut een ander land bin soms stikke benauwd
vo andere taelen. Taaltrotters is speciaal
gemaekt vo guus van tussen de tiene en
veertiene. Ze lere dat 't eerder gewoon is as
ongewoon om méér as eên taele te praoten.
Kiek mae naè de Nederlandse dialecten.
Op de tentoónstellienge lere de guus ook
dat de meêste van ulder 'taaltrotters' bin:
ménsen die as in 't daegelijks leven méér as
eên taele praote. Zonder 't feitelijk in de
gaten te 'ebben dikkels. Woorden 'oore uut
andere taelen weggeplukt en gebruukt;
tegen jen ouwers gebruuk je andere uut-
drukkiengen as op 't moment da je mee een
kooie van jen eige leeftied bin, enzovoort.
Mee de tentoónstellienge wil de stichting
Studio Taalwetenschap 't idee an de kant
vege dat Nederland eêntaelig zou moete
weze. Helsloot vraegt d'r eige af waèrom as
t'r op de laogere schoóle amper andacht is
vo andere taelen en waèrom as t'r in vredes-
naem in Rotterdam een soort gedragscode is
da je op straete alleênig maer 'Ollands
praot.
De tentoónstellienge Taaltrotters was de
leste vier jaeren te zieen op verschillende
plekken in Nederland en België. Zowat
25.000 ménsen én d'n geziee. Noe ka je n
dus ziee op z'n leste plekke: wetenschaps
musêum Nemo in Amsterdam. Nederland
eêntaelig? Niks d'r van!
I noe nummer 22
