Levensveraelen
Jan Zwemer (Oöskappel)
Klis en daè leit n. Julder Noe in de brieve-
busse.
Vee bedankt vo 't wachten en da je d'r vee
in meuge leze en kieke.
Kieke - dat za gae van de keer. Vurmgever
Jan van Broekhoven en eindredacteur Marco
Evenhuis goenge naè de begraefenisse van
Gerard Reve in 't Belgse land. Daè kwam
een fotoreportage uut, een gaef stikje wérk.
De traenen op je kaeken!
Verder een stel bekende en minder bekende
schrievers in de verschillende Zeêuwse dia
lecten - of was 't noe streektaelen?
Kort gezeid: iedereên ei z'n besten wi gedae
en me 'ope da 't deur de lezers gewaardeerd
oort. Laet 't ons mae 's wete as t'r volgens
julder iets beter kan mee de NOE: meer van
dit of minder van dat, je meuge 't inbrienge,
misschien kunne me d'r wat mee.
't Voornaemste is natuurlijk da me goeie
schriefsels binnen kriege. Ei-je wat leiende,
stier 't gerust 's op. Ver'aelen kort of lank,
diepe of breêd, meer of minder serieus;
gedichten, bedienksels, reportages, 't Kan
aol, as 't tenminste aordig geschreven is en
ook vo een ander wat waerde kan
Vo 't anstaende nummer meuge dat ook
levensveraelen weze, die as deur ménsen
verteld ore. 'Oral history' 'eêt dat officiéél,
oftewel geschiedenis uut de mond van de
ménsen zelf.
In dit nummer me daèvan een prachtig
voorbeeld, 't levensver'ael van Martha Calus
uut Aerdenburg, opgenome op band deur
Jan Bruens en vervolgens gewoon 'êlemael
uutgeschreve zöas zie 't verteld eit.
Dus ei-je nog een ouwer iemand in de fer-
mielje of in de gejegente die as gaef kan
vertelle over vroeger of minder vroeger, zet
n of 'eur achter een microfoon en neemt 't
op. En dan (daèna) vraeg je of je 't in een
tiedschrift mag zette. Stel dat die man of die
vrouwe dat nie goed vindt, dan ei-je in elk
geval je bandopnaeme nog - die is uutein-
delijk óók waerdevol. As je van tevoren zeit
da 't vo een tiedschrift is, dan oort zó
iemand misschien zenuwachtig of ie wil 't a
glad nie. En da's zonde, wan deur een goeie
verteller kan de geschiedenis op een biezon-
dere maniere toet leven komme.
Bie Martha Calus kriege me een prachtig
inkiekje in 't leven van de (kleine) boeres-
tand in 't grensgebied van Zeêuws-, West
en Oost-Vlaenderen. Ze vertelt zelfs zonder
te verblikken of te verblozen 'oe a ze an 'eur
man gekomme is: dat wier deur de tweê-
beie fermieljes gearrangeerd, zóas dat eêu-
wen lank gewoonte moe zien geweest onder
een deêl van de boerestand. Mae wien za je
nog vinde die at daè van binnenuut over
kan vertelle?
Zó een levensver'ael is dus feitelijk ook een
waerdevol stikje geschiedschrieving. En in 't
geval van een echte verteller of vertelster
ook gewoon mooi. Kort gezeid: een stuk
cultuur, nie minder van belang as Gerard
Reve en 'eêl de ram-tam die at die man
geschopt eit.
Over de waerde van 'oral history', dus de
geschiedschrieving an de 'and van monde-
lienge bronnen, is t'r trouwens een jaer of
2
I noe nummer 22
