Liefde ten koste van gemeenschap 2 MOREEL VERPLICHT VROUWEN OMDAT HIJ DAT WEL FIJN VINDT,, HIEUW ZEELAND De heer L.Vorthoren: anonieme tips worden nagetrokken vervolg van pag. 1) weten de vrouwen hem, dat de sociaal rechercheur carte-blache krijgt. "De vrouwen voelen zich vogelvrij riep een van hen uit. En ze wees op de werk-instruktie, die de direkteur in verband met de Fraudenota had gemaakt: "Volgens die instruktie kan iedereen je nu in diskrediet brengenElke tip wordt nagetrokken. Zelfs als er niks bewezen is, worden de tips bewaard. Vorthoren (kennelijk toch wel wat ge schrokken) vertelt in een later gesprek dat de tips die niets opleveren nu wel zullen worden vernietigd. Vr: U gaat controleren als er tips bin nenkomen. Ook anonieme tips? V:"Ja, er zijn mensen, die ons anoniem schrijven of bellen. Omdat ze bang zijn voor repressailles. Vr.Daarmee stimuleert u roddel en achter klap. Er zijn sociale diensten, waar anonieme tips rechtstreeks de prullebak ingaan. En daar horen ze ook. V:"Ik vind dat je moreel verplicht bent ten aanzien van de rest van de bevolk ing om na te gaan of een deel van het belastinggeld ten onrechte aan iemand wordt verstrekt Henriëtte (een der bijstandsvrouwen) "Wij zijn ook tegen misbruik van sociale voorzieningen. Maar wie garan deert u of een anonieme tip serieus is: op die manier kunnen vetes worden uitge vochten door ex-echtgenoten of buren. Die tips trekt u na zonder dat de be trokkenen er zelf iets van weten. Dat vinden wij een beetje eng." Henriëtte is niet de enige die het pro moveren van anonieme tips tot officiële basis voor een onderzoek eng vindt. Dat vindt bijvoorbeeld ook direkteur H.Kleuskens van de sociale dienst van Axel. Ze hebben zojuist een sociaal re chercheur aangesteld, maar die zal geen onderzoek instellen naar tips, die ano niem binnenkomen. Kleuskens: "Dat vind ik levensgevaarlijk. Als je dat gaat doen kun je enorm veel leed berokkenen. Wij trekken alleen tips na die voorzien zijn van naam en adres. Direkteur F.Willaert in Terneuzen: "In principe doen wij niets met ano nieme tips, tenzij we zelf al bezig waren met een onderzoek naar dezelfde persoon. Maar ik ga u niet zeggen, dat we nooit op anonieme tips ingaan." In Goes wordt nu al gebruik gemaakt van anonieme tips. Ook de sociaal recher cheur zal dat straks gaan doen. Direkteur Bongenaar meldt één anonieme tipgever, die al twintig brieven heeft gestuurd om de buurman te verlinken. Onderzoek lever de geen bewijs voor fraude op. Desal niettemin blijven de anonieme brieven binnenkomen. In Vlissingen deelt adjunkt-direkteur Simons mee, dat daar anonieme tips wel worden nagetrokken. Maar ook in gemeen ten, waar nog geen sociaal rechercheur opereert trekken de sociale diensten wel tips na. En vaak ook de anonieme. Zoals bijvoorbeeld op heel Schouwen-Dui- veland, naar direkteur Van den Broeke van de sociale dienst in Zierikzee ons verzekert. Weer terug naar direkteur Vorthoren uit Middelburg Vr: Bent u blij met die tips en gaan ze veel over vrouwen? V: "Die vormen nu eenmaal de meest ge voelige materie. De sociale controle op vrouwen is sterker. Vr: Wat is eigenlijk het verschil tussen het onderzoek door een sociale dienst zónder sociaal rechercheur en mét zo'n funktionaris? V"Een sociaal rechercheur heeft zelf opsporingsbevoegdheidDie kan zelf een proces-verbaal uitschrijven. Dat is bij voorbeeld bij het betrappen van zwart werkers erg belangrijk. Zonder zo'n op sporingsbevoegdheid, moet je het eerst aangeven bij de politie en die begint het onderzoek dan van voren af aan." Vr: Maar als er zo'n rechercheur komt, gaat die ook op eigen initiatief op on derzoek uit. Die wacht niet op tips. V: "InderdaadHij kan bijvoorbeeld steekproeven doen De status van de sociaal rechercheur blijkt overigens per plaats te verschil len. De sociaal rechercheur van Middel burg krijgt dus opsporingsbevoegdheid. Die van Axel en Sas van Gent ook. De twee Vlissingse rechercheurs hebben dat echter niet. Want dat wil de sociale dienst niet. Adjunkt-direkteur Simons: '"t Is bij ons niet van pak-ik-heb-je. Onze mensen proberen via regelingen iemand zolang mogelijk uit de gevangenis te houden. Daar zijn we als sociale dienst ten slotte ook voor. Het kan toch niet dat sommige van onze mensen dage lijks bezig zouden zijn om er zoveel mogelijk voor de rechter te slepen. In Terneuzen zal de sociaal rechercheur helemaal niet bij de sociale dienst worden ondergebracht, maar bij de gemeentepolitie. In feite wordt het dus een politie-agent met een specialisme. Direkteur Willaert: "Je hebt zo wat meer mogelijkheden om eens een keer te wisselen. Want zo'n baan van sociaal rechercheur kun je in een kleinere gemeente niet tot je 65ste doen. Je zit met de herkenbaarheid van zo'n man na verloop van tijd." Een politieman als sociaal rechercheur. Ook in dit geval is het direkteur Kleus kens uit Axel die de kritiek onder woor den brengt: "Ik vind dat gevaarlijkwant zo geef je als sociale dienst alles uit handen. En in dit soort zaken kun je enorm veel leed veroorzaken, dat weten we bij de sociale dienst. Daar kan dat toch beter en voorzichtiger afgetast worden." En dan de vraag, wat die sociaal recher cheur nu boven water gaat brengen. In Vlissingen hebben ze er al een paar jaar ervaring mee. Adjunkt Simons: "Ik denk dat ze zichzelf een heel eind terugverdienen met de zaken die ze boven water brengen. Maar of ze zich helemaal terugverdienen durf ik niet beweren. Direkteur Vorthoren is heel wat optimis tischer. Nog vóór de sociaal rechercheur daar was aangesteld schreef hij in de Baanlozenkrant dat zijn dienst in 1982 bij de politie aangifte deed van misbruik van sociale voorzieningen voor in totaal 350.000,- Vorthoren: "Mijn hoofdmotief om werk te maken van alle tips is, dat ik ervan overtuigd ben dat mensen op bijstandsniveau niet kunnen inleveren. Als er dan tóch op de bijstand bezuinigd moet worden, moet je dat doen door de bijstand te geven aan hen die er ook echt behoefte aan hebben Het Komitee blijft van oordeel dat er grotere zaken te controleren zijn, die voorrang verdienen boven vrouwen in de bij stand. V: "Dat gebeurt ook wel. We hebben in één bedrijf bij 7 van de 10 werknemers bingo gevonden. Het zijn geen kleine diefstalletjesVoor dat soort zaken komt met een rechercheur erbij meer tijd." Vr: (aan de bijstandsvrouwen) Zouden jullie zelf tips doorgeven? 't Is in je eigen belang... Geen van de drie zou dat doen. Laatste punt: aan wat voor eisen moet een sociaal rechercheur minimaal vol doen? V: "Hij..." Henriëtte interrumpeert: "Wordt het een man?" V: "Uh..uh..het wordt een open sollici tatieprocedure. Eerst intern en als er geen geschikte is, naar buiten. Bij voorkeur iemand met opsporingservaring èn sociaal deskundigEen schaap met vijf poten dus." Een paar weken later bellen we nog eens met de direkteur. Want we zitten met een vraag: "Wat is eigenlijk de funktie van de heer Johan Wouters bij uw dienst?" V(na enige ogenblikken stilte): "U bent goed geïnformeerd. Hij is onderzoeks- ambtenaar voor de WWVmaar de laatste tijd heb ik hem inderdaad een aantal ge vallen van steunfraude laten uitzoeken. Omdat hij dat wel fijn vindt." Vr: Hij wordt dus de nieuwe funktionaris? V:"Hij zal zeker mee-solliciteren. Vr: Toch was het deze man die kortgele den zo nodig de ouders van een bijstands vrouw moest gaan vertellen, dat hun doch ter met een gastarbeider omging. Waar door de verhouding tussen die vrouw en haar ouders totaal verpest is. Vindt u dat zo iemand voldoende sociale vaardig heid heeft voor die funktie? V:"Ehtja, ja, ehdat geval hebben we inderdaad besproken hier. Hij is er in elk geval goed van geschrokken en hij zal een volgende keer uitermate voor zichtig optreden. Denk ik." Vr: Dus blijft hij de meest serieuze kanshebber, want u blijft hem klussen toeschuiven V:"Nou ja, als hij dat werk goed doet, dan maakt hij inderdaad een redelijke kans. En die vrouw, ja die was boos. Die heeft nu een klacht ingediend. Vr: Dat klachtrecht stelt weinig voor,hè? V: "Dat kan inderdaad beter geregeld worden. Er is nu een wetsontwerp in voor bereiding. Het is de bedoeling dat dat in 1984 in de kamer behandeld wordt." In 1984. G.M./K.S./P.B.

Tijdschriftenbank Zeeland

Nieuw Zeeland | 1983 | | pagina 2