VRIJWILLIGERSWERK WORDT WERKVERSCHAFFING Ko de Jonge "g™?" Qnoeten uit.... f Toverwoord Slinks HIEUW ZEELAND januari Gratis jongeren 'Goes en Tholen gaan in Zeeland het ergste tekeer', zegt FNV distriktsbestuurder Tjeu Strous. Onderwerp van gesprek is het zogenaamde vrijwilligerswerk dat de overheid de laatste tijd op steeds meer plaatsen werklozen probeert op te dringen of aan te praten. Nadat Goes in één geval al eerder tot de orde was geroepen, besloot staatssecretaris De Graaf in januari dat ook een 'werkervaringsprojekt' op Tholen (dat dwars tegen de uitspraak van de Toetsingscomissie was opgestart) alleen door de gemeente kon worden doorgezet als de gemeente ook zelf de uitkeringen zou gaan betalen. De Graaf doet het in elk geval niet meer, zoals hij aan Goes meedeelde, waar een uitkeringstrekker, die door Goes op een recreatie-onderzoek was gezet ('met behoud van uitkering'), niet langer een uitkering zou krijgen, Goes besloot daarop zelf -dwars- het project toch door te zetten en betaalt de man nu zelf. Zo hoort het ook. Voor Tholen is dat wat moeilijker, omdat er daar niet minder dan 15 werklozen met behoud van uitkering bij diverse bedrijven zijn geplaatst. De regionale Toetsingscommissie had het plan afgewezen, maar Tholen ging toch zijn gang. Het gevolg: de FNV stuurde een brief naar de staatssecretaris en kreeg gelijk; Tholen mag het projekt alleen doorzetten als ze zelf betalen. Het zijn twee voorbeelden," die enige hoop geven, dat al te wilde plannen van gemeenten verder worden ingeslikt. Goes heeft dat intussen al gedaan. Want daar wilde men de drukte op de gemeentesecretarie verlichten door er dertig werklozen in deeltijd (maar wel gratis) aan te stellen. De Toetsingscom missie wees het plan terug en deed precies hetzelfde met een plan van Goes om 11 werklozen (onbetaald)'werkerva ring' te laten opdoen bij o.a. de Hema, de Boerenbond en Perfecta Chemie. Terwijl Goes aan de ene kant het vrijwilligerswerk dus hoog in het vaandel voert, draaien ze eind'83 de in die stad opererende 'vrijwilligerscentra- le' de nek om. En toch organiseerde die centrale nu juist vrijwilligerswerk, waar de vakbonden geen problemen mee hebben. Riet Bartels (ex-leidster van de Vrijwilligerscentrale): 'Wat mij vooral stoort is dat ze het woord vrijwilligerswerk vervuilen door deze nieuwe vormen van onbetaald werk. Wat er nu gebeurt, is dat de overheid werk verzint voor de werklozen en bij ons werkte het andersom. Bovendien ontstaat er nu morele druk op de werklozen, omdat de Sociale Diensten zich er mee gaan bemoeien. Zij gaan mensen uit hun kaartenbakken lichten. De gemeente Goes start nu -in ons gebouw- ook met een kaartenbak voor vrijwilligerswerk, waarin hun eigen projekten zitten. En dat zijn veelal projekten, die in de hoek van betaald werk thuis horen. Bij ons ging het om vrijwilligers, die uit zichzelf ergens wilden bijspringen, bij een vereniging, bij zaken, die anders in de knel zouden komen en zouden blijven liggen. Het ging ons om de eigenwaarde van het vrijwilligerswerk en om de waarde die het voor de mensen zelf heeft. Zulk vrijwilligerswerk kan wel degelijk de situatie van mensen verbeteren. Maar de gemeente Goes gaat er van uit, dat mensen die werkeloos zijn geraakt vanzelfsprekend allerlei werk voor niks gaan doen, dat normaal betaald behoort te worden. Vrijwilligerswerk is hier een afgeleide van betaald werk, van bovenaf geregeld, met alle verplichtingen van werk vandien, maar zonder betaling of rechts positie. Op die manier kweek je tweede rangs burgers'. Goes heeft al eerder een projekt met werklozen opgezet. Dat was op het recreatieprojekt Hollands Hoeve. De werklozen werden geselecteerd door de Sociale Dienst, de gemeente riep ze Riet Bartels:Vervuiling van het woord vrijwilligerswerk. daarna op. Een van de werklozen kreeg te horen, dat als hij meedeed, z 'n strafkorting zou stopgezet worden: het begin van de morele druk om ofi(der) betaald werk te gaan doen. 'Werk-ervaring', dat is het toverwoord, waarmee vooral Tholen en Goes schermen. Ze wijzen daarbij naar Leliestad, waar een projekt met diezelfde titel draaide. Zowel Riet Bartels als Tjeu Strous zeggen, dat mensen, die meedoen aan zo'n projekt (dat een halfjaar duurt) vaak in een veel groter gat vallen dan daarvoor. Bovendien heeft Lelystad volgens Strous bewezen, dat alle mooie verhalen niet zijn uitgekomen. Van de 83 man die begonnen, zijn er 11 aan een vaste baan gekomen; geen geweldig aantal. Strous: 'Normaal zouden er ook 11 van de 83 jongeren aan een baan gekomen zijn in een half jaar'. Verder stopten 27 voortijdig omdat ze geen zin meer hadden om hetzelfde werk te doen als anderen, maar onbetaald. De werkervaring blijkt ook tegen te vallen. Strous: 'Ze laten die mensen allerlei vervelende kut-klusjes opknappen, waar het eigen personeel geen zin in heeft. Er zijn helemaal geen goede begeleiders. Die mensen worden behandeld in de bedrijverzoals ze vakantiewerkers behandelen Maar het grootste gevaar is volgens de vakbondsman, dat als dit soort projekten normaal zou worden de bedrijven binnen de kortste keren geen betaalde jongeren meer in dienst nemen. Dan melden ze zich aan bij een werkervaringsprojekt en krijgen gratis jongeren. Strous: 'Bovendien bekijken ze die jongens en meisjes op hun gemak en uiteindelijk nemen ze diegenen aan die het hardste werken en het minst krities zijn. Ze kunnen op hun gemak de selektie maken op kosten van de gemeenschap. In feite wordt de wettelijke proeftijd van twee maanden gewoon verlengd tot twee plus zes is acht maanden. Dat dit soort 'arbeid tegen dumpprijzen' moet leiden tot loonsverlaging is volgens Stroifc voor een kind duidelijk. Hij begrijpt dan ook niet dat hij bij diverse gemeenten (opnieuw ook Tholen) tegen PvdA- wethouders oploopt, die dat maar niet willen inzien en keihard vóór dit soort projekten zijn. Naast de genoemde twee gemeenten zijn er ook bedrijven die langs slinkse wegen goedkope -door de gemeenschap betaalde- arbeiders in dienst proberen te krijgen. Wat bijvoorbeeld te denken van Tjeu Strous: 'Selectie op de kosten van de gemeenschap'. het Terneuzense Poly-design, een technisch tekenbureau, dat mensen met een afgeronde hts-opleiding zover probeert te krijgen, dat ze een aanvraag doen om -met behoud van uitkering- een half jaar lang een zogenaamde 'functiegerichte opleiding' te volgen. Ze moeten een kontrakt tekenen, waarbij ze zich aan evenveel verplichtingen onderwerpen als bij een c.a.o., met als enig verschil, dat ze geen loon krijgen Strous; 'Als dat lukt kun je er donder op zeggen, dat er meer bedrijven volgen'. Dow Chemical in Terneuzen heeft een 'leerprojekt', waarbij werklozen worden geworven via arbeidsbureau en gemeenten om -met behoud van uitkering- zeven maanden op proefkontrakt bij Dow te komen 'leren'. Als ze niet bevallen worden ze er na zeven maanden uitgeflikkerd. Het heeft Dow niks gekost en ze blijven verzekerd van een ruim aanbod van werkelozen, waarvan de rustigsten en de hardste werkers misschien wel mogen blijven. Strous: 'Om misverstanden te voorkomen; de FNV is niet tegen het doen van vrijwilligerswerk en we zien best de problemen van mensen die jaren werkloos lopen. Maar de grens ligt bij ons bij het begrip 'non-profit'Als de overheid of de commerciële bedrijven gaan profiteren van gratis werk door uitkeringstrekkers, dan houden wij dat tegen. En dan nog iets: ze noemen het vrijwilligerswerk, maar als je ziet wat voor kontrakten die vrijwilligers moeten ondertekenen, dan blijft er niks vrijwilligs over; je moet op tijd present zijn en je mag geen minuut eerder de poort uit. Verder doe je gewoon je werk en je houdt je bek. Maar loon krijg je niet, want je bent een 'vrijwilliger' KEES SLAGER Zonder tegenstribbelen kregen Gedeputeerde Staten bet voorstel er door de autovergoeding op te trekkaa van 44 naar 57 cent. Zo krijgen we tenminste een deel van de autokosten die we voor de provincie maken vergoed, aldus G.S. Als er jaarlfyks 20.000 kilometer voor de provincie wordt gereden, betekent't een verkapte loonsverhoging van 2.600 gulden. Een autovergoeding van 57 cent is vorstelijk: bij een dergelijke hoeveelheid kilometers kost de benzine van een (dure: 1 op 10) auto 3.400 gulden. De vergoeding komt in totaal op 11.400 gulden. De meeste bedrijven zitten rond de 45 cent. A De Schelde wordt voornamelijk in België nog gezien als een open riool, waar ongestraft in geloosd kan worden. Als het water de grens overschrijdt is het zuurstofgehalte bedenkelijk laag en stroomopwaart blijft het zo tot ver boven het Antwerpse industriegebied. Lozingen van cadmium chroom, nikkel, dieldrin, endrin, aldrin, pcb 's enzovoorts zorgen ervoor dat het water tot ver op Nederlands gebied veront reinigd is. Smit-Kroes zal haar beloften moeten waarmaken dat er niet over de waterverdragen en verdieping van de westerschelde zal worden gesproken zonder terugdringen van deze verontreiniging. Het lijkt erop dat natuurbeschermers de strijd om het toekomstige Markizaats- meer gaan winnen. Het Gerechtshof in Den Haag had wel oren naar hun argumenten: woningbouw is niet noodzakelijk in het meer, want er zijn andere plaatsen; bovendien is er de laatste jaren geen extra groei van het Bergense inwonertal door toeloop uit de randstad. Het meer dat volgens natuurbeschermers een prachtig, vogelrijk natuurgebied kan worden, ligt in de kom van de Oosterschelde. Rijkswaterstaat spuit er een landtong op met specie uit het spuikanaal dat langs het Schelde-Rijnkanaal wordt gegraven. Geeft het gerechtshof de natuurbeschermers gelijk, dan moet waterstaat het opspuiten stoppen. Dat kost miljoenen, want alles was daar al op ingesteld. Het Zeeuwse binnenwater wordt steeds zouter. Bodemkundige Witte uit Kapelle wijt dat aan de manier van ruilverkavelen. Boeren, die zoet water nodig hebben, zouden dus met de ruilverkavelingen hun eigen glazen ingooien. Bij de verkavelingen worden zonder rekening te houden met het natuurlijke landschap kaarsrechte sloten gegraven, door de zouthoudende veenlagen en de zoetwaterhoudende kreekruggen. Het gevolg is dat de zoute kwel naar boven komt, volgens Witte. Dit zou in verkavelingsgebieden meer voorkomen dan in de nog niet aangepakte. Cijfers van de waterschappen onderstrepen zijn visie: voor de verkaveling was er op Noord Beveland een stabiel zout gehalte en erna neemt de verzilting toe. Dat proces gaat nog steeds door. Als het om economische bedrijvigheid gaat, wil de overheid de voorschriften nogal eens soepel toepassen. Als het om woonwagenbewoners gaat, wordt de wet erbij gehaald om aan te tonen dat het toch echt niet kan. De gemeente Terneuzen schroomt niet woonwagen bewoners weg te jagen van een plaats die niet als standplaats is aangegeven. Het gaat om één familie met slechts één wagen die bovendien nergens anders in Zeeuws-Vlaanderen terecht kan, omdat diezelfde overheid de grootte van de kampen alsmaar terugdringt en vaak al het mogelijke doet om een kamp uit de gemeente te houden. De woonwagen familie zal straks door een ander gemeentebestuur op de vingers worden getikt, omdat ze weer illegaal ergens zijn gaan staan. De Brede Maatschappelijke Discussie over energie heeft opgeleverd wat al duidelijk was: er is geen meerderheid te vinden voor nieuwe kerncentrales, op energie moet worden bezuinigd en er moet meer gebruik worden gemaakt van duurzame energiebronnen als wind, water en zon. De regering kan de conclusies zo naast zich neerleggen, zoals voor de aanvang al werd duidelijk gemaakt. 1 1 Jll/ftri/'i 11

Tijdschriftenbank Zeeland

Nieuw Zeeland | 1984 | | pagina 9