Smerig gezicht kost veel geld maar is aftrekbaar BEVELANDSE GEMEENTEN LEGGEN HUN HAPPY- FEW IN DE WATTEN 7 Rommeltje Vlissingen Middelburg Reimerswaal Wissenkerke Hulst/Tholen Dreiging HIEUW ZEELAND Gratis kunst Juist de mensen, die het geld en de smaak hebben om kunst te kopen, krijgen het gratis van de gemeente. Dat is natuurlijk belachelijk, want tegelijkertijd worden wij gedwongen om dit jaar voor minstens 6.000 gulden zélf te verkopen als we nog in aanmerking willen komen voor een uitkering via de Beeldende Kunste naars Regeling. Aan het woord is Monique Posthumus, tot voor kort woonachtig in de gemeente Borssele. Toen ze -vlak voor haar vertrek- een paar schilderijen nodig had, die ze ooit via de bkr-regeling bij de gemeente had ingeleverd, bleken die in een fraai herenhuis in s Gravenpolder te hangen. De bewoners hadden via vrienden op het gemeentehuis verno men, dat je daar kunst kon komen uitzoeken om je huis mee te verfraaien. Zomaar gratis. Je moet alleen een bruik leenovereenkomst afsluiten en een kleine verzekeringspremie betalen. Maar van dat laatste kwam in de praktijk niks terecht. Gratis kunst dus in Borssele. In principe voor iedereen, maar in de praktijk alleen voor de mensen die het weten omdat ze dicht bij het gemeentelijk vuur zitten: in het huis van burgemeester Van den Heuvel hangen óók gratis schilderijen van Monique Posthumus. En in de huizen van diverse ambtenaren kan men werk vinden van andere Borsselse bkr- kunstenaars als Wies de Bles en Sander Littel. Die kunstwerken zijn betaald met gemeenschapsgeld. Dat wil zeggen: voor 95% uit de rijkskas en voor 5% uit de kas van de gemeente. Sander Littel: 'Ja, we weten dat het gebeurt en vroeger -toen wij nog niet gedwongen werden om zélf ook te verkopen- had ik er niet zoveel moeite mee. Het is tenslotte altijd beter dat je werk ergens hangt en bekeken wordt dan dat het op een zolder staat opgeslagen. Maar de gemeente schijnt er nu iets aan te gaan doen. Inderdaad wordt er op het gemeente huis van Borssele gewerkt aan een andere opzet om het bkr-werk uit te zetten. Karin de Bruin: 'We zijn begonnen om uit te zoeken, waar al het werk is. Het is op dit moment namelijk nogal een rommeltje. Er zijn mensen verhuisd, die gewoon schilderijen hebben meegenomen. Die proberen we nu weer te achterhalen. Haar collega-ambtenaar Kole: 'De afgelopen jaren was het zo, dat als er iemand vroeg of-ie een kunstwerk kon krijgen, dat er dan gezegd werd: 'kom maar eens langs en neem het maar mee, als je iets leuks vindt.Het was gewoonte dat er een bruikleenovereenkomst werd gemaakt, maar dat is wel eens vergeten. En dat van die verzekeringspremie is ook blijven liggen. Er is ook nooit geregeld, dat je het kunstwerk maar voor een bepaalde periode mocht hebben. Er zijn dus ongetwijfeld mensen die doen alsof dat schilderij hun eigendom is. Ik ben daar zelf ook niet tevreden over. Daarom moet er iets veranderen. Nw. Zld.: 'Wist elke inwoner van Borssele, dat je kunst kon komen halen op het gemeentehuis?' Karin de Bruin: 'Zover ik weet is het nooit officieel bekendgemaakt. Het was natuurlijk bekend bij de ambtenaren en bij politieke figuren en hun vrienden.' Kole: 'Nu willen de kunstenaars dat we helemaal niet meer aan particulieren uitlenen. Omdat we daarmee hun markt bederven. Daar is wel wat voor te zeggen, maar ik zit hier in De Stenge met 'n paar honderd kunstwerken, waar ik niks mee doe. Ik zou naar de Vlissingse situatie willen. Daar kunnen particulie ren wel kunst lenen, maar dan tegen betaling. Ze hebben daar een artotheek opgezet van bkr-werk.' Leon Riekwel van de Culturele Raad Vlissingen legt uit, hoe de Vlissingse bkr-werken aan de man worden gebracht: 'Op de bkr-zolder in de Breehof is het werk netjes opgehangen. Daar kunnen liefhebbers twee keer per maand terecht om kunst te lenen. Particulieren en non-profitinstellingen. Ook inwoners van andere Walcherse gemeenten zijn welkom. Het loopt erg goed: er zijn 200 mensen, die werk lenen. Ze betalen 15 gulden per jaar voor 2 kunstwerken per half jaar. Bovendien moeten ze fl. 7,50 verzekeringspremie per geleende duizend gulden betalen. Nw. Zld: 'Dat is wel erg goedkoop. Daarmee bedrijf je oneerlijke concur rentie tegenover de SBK (Stichting Beeldende Kunst), die werk van kunste naars koopt en het vervolgens uitleent. Daar betaal je al gauw 20 gulden contri butie per maand.' Riekwel: 'Ja, maar in dat bedrag zit een deel spaargeld. Als je kunst via de SBK leent, kun je na verloop van tijd iets wat je erg mooi vindt, kopen. Dat kan bij ons niet. Bovendien hebben wij alleen werk van Vlissingse bkr-kunstenaars en de SBK kan overal kunst kopen. De SBK is van plan om dit jaar te verhuizen van Goes naar Middelburg. Tegelijkertijd is men bij de gemeente Middelburg druk doende om eveneens een artotheek op te zetten van bkr- kunstwerken. En omdat Middelburg verreweg de meeste bkr-kunstenaars telt, wordt dat een forse konkurrent van de SBK-kunstuitleen. De heer Van Gemert van het bureau Culturele Zaken deelt mee, dat Middelburg tot nu toe uitsluitend bkr- werk uitgeeft aan overheids- en semi- overheidsgebouwen (zoals het ook hoort). Maar Middelburg heeft veel meer kunst dan er vraag is van die kant. Van Gemert: 'In het Waaggebouw aan de Balans willen we een goeie artotheek opzetten. Met al het werk op dia, want je kunt niet alles exposeren. We hebben een paar duizend kunstwerken. We realiseren ons, dat we de SBK wel eens oneerlijke concurrentie aan kunnen doen. Daarom zou ik er voor zijn als we geen al te lage contributie vragen. Als we dan geld overhouden, kunnen we zelf gaan aankopen en dat hebben de kunstenaars nu hard nodig, zoals je weet. In Reimerswaal hadden ze tot voor kort ook nog één bkr-kunstenaar. Hij maakte etsen en volgens voorlichter J. van Velzen raakten ze ook daar niet alles kwijt aan openbare gebouwen. Daarom mag in Reimerswaal -precies als in Borssele- iedereen, die zin heeft, gratis kunst komen afhalen op het gemeente huis. Van Velzen: 'We geven het voor onbeperkte tijd in bruikleen en als er liefhebbers van buiten de gemeente zijn, ach die zijn ook welkom. Ze moeten wel zorgen voor een verzekering. Maar verder kost 't niks.' In Wissenkerke hebben ze sinds een jaar ook weern kunstenaar in de BKR. Het is Jacq. Benschop. Toen hij in februari schilderijen opvroeg voor een expositie in Goes, bleek een van zn schilderijen bij de burgermeester Wisse thuis te hangen. 'Ach', zegt de gemeentesecreta ris; 'die dingen staan hier anders ook maar. We hebben wat opgehangen in het gemeentehuis en in het dorpshuis. En er zijn wat werkstukken die bij diver se ambtenaren thuis hangen'. Nw Zld: 'Moeten ze daar iets voor beta len? Secr.: 'Ach nee, als ze het nou leuk vinden om zoiets op te hangen. Anders staat het hier ook maar.' Nw. Zld.: 'Kunnen ook andere inwoners dan ambtenaren om gratis kunst komen bij u?' Secr.:'Nou nee, dat lijkt me wat moeilijk worden. Zolang het bij ambtenaren hangt, houden we er 'n beetje zicht op,hé?' In Hulst en Tholen werkt men nog volgens de geest van de regeling. Daar wordt het werk alleen aangeboden aan openbare gebouwen, scholen, bejaar denhuizen, etc. Particulieren kunnen er niks lenen. Die moeten maar naar de SBK gaan of kopen. Dat is de enige vorm, waarbij (bkr-)kunstenaars op dit moment gebaat zijn. KEES SLAGER Zeeland lijkt een nieuwe traditie rijker: elke maand januari komt er een fotojaarboek uit over het voorafgaande jaar en elk jaar levert dat een rel en een kort geding op. Ook dit jaar bogen enkele in deftig zwart getooide heren rechters zich over het jaarboek. Precies als verleden jaar veroordeelden ze de uitgever. En traditiegetrouw stelde dat vonnis in de praktijk niets voor. Verleden jaar waren Arnemuidense vissers boos omdat ze zich als betrokkenen in het visfraudeschandaal in het boek vereeuwigd zagen. Ze eisten stopzetting van de verkoop en kregen gelijk. Helaas voor hen was de uitgever op dat moment praktisch door z 'n voorraad heen en kennelijk strekte het rechterlijk vonnis zich niet uit tot de voorraden in de boekwinkels. Daar werd als gevolg van de rel extra goed verkocht. Dit jaar kwam ex-Nieuw Zeeland redakteur Jan Beckers in aktie omdat op pagina 92 van het boek zijn foto stond afgedrukt van het Middel burgse raadslid Age Kamermans, die een 'smerig gezicht' trok. De foto stond in het nul-nummer van Nieuw-Zeeland en de redaktie van het jaarboek nam de foto over, echter zonder dat Beckers toestemming had gegeven voor publikatie. Daarom eiste hij stopzetting van de verkoop. Hij kreeg in zoverre gelijk, dat de rechter besliste dat het boek alleen maar verkocht mocht worden als de foto er werd uitgeknipt of overplakt zou worden met een sticker. Dat laatste deed de uitgever en de verkoop ging door. Nieuwsgierige kopers ontdekten meteen dat de sticker zonder probleem van het -gladde-papier getrokken kan worden. Aanklager Jan Beckers mag voor dit stukje rechterlijk vakwerk drieduizend gulden proceskosten ophoesten. Wie trekt er uiteindelijk het meest smerige gezicht? v 'gse gemeenteraad •n september eensgezind meeste' P Wolters Men m kwalijk dat hij het raadsitd A Ka Uitgever Den Boer zeker niet. Want ondanks die twee vonnissen, vaart zij wel bij alle publiciteit rond het boek. De rol van deze uitgever is toch al niet zo fraai. Toen Ad Hanneman twee jaar geleden op het idee kwam om een fotojaarboek te maken en met uitgeverij Fanoy in zee wou gaan, kreeg hij te horen dat hij, als medewerker van het huis- aan huisblad De Faam (uitgeverij Den Boer), zoiets wel kon vergeten. Datzelfde gold voor sportjournalist Peter de Jonge sport-redakteur PZC, uitgegeven door Den Boer. Als ze het boek niet bij Den Boer zouden uitgeven konden de gevolgen wel eens ernstig zijn. Hoe ernstig werd niet gezegd maar de dreiging was voldoende om het kontakt met Fanoy te verbreken; Den Boer werd uitgever en bevestigde daarmee nog eens zn machtspositie in het Zeeuwse mediawereldje. De achttien fotografen en samenstellers, van wien aantal zich uit de naad werkt om het boek snel en goed op de markt te brengen, mogen (als alles meezit) samen achtduizend gulden verdelen. De rest van de bruto-opbrengst (fl. 87.500 voor de hele oplage) is voor de firma Den Boer en de Zeeuwse boekwinkels. Vraag aan initiatiefnemer Ad Hanne man: 'Waarom doe je het eigenlijk?' Hanneman: 'Niet voor het geld, dat zul je begrijpen.' NZ: 'En na al die rellen ook niet meer voor de lol.' Hanneman: 'Nee, die raakt er ook wel af maar ik blijf het belangrijk vinden dat er zo 'n overzicht gemaakt wordt van wat er in een jaar in Zeeland gebeurt. K.S.

Tijdschriftenbank Zeeland

Nieuw Zeeland | 1984 | | pagina 7