Smerig gezicht kost veel geld
maar is aftrekbaar
BEVELANDSE GEMEENTEN LEGGEN
HUN HAPPY- FEW IN DE WATTEN
7
Rommeltje
Vlissingen
Middelburg
Reimerswaal
Wissenkerke
Hulst/Tholen
Dreiging
HIEUW ZEELAND
Gratis kunst
Juist de mensen, die het geld en de
smaak hebben om kunst te kopen,
krijgen het gratis van de gemeente.
Dat is natuurlijk belachelijk, want
tegelijkertijd worden wij gedwongen
om dit jaar voor minstens 6.000
gulden zélf te verkopen als we nog in
aanmerking willen komen voor een
uitkering via de Beeldende Kunste
naars Regeling.
Aan het woord is Monique Posthumus,
tot voor kort woonachtig in de gemeente
Borssele. Toen ze -vlak voor haar
vertrek- een paar schilderijen nodig had,
die ze ooit via de bkr-regeling bij de
gemeente had ingeleverd, bleken die in
een fraai herenhuis in s Gravenpolder te
hangen. De bewoners hadden via
vrienden op het gemeentehuis verno
men, dat je daar kunst kon komen
uitzoeken om je huis mee te verfraaien.
Zomaar gratis. Je moet alleen een bruik
leenovereenkomst afsluiten en een
kleine verzekeringspremie betalen.
Maar van dat laatste kwam in de
praktijk niks terecht.
Gratis kunst dus in Borssele. In principe
voor iedereen, maar in de praktijk alleen
voor de mensen die het weten omdat ze
dicht bij het gemeentelijk vuur zitten: in
het huis van burgemeester Van den
Heuvel hangen óók gratis schilderijen
van Monique Posthumus. En in de
huizen van diverse ambtenaren kan men
werk vinden van andere Borsselse bkr-
kunstenaars als Wies de Bles en Sander
Littel. Die kunstwerken zijn betaald met
gemeenschapsgeld. Dat wil zeggen: voor
95% uit de rijkskas en voor 5% uit de kas
van de gemeente.
Sander Littel: 'Ja, we weten dat het
gebeurt en vroeger -toen wij nog niet
gedwongen werden om zélf ook te
verkopen- had ik er niet zoveel moeite
mee. Het is tenslotte altijd beter dat je
werk ergens hangt en bekeken wordt
dan dat het op een zolder staat
opgeslagen. Maar de gemeente schijnt er
nu iets aan te gaan doen.
Inderdaad wordt er op het gemeente
huis van Borssele gewerkt aan een
andere opzet om het bkr-werk uit te
zetten. Karin de Bruin: 'We zijn
begonnen om uit te zoeken, waar al het
werk is. Het is op dit moment namelijk
nogal een rommeltje. Er zijn mensen
verhuisd, die gewoon schilderijen
hebben meegenomen. Die proberen we
nu weer te achterhalen.
Haar collega-ambtenaar Kole: 'De
afgelopen jaren was het zo, dat als er
iemand vroeg of-ie een kunstwerk kon
krijgen, dat er dan gezegd werd: 'kom
maar eens langs en neem het maar mee,
als je iets leuks vindt.Het was gewoonte
dat er een bruikleenovereenkomst werd
gemaakt, maar dat is wel eens vergeten.
En dat van die verzekeringspremie is
ook blijven liggen. Er is ook nooit
geregeld, dat je het kunstwerk maar
voor een bepaalde periode mocht
hebben. Er zijn dus ongetwijfeld mensen
die doen alsof dat schilderij hun
eigendom is. Ik ben daar zelf ook niet
tevreden over. Daarom moet er iets
veranderen.
Nw. Zld.: 'Wist elke inwoner van
Borssele, dat je kunst kon komen halen
op het gemeentehuis?'
Karin de Bruin: 'Zover ik weet is het
nooit officieel bekendgemaakt. Het was
natuurlijk bekend bij de ambtenaren en
bij politieke figuren en hun vrienden.'
Kole: 'Nu willen de kunstenaars dat we
helemaal niet meer aan particulieren
uitlenen. Omdat we daarmee hun markt
bederven. Daar is wel wat voor te
zeggen, maar ik zit hier in De Stenge met
'n paar honderd kunstwerken, waar ik
niks mee doe. Ik zou naar de Vlissingse
situatie willen. Daar kunnen particulie
ren wel kunst lenen, maar dan tegen
betaling. Ze hebben daar een artotheek
opgezet van bkr-werk.'
Leon Riekwel van de Culturele Raad
Vlissingen legt uit, hoe de Vlissingse
bkr-werken aan de man worden
gebracht: 'Op de bkr-zolder in de
Breehof is het werk netjes opgehangen.
Daar kunnen liefhebbers twee keer per
maand terecht om kunst te lenen.
Particulieren en non-profitinstellingen.
Ook inwoners van andere Walcherse
gemeenten zijn welkom. Het loopt erg
goed: er zijn 200 mensen, die werk lenen.
Ze betalen 15 gulden per jaar voor 2
kunstwerken per half jaar. Bovendien
moeten ze fl. 7,50 verzekeringspremie
per geleende duizend gulden betalen.
Nw. Zld: 'Dat is wel erg goedkoop.
Daarmee bedrijf je oneerlijke concur
rentie tegenover de SBK (Stichting
Beeldende Kunst), die werk van kunste
naars koopt en het vervolgens uitleent.
Daar betaal je al gauw 20 gulden contri
butie per maand.'
Riekwel: 'Ja, maar in dat bedrag zit een
deel spaargeld. Als je kunst via de SBK
leent, kun je na verloop van tijd iets wat
je erg mooi vindt, kopen. Dat kan bij
ons niet. Bovendien hebben wij alleen
werk van Vlissingse bkr-kunstenaars en
de SBK kan overal kunst kopen.
De SBK is van plan om dit jaar te
verhuizen van Goes naar Middelburg.
Tegelijkertijd is men bij de gemeente
Middelburg druk doende om eveneens
een artotheek op te zetten van bkr-
kunstwerken. En omdat Middelburg
verreweg de meeste bkr-kunstenaars
telt, wordt dat een forse konkurrent van
de SBK-kunstuitleen.
De heer Van Gemert van het bureau
Culturele Zaken deelt mee, dat
Middelburg tot nu toe uitsluitend bkr-
werk uitgeeft aan overheids- en semi-
overheidsgebouwen (zoals het ook
hoort). Maar Middelburg heeft veel
meer kunst dan er vraag is van die kant.
Van Gemert: 'In het Waaggebouw aan
de Balans willen we een goeie artotheek
opzetten. Met al het werk op dia, want je
kunt niet alles exposeren. We hebben
een paar duizend kunstwerken. We
realiseren ons, dat we de SBK wel eens
oneerlijke concurrentie aan kunnen
doen. Daarom zou ik er voor zijn als we
geen al te lage contributie vragen. Als we
dan geld overhouden, kunnen we zelf
gaan aankopen en dat hebben de
kunstenaars nu hard nodig, zoals je
weet.
In Reimerswaal hadden ze tot voor
kort ook nog één bkr-kunstenaar. Hij
maakte etsen en volgens voorlichter J.
van Velzen raakten ze ook daar niet alles
kwijt aan openbare gebouwen. Daarom
mag in Reimerswaal -precies als in
Borssele- iedereen, die zin heeft, gratis
kunst komen afhalen op het gemeente
huis. Van Velzen: 'We geven het voor
onbeperkte tijd in bruikleen en als er
liefhebbers van buiten de gemeente zijn,
ach die zijn ook welkom. Ze moeten wel
zorgen voor een verzekering. Maar
verder kost 't niks.'
In Wissenkerke hebben ze sinds een jaar
ook weern kunstenaar in de BKR. Het
is Jacq. Benschop. Toen hij in februari
schilderijen opvroeg voor een expositie
in Goes, bleek een van zn schilderijen
bij de burgermeester Wisse thuis te
hangen. 'Ach', zegt de gemeentesecreta
ris; 'die dingen staan hier anders ook
maar. We hebben wat opgehangen in
het gemeentehuis en in het dorpshuis.
En er zijn wat werkstukken die bij diver
se ambtenaren thuis hangen'.
Nw Zld: 'Moeten ze daar iets voor beta
len?
Secr.: 'Ach nee, als ze het nou leuk
vinden om zoiets op te hangen. Anders
staat het hier ook maar.'
Nw. Zld.: 'Kunnen ook andere inwoners
dan ambtenaren om gratis kunst komen
bij u?'
Secr.:'Nou nee, dat lijkt me wat moeilijk
worden. Zolang het bij ambtenaren
hangt, houden we er 'n beetje zicht
op,hé?'
In Hulst en Tholen werkt men nog
volgens de geest van de regeling. Daar
wordt het werk alleen aangeboden aan
openbare gebouwen, scholen, bejaar
denhuizen, etc. Particulieren kunnen er
niks lenen. Die moeten maar naar de
SBK gaan of kopen. Dat is de enige
vorm, waarbij (bkr-)kunstenaars op dit
moment gebaat zijn.
KEES SLAGER
Zeeland lijkt een nieuwe traditie rijker: elke maand januari komt er een
fotojaarboek uit over het voorafgaande jaar en elk jaar levert dat een rel en
een kort geding op. Ook dit jaar bogen enkele in deftig zwart getooide
heren rechters zich over het jaarboek. Precies als verleden jaar
veroordeelden ze de uitgever. En traditiegetrouw stelde dat vonnis in de
praktijk niets voor.
Verleden jaar waren Arnemuidense
vissers boos omdat ze zich als
betrokkenen in het visfraudeschandaal
in het boek vereeuwigd zagen. Ze eisten
stopzetting van de verkoop en kregen
gelijk. Helaas voor hen was de uitgever
op dat moment praktisch door z 'n
voorraad heen en kennelijk strekte het
rechterlijk vonnis zich niet uit tot de
voorraden in de boekwinkels. Daar
werd als gevolg van de rel extra goed
verkocht. Dit jaar kwam ex-Nieuw
Zeeland redakteur Jan Beckers in aktie
omdat op pagina 92 van het boek zijn
foto stond afgedrukt van het Middel
burgse raadslid Age Kamermans, die
een 'smerig gezicht' trok. De foto stond
in het nul-nummer van Nieuw-Zeeland
en de redaktie van het jaarboek nam de
foto over, echter zonder dat Beckers
toestemming had gegeven voor
publikatie. Daarom eiste hij stopzetting
van de verkoop. Hij kreeg in zoverre
gelijk, dat de rechter besliste dat het
boek alleen maar verkocht mocht
worden als de foto er werd uitgeknipt of
overplakt zou worden met een sticker.
Dat laatste deed de uitgever en de
verkoop ging door. Nieuwsgierige
kopers ontdekten meteen dat de sticker
zonder probleem van het -gladde-papier
getrokken kan worden. Aanklager Jan
Beckers mag voor dit stukje rechterlijk
vakwerk drieduizend gulden
proceskosten ophoesten. Wie trekt er
uiteindelijk het meest smerige gezicht?
v 'gse gemeenteraad
•n september eensgezind
meeste' P Wolters Men
m kwalijk dat hij het
raadsitd A Ka
Uitgever Den Boer zeker niet. Want
ondanks die twee vonnissen, vaart zij
wel bij alle publiciteit rond het boek.
De rol van deze uitgever is toch al niet
zo fraai. Toen Ad Hanneman twee jaar
geleden op het idee kwam om een
fotojaarboek te maken en met uitgeverij
Fanoy in zee wou gaan, kreeg hij te
horen dat hij, als medewerker van het
huis- aan huisblad De Faam (uitgeverij
Den Boer), zoiets wel kon vergeten.
Datzelfde gold voor sportjournalist
Peter de Jonge sport-redakteur PZC,
uitgegeven door Den Boer. Als ze het
boek niet bij Den Boer zouden uitgeven
konden de gevolgen wel eens ernstig
zijn. Hoe ernstig werd niet gezegd maar
de dreiging was voldoende om het
kontakt met Fanoy te verbreken; Den
Boer werd uitgever en bevestigde
daarmee nog eens zn machtspositie in
het Zeeuwse mediawereldje.
De achttien fotografen en samenstellers,
van wien aantal zich uit de naad werkt
om het boek snel en goed op de markt te
brengen, mogen (als alles meezit) samen
achtduizend gulden verdelen. De rest
van de bruto-opbrengst (fl. 87.500 voor
de hele oplage) is voor de firma Den
Boer en de Zeeuwse boekwinkels.
Vraag aan initiatiefnemer Ad Hanne
man: 'Waarom doe je het eigenlijk?'
Hanneman: 'Niet voor het geld, dat zul
je begrijpen.'
NZ: 'En na al die rellen ook niet meer
voor de lol.'
Hanneman: 'Nee, die raakt er ook wel af
maar ik blijf het belangrijk vinden dat er
zo 'n overzicht gemaakt wordt van wat
er in een jaar in Zeeland gebeurt.
K.S.