Groot feest
in supermarkt-city
21 JULI TlM 5 AUGUSTUS:
9
Werkteater
Supermarkt City
Gries
NIEUW ZEELAND
Met een budget van ruim meer dan 100.000
gulden (voornamelijk dankzij subsidies van
gemeente en provincie) mocht de Culturele
Raad Vlissingen aan de slag gaan om een
daverend straatfestival te organiseren. Het
gereed komen van de Vlissingse boulevards
maakte de subsidiegevers zo gul. Er is
uiteindelijk - een programma tot stand
gekomen dat typisch Vlissings mag heten:
vrijwel alle evenementen en voorstellingen
zijn voor een breed publiek bedoeld,
kinderen niet uitgesloten. Er is popmuziek,
circus en veel circusachtigs, dans, Afrikaan
se jazz, theater en natuurlijk veel straatthea
ter met nogal wat groepen die naam
maakten op het Amsterdamse Festival of
Fools, tentoonstellingen en installaties.
Er zijn nogal wat voorstellingen van mensen en
groepen die nog naam moeten maken; die
kunnen uitstekend zijn, maar vantevoren valt
daar nog niet zo veel over te zeggen. Vast staat in
elk geval dat de voorstellingen van het
Werkteater hoogtepunten worden. En die van
Django Edwards of Pigeon Drops. De Argentijn
se clown Leonardo en Sheer Madness, mensen
die het Amsterdamse Festival of Fools tot een
succes maakten. Django Edwards is bezig aan
een afscheidstoernee, want hij gaat weer definitief
terug naar Amerika. In Vlissingen is maandag 23
juli een voorstelling van hem te zien met de
hoogtepunten uit de programma 's van de
afgelopen jaren. 'Het is toch prachtig om een
plekje op straat te maken en dan een kring van
lachende gezichten om je heen te zien', zegt
regisseur George Isherwood van de internatio
nale theatergroep Sheer Madness. In een heel
eigen stijl maakte Sheer Madness juweeltjes van
parodieën, zoals The Edgar Allan Poe-show,
Acropolis now en The Cow of the Baskervilles. In
Vlissingen zijn Shakespeare's Greatest Hits en
Napoleon te zien in de Spiegeltent. Het is niet
alleen malligheid bij Sheer Madness. Koningen
zijn in hun voorstellingen weinig koninklijk,
leiders worden belachelijk gemaakt. In Spanje
nam het publiek een sneer naar de oppositieleider
niet in dank af, maar meestal vallen de kritische
opmerkingen in goede aarde. De tekst wordt zo
veel mogelijk vertaald. 'Vaak komen we met een
aantal kernwoorden al heel ver,' zegt Isherwood.
'Het meeste spreekt voor zich. Onze voorstelling
en zijn als een comic strip, heel makkelijk te
volgen. Op straat werkt dat het beste.'
Van het Werkteater zijn de voorstellingen Tussen
Hemel en Aarde en Leichner No. 5 te zien en de
kindervoorstellingen Broertjes.
Tussen Hemel en aarde is tot stand gekomen op
traditionele Werk-teater-manier, namelijk door
improvisatie.
Tussen in en tussen uit
ogen dicht of ogen open
zit een ogenblik van géén van twee
maak je vreemde dingen mee.
Dit 'titelgedicht' geeft aan dat het over schimmig
gebied gaat waar je alle kanten mee uit kunt. De
voorstelling kent vele aardige momenten, als op
virtuoze manier en zonder een spoor van
goedkoop leedvermaak kleine menselijke trage
dies aan bod komen. Een dame in een acryl
pseudo-erotisch jurkje roept nogal ongerijmd dat
ze het riü een keer gaat zeggen. Vervolgens komt
op verwijtende toon de verzuchting dat ze al een
jaar geen seks heeft gehad. De andere spelers
concluderen dat ze warmte nodig heeft. NCR-
criticus Pieter Kottman concludeert dat Joop
Admiraal, Daria Mohr, Hans Man in 't Veld,
Kenneth Herdigein en andere spelers er geen
samenhangend geheel van weten te maken.
Maar het hoort ook tot de tradities van het
Werkteater dat een voorstelling pas op de lange
duur een definitieve vorm vindt en Kottman zag
Tussen Hemel en aarde begin juni. De regie is in
handen van Shireen Strooker en muziek en
liedjes zijn van Bram Vermeulen.
Leichner No 5, een Berlijns parfummerk voor
gebruik in het theater, is een nieuwere
voorstelling. Het titelgedicht luidt als volgt:
Alsof dat van belang is als je in de spiegel kijkt.
Duizend maskers zijn erin verschenen en weer
verdwenen.
Het genoegen om duizend doden te sterven.
Black out en halen.
Applaus.
De kring van oude getrouwen wordt steeds
kleiner.
Alsof dat van belang is als je in de spiegel kijkt.
Meer inhoudelijke informatie over deze voorstel
ling is er niet, evenmin als voor de kindervoorstel
ling Broertjes, die gespeeld wordt door Frank en
René Groothof en pianist Paul Prenen.
Een botsende mengeling van circus, middeleeuw
se rituelen, muziek en punk-achtige beeldhouw
werken, dat is het werk van Dogtroep. Deze ook
al internationaal werkende groep vindt dat er een
soort kunstenaars nodig is dat doorheeft dat
kunst ook met voeten, gulp en maag van doen
heeft. Ze werken tussen twee krachtvelden: de
grote kunsttradities aan de ene kant en aan de
andere kant de vitaliteit en de dynamiek van het
publiek van Supermarkt-City. Kunst moet veel
meer onderdeel worden van het dagelijks leven,
zoals doperwtjes, en het is een vergissing te
menen dat succesvol kunst maken voor publiek
van Supermarkt-City ook betekent dat je tot
stompzinnig amusement moet afzakken, aldus
Dogtroep. Een Franse recensent valt de
wreedheid, fantastische poëzie en de humor op.
Zandberg met schelp, een installatie van Jeroen van Rijn.
T en toonstel lin gen
Een Duitser schrijft over de Amsterdammers
onder meer: daarbij de monotone klank
composities, gespeeld door spelers die als spoken
uit het donker opduiken. Oerklanken uit het
publiek. De indringend hamerende muziek, de
betovering van het vuur, symbolische stukken die
doen denken aan oervormen van cultuur,
daartussen clownerie en goochelkunstjes, een
fantastische koets komt aanrollen, het macabere
gevecht tussen twee reuzen die lansen dragen.
Alles werkt onwerkelijk als in een droom en
meeslepend tegelijk.'
Wat de Zeeuwse inbreng betreft: Sint Juttemisen
Flup en Ju zijn ook weer van de partij.
Na deze door de onbekendheid met vele groepen
vrij willekeurige greep uit het programma nog
even aandacht voor het onderdeel tentoonstel
lingen. Anton Versteegde uit Uden maakt een
installatie van tentvormen uit bamboe en
beschilderd zeil. Hij zet de vormen op de
boulevard in elkaar en brengt ze daarna naar de
Spuikom en de overloop van de Spuikom en
boulevard, zodat er een route ontstaat van
Spuikom naar boulevard. In totaal bouwt hij zo' n
twintig tenten in verschillende vormen. De
installatie van Jack Vreeke uit Eindhoven heet
Aangespoelde Potvis 1984. Hij construeert de
potvis van aangespoeld materiaal op het strand.
Bezoekers mogen helpen. De Schiedammer Joop
van Rijn is van plan een pyramide-achtige
constructie te bouwen waarop hij een van zand en
bindmiddel gemaakte schelpvorm wil zetten.
AD DE JONG
E j'ok in de krante elese da me an't
vergriezen bin?
Ik gloave 't nog es ok.
Bie mien in de buurt bin d'rme t wêê
mi die nog jonger bin dan vuuftig.
Nog even en oales is gries.
D n oek dl a ze nog jonge kwêêks is
zwart.
A'j begriept wa'k bedoele.
Nog even en bie ons regere de zwarte
de grieze.
J'ei toch a nie vee in te briengen en
dat za dan nog minder worre.
De zwart ouwe di nie van.
Nergens in de Schrift wor ommers
esproke over inspraak van onder op.
Dus dan oeft het ok nie.
In d' n tied a ze dat boekje eschreven
wier d'r allèêne in e fluusterd.
En dan nog van boven ril benee.
En zö ze't motte bluuve.
Di bin wè's daegen da 'k last
van die grieze vlaegen.
Sombere buujen bin dat.
Dan zie 'k het zwaer in.
En dikkels krieg 'k nog gliek ok.
Van de week zag' k inééns de Zwarte
Revolutie over ons ene komme.
De rooien me ehad, de groenen is
bienae over en de zwarten die komt.
Net zö iets as bie Ko Mijnie (erie) in
Perzië. Mè dan ier in 't land.
En groate kans at bie ons op' t durp
begunt.
Wellicht da de paus d r ok nog broad
in ziet.
Ik zie die jurk cf r voe an om kontakt
op te nemen mie de S.G.P.
't CDA za dan, as gewoonlijk, d'r
eigen wee zwaer verantwoordelijk
voele.
En achter mekare ok zwart worre.
Om zö mee te bluuve proaten.
Wan da's ok even een gries stelletje,
ee!
(Om a de groene in opkomst bin,
ulder ok ineens groene anplakbiljet-
ten. En van de open schole op de
tillevisie ze dat regenboogje ejat.
Geweun estole. Ik 't we ezie.)
Die doe dus precies oales om an de
macht te bluuven.
Vandaege nog gries en merge zwart.
Zwarte macht.
Zwarte magie.
Op een van de vele wand horretjes in
de wienkel sfi: 'De Zegen des Heeren
maakt rijk.'
Ik za dat leste woordje is verandere
in 'grijs'.
Misschien kan 'k het dan nog wè
verkoape ok.
SIENKEL
