DAGBOEK van een totaalweigeraar (2) Het is gebruikelijk dat totaalwei geraars een jaar gevangenisstraf krijgen opgelegd. Een Arnhemse rechter verraste vriend en vijand met veroordelingen tot een half jaar. De Middelburgse totaalwei- geraar Eelco Haak kon daar enige moed uit putten. Maar, de auditeur-militair ging in beroep en het resultaat was dat het Hoog Militair Gerechtshof in Den Haag de straffen weer naar een jaar tilde. Het beroep van Eelco diende woensdag 12 september. De uitspraak volgt doorgaans enkele weken later, maar het ligt niet voor de hand dat hij zijn straf verminderd zal zien. Het betekent dat Eelco voorlopig zijn dagen nog in de Middelburgse gevange nis moet doorbrengen: radio's en teevees op de holle gang, af en toe een electrische bel als een zoemende mug, de voetstappen en het sleutelgerinkel van een bewaker, opengaande deur: laat ste ronde!' Het tweede en laatste deel van zijn dagboek van een totaalweigeraar. Zondag 5 augustus Alles is nog in rust binnen de muren. Buiten klinkt het klokkengelui van de zondag, onder m'n raam vogelgekwetter. Straks om 11.00 wordt ook het Huis van Bewaring wakker met het tweewekelijks platenverzoekpro- gramma 'Behind closed doors'. Het is wel een leuk idee: de bezoekers kunnen de platen aanvragen. Ik kreeg gisteren een brief van iemand die een jongen kent die dolgraag beroepsmilitair wil worden, maar is afgekeurd. En dat terwijl ik juist niet wil, wat de staat een dikkeƒ300,- per dag kost. Of het niet beter was de dienstplicht af te schaffen en een beroepsleger in te stellen. Liefhebbers genoeg. Ik ben het daar natuurlijk niet mee eens: een beroeps leger is minstens zo 'n gevaar voor de samenleving als een leger dat bestaat bij de gratie van een dienstplicht. Het is wel typerend voor de manier waarop veel mensen denken: hoe kun je het iedereen zo goed mogelijk naar de zin maken zonder de bestaande machtsverhoudingen te verande ren. Het komt waarschijnlijk voort uit de gedachte: 'een leger is er nu eenmaal en zal er altijd wel zijn.' Maar toch bestaat heel die bewapeningswedloop bij de gratie van mensenwerk, dus kan het ook anders. Ik weet ook wel dat ontwapenen risico's met zich meebrengt, maar een voortdurende dreiging van een kernoorlog maakt mensen psychisch kapot, heeft invloed op de hele denkwereld van mensen. Kerncentrales: net zoiets. Een jongen vroeg me of dat geen machteloos gevoel geeft: gevangen zitten, terwijl er plannen ontvouwd worden voorde bouw van vier nieuwe kerncentrales. De BMD en het afvalprobleem blijken ineens niet meer mee te tellen. Natuurlijk voel ik me machteloos, maar buiten even goed: mensen zitten psychisch gevangen in systemen die niet meer kontroleerbaar zijn. 12.00. Mijn etenspannetje met warm eten maar weer eens laten staan. Niet dat het eten hier niet lekker is, maar wie heeft er om 12.00 nou honger als-ie om 10.30 ontbeten heeft? Door veel eten en weinig lichaamsbeweging raak je helemaal loom. Misschien is dat ook wel een beetje de bedoeling: de mensen rustig houden. Het verbaasde me ook hoeveel mensen hjer pillen slikken. Dat is het weren van het humane gevangenissysteem: mensen worden apatisch gemaakt Het doet me een beetje denken aan de kunstmatige samenle ving in Brave New World: een wereld van tranquillizers, fast-food, video's en sexbla- den. Het is een merkwaardige kronkel van het systeem dat werkelijke menselijke behoef ten van minder belang zijn: sociaal kontakt, privacy, afwisseling, liefde. Vanmiddag een vredig tafereeltje op de met zon overgoten binnenplaats, iedereen rustig keuvelend. Je zou je eerder op een plaatselijke padvindersbijeenkomst wanen, dan tussen kriminelen in een Huis van Bewaring. Het zijn dan ook gewone mensen. Het enige verschil met 'gewone' burgers is dat ze op een ongeoorloofde manier het verlangen naar een burgelijk bestaan trach ten te bevredigen. M'n omgang met de medebewoners is dan ook vrij normaal. Met de één kun je beter opschieten dan met de ander. Verder bestaat er een bepaald soort solidariteit omdat je samen opgesloten zit. Maar met mijn interesses val ik nogal buiten het kuituurpatroon. Ik ben niet zo geïnteres seerd in allerlei verhalen over justitie, gevangenissen, snelle auto 's of lekkere wijven. Het is natuurlijk niet verwonderlijk dat er in een mannengemeenschap veel over vrouwen gepraat wordt, maar de manier waarop is wel erg eenzijdig. Echt vertrouwen bestaat er niet, maar in het gekanker op bewakers is iedereen solidair. Bewakers. Misschien zou ik 'bewaarders' of 'penitentiaire inrichtingswerkers' zeggen moeten, maar het woord 'bewaker' drukt het beste hun funktie uit. Ik neem het ze niet echt kwalijk dat ze me insluiten, maar iedere avond als m' n celdeur in het slot valt, geeft dat een zekere spanning. De omgang is een

Tijdschriftenbank Zeeland

Nieuw Zeeland | 1984 | | pagina 23