Topkunst:
wat is daar eigenlijk tegen?
brieven
IIE PMITTELPOT
Tobkunst
Spiegelziek
Totaalweigeraar
Fanoy
Boeken
I
HIEUW ZEELAND
Met het hoofdartikel over Tobkunst'
in het augustus-nummer van Nieuw-
Zeeland ben ik niet zo gelukkig. Er
staat een stevige onjuistheid in, sociaal
beleid en kunstbeleid worden door
elkaar gehaald -wat de helderheid niet
bevordert- en er wordt nogal uitge
haald naar 'topkunst' en 'topkunste-
naars'. Het laatste is weliswaar in de
mode, maar is niet in het belang van
een serieuze diskussie over kunstbe
leid. Het doet ook geen recht aan de
kwaliteit van een kritisch blad, dat
Nieuw Zeeland -naar ik mag aanne
men- wil zijn.
Voor zover de auteur forse kritiek
heeft op de afbraak van de Beeldende
Kunstenaars Regeling en de slordige
en onzorgvuldige manier, waarop die
regeling wordt toegepast, ben ik het
helemaal met hem eens. Beeldende
kunstenaars hebben, net als andere
burgers, recht op een behoorlijke
sociale regeling en op een korrekte
toepassing daarvan. Dat de gemeenten
vrij zijn om de BKR al of niet toe te
passen, schept al jarenlang rechtsonge
lijkheid. De botte bezuinigingen van
de huidige regering doen aan die toch
al niet beste situatie geen goed.
Alle gemeenten zouden -volgens het
artikel- als gevolg van de bezuinigin
gen op de BKR een uitkering krijgen,
waarmee zij kunst kunnen kopen. Dat
is niet waar. Een deel van het geld, dat
vrij komt door die bezuinigingen,
wordt via het ministerie van WVC
overgeheveld naar de provincies en de
grote steden. Dat geld is bedoeld voor
kunstaankopen, -opdrachten en ander
beleid, dat beeldende kunstenaars aan
een stukje inkomen kan helpen. De
gemeenten in Zeeland profiteren er
niet van; in ieder geval niet direkt. Wat
de provincie Zeeland met de ongeveer
175.000,- gaat doen, die dit jaar
beschikbaar komt, is nog niet bekend.
Gedeputeerde Staten van Zeeland
wachten nogal lang met het nemen van
besluiten daarover.
Nu mijn hoofdbezwaar tegen het
artikel. Ook bij kunst is er verschil in
kwaliteit. Er zijn kunstenaars die
prachtige dingen maken; er zijn er ook
die middelmatige of ronduit slechte
produkten afleveren. Dat is niets
bijzonders. Dat is ook zo bij voetbal
lers, politici, journalisten en loodgie
ters, om maar een paar beroepsgroe
pen te noemen. Dat kunstenaars, die
het meest in de gunst van het publiek
staan, niet altijd de beste zijn, is
bekend. Het is ook de vraag of de
corifeeën, die het in de media hebben
gemaakt, altijd 'topkunst' maken.
Soms wordt een kunstenaar terecht al
jong ontdekt en als belangrijk ervaren.
Soms krijgt een belangrijke kunste
naar die erkenning pas na zijn dood.
Allemaal jammer en vaak frusterend,
maar wel inherent aan het kunste
naarsvak. Een oordeel over de kwali
teit van voetbal of loodgieterswerk is
nu eenmaal gemakkelijker, dan een
oordeel over de kwaliteit van een
kunstwerk. Het laatste oordeel is
bovendien subjektiever. Wie de kwali
teit van kunst het beste kunnen
Bijdragen voor deze rubriek
inzenden voor 20 september
beoordelen, laat ik nu maar in het
midden. Dat voert te ver.
Het rijk en sommige provincies en
gemeenten hebben geld beschikbaar
om kunst aan te kopen of kunstop
drachten te geven. Ik kan me niet
voorstellen, dat er iets op tegen is
wanneer de overheid probeert, daar
mee de beste kunst in handen te
krijgen. Het is toch ook vanzelfspre
kend, dat de overheid erop toeziet dat
een weg zo goed mogelijk wordt
aangelegd? Natuurlijk betekenen die
budgetten ook kans op een stukje
inkomen voor beeldende kunstenaars
en hebben zij ook een sociaal-
economisch aspekt. Maar het artikel
pleit er bijna voor om het gemeentelijk
kunstbeleid geheel in de sociale sfeer te
trekken en alleen af en toe -wanneer er
wat extra geld is- iets echt goeds aan te
kopen. Kunnen we binnenkort een
pleidooi verwachten om alle aanne
mers in Zeeland een gebouwtje -
desnoods van matige kwaliteit- te laten
neerzetten, want dat is goed voor de
werkgelegenheid, en af en toe een
uitzondering te maken voor een
gebouw dat echt deugt.
Het probleem is natuurlijk dat de
Nederlandse overheid te weinig geld
over heeft voor de beeldende kunst.
Zoals het ook een probleem is, dat een
beeldend kunstenaar in dit beschaafde
land -ook als hij verschrikkelijk zijn
best doet- nauwelijks kans ziet om
76.000,- op de vrije markt te verdienen.
Als de overheid kunst niet ernstig
neemt, waarom zou de gewone burger
dat dan doen? Inderdaad, een kwestie
van beschaving.
Er wordt wel eens gefilosofeerd over
een kollektie van hedendaagse beel
dende kunst in Zeeland. Zo 'n
verzameling zou een internationale
allure moeten hebben en dan valt wel
de vergelijking met de befaamde
Gentse kollektie, waarvan een deel
deze zomer in Middelburg te zien is
geweest. Een verheven streven, maar
zolang er in Zeeland geen behoorlijk
budget is om beeldende kunst aan te
kopen is het natuurlijk onzin om daar
over te denken. Zeeland (en eventueel
Middelburg) kunnen -met het nu
beschikbare geld- maar beter denken
aan een kollektie van hedendaagse
kunst, die zich tot Zeeland beperkt.
Een verzameling dus van werk -van
goede kwaliteit (anders is het geen
kunst)- van de kunstenaars, die hier
wonen en werken. En af en toe een
uitzondering voor een belangrijk
werk, dat op een andere manier met
Zeeland te maken heeft. Als zo' n beleid
open wordt uitgevoerd en dezelfde
deskundigen niet jarenlang de dienst
uitmaken, wordt ook recht gedaan aan
het sociale aspekt.
HENK KOCH,
Direkteur van de Zeeuwse Culturele
Raad.
Naschrift redactie: Als een bonds
coach voor de samenstelling van een
Nederlands elftal over een groot
arsenaal aan spelers kan beschikken,
zal hij aanmerkelijk meer kans hebben
een succesvol elftal samen te stellen
dan wanneer hij over een beperkt
aantal spelers beschikt. Als je het
klimaat zodanig kan houden dat er een
flinke groep kunstenaars aan het werk
kan blijven, zal ook de kans groter zijn
dat er topkunst, om dat inflatoire
woord maar weer te gebruiken, wordt
gemaakt. De kern van het artikel is dat
een sociaal beleid een grotere garantie
vormt voor goeie kunstenaars dan een
opd rachtenbeleid
Want, zoals Henk Koch zelf schrijft,
een oordeel over de kwaliteit van een
kunstwerk is altijd subjectief. Als
kunstenaars voor een groot deel van
hun inkomen afhankelijk worden van
opdrachten en de commissies die
inzendingen beoordelen, valt te vrezen
dat er een flink aantal zal afvallen. En
erger: niet alleen rommelaars. De zaak
zou anders liggen als er extra geld voor
opdrachten was. De minder scherpe
selectie via de BKR is dan altijd nog
beter.
Overigens heeft de gemeente Middel
burg de beschikking over een fonds
van 150.000 gulden dat ter kunstzinni
ge verfraaiing van nieuwbouwwijken
kan worden aangewend. Middelburg
grijpt inderdaad naast het geld dat het
ministerie van WVC aan andere steden
wel geeft en een meerderheid van B. en
W. heeft Schoenmakers' voorstel om
een percentage van het bedrag voor
stadsvernieuwing aan kunst te beste
den van de hand gewezen. Als de
150.000 gulden op zijn, heeft Middel
burg dus niets meer, het deze zomer
ingestelde kunstfonds ten spijt. De
kunstenaars die niet aan de inkomens
eis van de BKR voldoen, zijn nu dus
afhankelijk van de provincie.
Als het ministerie van WVC een
uitkering aan de provincie geeft, heeft
dat alles te maken met het geld dat aan
de BKR wordt onttrokken. Is het
terecht dat slechts een paar kunste
naars profiteren van opdrachten, of
dat nu van de gemeente of de provincie
is, terwijl de anderen door de BKR-
bezuinigingen in de bijstand terecht
komen?
Bij deze wilde ik het oneigenlijke
woord bij de daad voegen, en eens
informeren naar de gezondheid van
Dhr. Besselink. Na eerst een ingezon
den slijk van zijn hand te hebben
gelezen in de P.Z.C. (wat zal Van der
Doef daar blij mee zijn), vind ik dan nu
een gelijksoortig epistel in Nieuw
Zeeland. Daar Besselink in z 'n
bijdrage aan Nieuw Zeeland zijn
woorden zodanig schikt, dat er
nauwelijks nog 'verstaanbare taal' uit
valt te distilleren vermoed ik een
symptomatisch geval van Spiegelziek-
te. Oftewel een hijgerige hang naar
egopubliciteit, die zwaar verzandt in
taaiblindheid. Hoewel ik eerst dacht
dat Besselink een soort 'crypto-
anarcho-moralist' was, lees ik nu in
Nieuw Zeeland, dat hij Afdelings
bestuurder van de PvdA is; natuurlijk
heeft het ziektebeeld van deze socialist
ook mijn onverdeelde aandacht. Uit
andere persberichten had ik reeds de
diagnose kunnen stellen, dat het
uitslaan van wartaal een structurele,
haast genetisch bepaalde begaafdheid
is bij woordvoerders, c.q. bestuurders
van deze Arbeiderspartij; op dit gebied
blijken de rijen dus goed gesloten. Mij
rest nog slechts Besselink het beste toe
te wensen, hoewel het hem waarschijn
lijk zwaar zal vallen, immers als de
bomen hun bladeren verliezen is het
met de zinnen der zwakken vaak niet
anders.
ROB VAN HESE
Nassaulaan 125
4332 XR Middelburg
Ik ben u er heel erkentelijk voor, dat u
forse gedeelten uit mijn getuige-
verklaring ten behoeve van mijn zoon
Eelco (totaalweigeraar) hebt afge
drukt in uw augustusnummer. Hoe
meer bekendheid aan dergelijke zaken
wordt gegeven, hoe beter; wil er ooit
iets veranderen. Dit zet mensen aan
het denken en heroverwegen. In
Zeeland bestaat er zeker, naast de PZC
behoefte aan een dergelijk informatie
kanaal.
Tegerlijkertijd schroom ik niet enige
kritiek te oefenen. Natuurlijk heb ik er
oog voor dat u kiest en selekteert (dat
is zelfs de taak van een redaktie); zelfs
heb ik begrip voor de keuze die u
toepaste (gezien het veronderstelde
lezerspubliek). Dat neemt niet weg,
dat ik meen dat u door die keuze de
diepgang in levensbeschouwelijke zin
uit mijn pleidooi hebt gehaald. Dat
lijkt mij, ook louter journalistiek
gezien, niet geheel 'comme il faut'; zo
ouwerwets ben ik nog wel
Ik pleit geenszins voor integrale
weergave in zo'n geval, maar er had
m.i. mogen en behoren te blijken dat
de vader van Eelco zich verweerde op
basis van het Evangelie van Jezus
Christus. (Bovendien is hij 'toevallig
ook nog de directeur van de christelij
ke pedagogische akademie' ter plaatse;
en u weet best hoe nauw het luistert in
onze samenleving!). Dit had gekund
door een samenvatting te geven van
het achterliggende fundament. Bijv.:
'De heer H. stelt vervolgens in zijn
pleidooi zich als belijdend christen te
baseren op tal van evangelie-uitspra
ken, met name uit de Bergrede. Dit
leidt er toe dat hij duidelijk en zeer
kritisch afstand neemt van het tradi
tionele patroon dat de officieel-
erkende kerken al eeuwenlang verto
nen m.b.t. het gezag van de overheid,
de verhouding kerk-staat, het 'vraag
stuk' van oorlog en vrede. Hij
schroomt dan ook niet te spreken over
'de zondeval van het christendom'
sedert het moment dat kerk en staat
een verbond aangingen onder Con-
stantijn de Grote (4e eeuw). Naar zijn
mening zullen de kerken zich van die
weg moeten bekeren wil er sprake zijn
van een praktische navolging van
Christus.
Ik hoef u uiteraard niet uit te leggen
dat een dergelijke aanvulling in het
septembernummer door mij erg op
prijs gesteld zou worden.
Ik schrijf u het bovenstaande ook in
een ander, algemeen kader. Mét het
present- bewijsnummer van Nieuw
Zeeland vraagt u mij in een afzonder
lijk stencil mij te abonneren op uw
periodiek. Eigenlijk zou ik dat graag
doen, maar toch aarzel ikOveri
gens, elk door u uitgebracht nummer
zit inmiddels in mijn archief (soms
schafte ik zelfs meer exemplaren aan;
om door te geven; mijn 'kommerciële'
steun via de boekhandel hebt u dus!)
Vanwaar dan de aarzeling abonnee te
worden? Ik vind de benadering van een
aantal zaken te eenzijdig. En in
verband daarmee waarschijnlijk de
toon soms te 'drammerig'. Het is een
voordeel wanneer een blad duidelijk
positie kiest. Maar het heeft pas echt
betekenis als altijd weer 'hoor en
wederhoor' wordt toegepast. De infor
matie-kant hoort eerst objektief'rond'
te zijn, de argumenten van de
'tegenpartij' (waartoe ook een brok
levensatmosfeer kan behoren) helder
weergegeven. Pas dan kan een scherpe,
eventueel sarkastische afwijzing vol
gen. M.i. is dat een kenmerk van open-
kritische journalistiek.
Ik weet bijna wel zeker dat u veel meer
mensen in Zeeland zou bereiken
wanneer u pluriformer zou opereren.
Om alle misverstand uit te sluiten:
daarmee bedoel ik allesbehalve minder
kritisch, minder 'hard', minder links of
progressief of alternatief of hoe je dat
vandaag een naam zou kunnen geven.
Ik ben ervan overtuigd dat er behoefte
bestaat aan een duidelijke (zij het nog
kleine) tegenhanger van de PZC....
Enkele voorbeelden:
-De berichten uit Zwarte-kousen-land
(u neemt dat begrip trouwens wel heel
erg ruim; een hervormde gemeente
hoort daar bijv. in doorsnee zeker niet
toe) kiest u wel heel negatief-selektief.
Dat kan best een funktie hebben, maar
laat dan ook uit 'dezelfde' kring eens
wat anders horen. De Middelburgse
predikant Brummelkamp schreef on
langs een aardig-sarkastische 'cate
chismus' over de leer der dankbaar
heid jegens Amerika, die zeker in uw
optiek zou passen.
-U begrijpt dat in dit verband ook
vragen passen t.a.v. de keuze die u uit
mijn pleidooi haalde
-In het augustusnummer komen te
leurgestelde RPA-studenten aan het
woord. Een goede zaak dat u mijn
kollega De Graaf liet reageren. Nog
beter: er zijn tevens evenzo vele CPA-
afgestudeerden: zouden die dezelfde
ervaringen hebben? Of liggen de zaken
in die kring wat anders?
-Het geschil tussen beide PvdA-
wethouders in Middelburg pakt u in
principe goed aan. Houen zo! En dat
zou best nog wel eens niet zo
eenvoudig kunnen worden
Tenslotte: ik wens u een goede koers,
sterkte en succes! Als het verdere jaar
een positieve ontwikkeling te zien
geeft, word ik abonnee- waarbij ik u
tevens toezeg dat de CPA dan een
abonnement neemt.
M.P.F. Haak
Spanjaardstraat 9-11
4331 EN Middelburg
WEGGOOIEN KAN MAAR EEN KEER!
Breng uw oude kleding, speelgoed,
meubels, servies, koelkasten, enz.
liever naar ons!
En heeft u iets nieuws nodig? Loop
eerst even bij ons langs voor dat u naar
de Hema gaat!
KRINGLOOPKOÖPERATIE
PUDDING EN GISTEREN
J.A. v.d. Goeskade 65 Goes,
tel.: 01100-13634
Nieuwe Burg
26-28/ Walplein
Middelburg
KOFFIE- EN
THEESCHENKERIJ
Ook voor belegde broodjes en
voor andere tussendoortjes.
ALTIJD VERS GEBAK!!
LANGE NOORDSTRAAT 52 MIDDELBURG
