Aangezien u middels munt-opwerping heeft
besloten om uw boete niet te betalen
DE KLEINE GENEUGTEN VAN EEN DAGJE ZITTEN
7
50 piek
Onheil
Boevenwagen
Lombroso
Chips
Verkrachting
HIEUW ZEELAND
Het begint allemaal op de dag dat ik een
kennisje van het station in Goes moet halen.
Te laat realiseer ik me dat haar trein al bijna
gearriveerd is, spring in de auto en wordt
tien minuten later op een invalsweg van
Goes aangehouden door een politiepatrouil
le die -ietwat verdekt opgesteld- bezig is een
rijke vangst binnen te halen middels een
snelheidscontrole: 78 heb ik gereden en of ik
wil schikken. Ongeduldig ga ik akkoord.
Maar zoals elke gezonde Hollander heb ik de pest
aan boetes betalen en dus schik ik niet, laat de
accept-girokaart met een bedrag van 75 gulden
verlopen en krijg 'n paar maanden later per
girokaart de mededeling, dat ik inmiddels door
de kantonrechter bij verstek ben veroordeeld tot
100 gulden of twee dagen hechtenis.
Ik stop de nieuwe kaart onderin de la met
onbetaalde rekeningen omdat ik niet van plan
ben om ook maar één dag eerder te betalen dan de
vervaldatum. En die is nog ver weg.
Maar toch ook weer niet zó ver weg, want
plotseling ligt er een nieuwe giro-enveloppe van
het Centraal Ontvangkantoor der Gerechten in
m'n bus; nu moet ik 125 gulden betalen omdat ik
de vervaldatum heb laten passeren. Ik gris de
oude kaart (die van 100 gulden) uit de la, signeer
en gooi hem nog dezelfde dag op de post. Ze
moeten maar denken dat die twee elkaar gekruist
hebben.
Maar dat doen ze niet. Na een goeie maand ligt er
weer'n giro-enveloppe in de bus: of ik alsnog 50
gulden wil betalenOmdat ik 25 gulden te
weinig heb betaald, hebben ze dat bedrag voor
straf verdubbeld. Zijn ze nou helemaal krankzin
nig geworden? Heb ik daar -inderdaad wat aan de
late kant- 100 gulden betaald voor zo'n rot-
overtredinkje en nou mag ik nog's 50 piek extra
betalen omdat ze hun computer twee keer 'n
girokaart naar me hebben laten sturen. Als ze
nou 5 gulden hadden gevraagd, maar 50nee
dan moet het er nu eindelijk maar 'n keer van
komen. Ik betaal niet!!
De vervaldatum verstrijkt en een maandje later is
er weer post van Justitia. Deze keer uit
Middelburg. De Officier laat me weten dat als ik
nu niet per omgaande die 50 gulden betaal, hij een
arrestatie-bevel tegen me zal uitvaardigen en dat
ik dan 1 dag hechtenis moet opknappen.
Ik reageer niet. Als de Staat der Nederlanden
denkt op zo'n onbeschofte manier van me te
kunnen plukken zitten ze ernaast; vanaf heden
zullen ze voor mij betalen.
n Paar weken verstrijken, dan gaat de telefoon en
krijg ik 'n politieman uit m'n eigen dorp aan de
lijn: tja, hij zit er wel'h beetje mee, maar hij heeft
hier een arrestatiebevel voor zich liggen. Beetje
vervelend allemaal, maar als ik beloof om nu
meteen die 50 gulden te betalen, dan kan ik het
onheil nog afwenden. Ik zeg dapper, dat ik er niet
over pieker en dat hij me maar moet komen
arresteren.
Hij aarzelt; zou het niet beter zijn als hij eerst nog
eens met me komt praten? Ik vind 't best en 'n
paar dagen later staan ze met z'n tweeën op de
stoep, keurig in burger en al meteen 'n beetje
joviaal: natuurlijk heeft Justitie zich belachelijk
aangesteld en ze begrijpen best dat ik me daar
pissig over heb gemaakt, maar ik zou wel gek zijn
als ik daar 'n dag voor in een benauwde cel zou
gaan zitten. Maar mij lijkt zo'n dagje helemaal
niet zo erg: lekker lezen en schrijven, op tijd eten
en drinken en niet gestoord worden door de
telefoon. En bovendien straks uit eigen ervaring
kunnen vertellen wat dat nou betekent: in de cel
zitten.
Als ze merken, dat ik weinig zin heb om te betalen
worden ze minder begrijpend. Als ik dacht dat
zö' n dagje ontspannend is, dan heb ik me ernstig
vergist. Om te beginnen komen ze me per
arrestantenwagen ophalen, wat toch niet leuk is
voor het sociaal kontakt met de buurt, of ik in de
cel mag lezen en schrijven valt nog maar te bezien
en wie weet wordt ik voor die ene dag naar de
gevangenis in Leeuwarden gebracht en daar de
volgende morgen buiten de deur gezet en moet ik
maar zien weer thuis te komen (en hoeveel kost
dat dan weer niet??). Allemaal valse voorlichting,
maar dat weet ik dan nog niet.
Ik aarzel: misschien ben ik me ook wel geweldig
aan het aanstellen en haal me voor die 50 gulden
'n hoop ellende op m'n dak. Ik weet het echt niet
meer. En krijg 'n ingeving: ik laat het lot
beslissenIk graain gulden uit m' n portemonee.
Als het de munt is zal ik betalen. Ik werp en
ziedaar het profiel van Beatrix ligt op de
keukenvloer. De diskussie is gesloten en met een
opgelucht gevoel deel ik de heren mee, dat ze me
maar moeten arresteren.
Dat gebeurt overigens pas'n week later. Opnieuw
telefoon: de bijna plechtig klinkende stem van
een wachtmeester: 'Aangezien u middels munt-
opwerping heeft besloten om uw boete niet te
betalen, dient u zich maandagmorgen om half
negen op het politiebureau te melden.' Niks
overvalwagen dus, gewoon zelf melden op het
bureau.
Met 'n koffertje vol lees- en schrijfwaar plus een
tupperware-doosje met lekkers van het bezorgde
thuisfront arriveer ik stipt op tijd bij het bureau.
De dienstdoende agent is duidelijk op de hoogte:
ik mag in een kamertje op de eerste verdieping -in
afwachting van de dingen die komen gaan-alvast
gaan werken. Twee uur lang zit ik daarna in dat
kamertje met wijd open deur te lezen. Slechts
gestoord door de opper: Wilt u melk en suiker in
uw koffie, meneer Slager?
Maar dan is het afgelopen met m'n rust. Om half
elf stopt er 'n boevenwagen voor het bureau.
Twee potige parketwachters sommeren me om
plaats te nemen in de 'volière', dat wil zeggen in
het achterste compartiment achter slot en grendel
en tussen glas en tralies. Nee, ik mag niet in mijn
eigen auto achter hen aanrijden, want dat levert
vluchtgevaar op en ze zijn ook niet bereid om zelf
mijn auto naar Middelburg te rijden. 'U krijgt
morgen bij uw ontslag reisgeld en daarmee kunt u
zelf terugreizen naar uw auto.'
Onderweg zie ik de passerende automobilisten
een schuinse blik naar me werpen. Ik ben nu echt
een boef.
Bij het Huis van Bewaring in Middelburg wordt
de auto zo gemanouvreerd, dat vluchten
praktisch onmogelijk is. Ik stap uit en wordt
opgevangen door de portier, die rammelend met
een bos sleutels de hoge getraliede deuren voor
me opent en daar sta ik dan in het Heilige der
Heiligen.
Toch een sensationeel gevoel: voor het eerst in
m'n leven gevangen. Maar ach, gevangenik
wordt achtergelaten bij Jeantine, die in d r eentje
het kantoor bevolkt: veel posters en planten,
Hilversum 3 op de radio en een Telegraafsticker
op de balie. We maken er' n gezellig half uur van.
Ze draait een formulier in de machine en daar
gaat-ie: naam, geboortedatum, beroep, alles over
vader en moeder, getrouwd, gescheiden, kleur
haar en huid, wenkbrauwen, even tegen de
meetlat: nog steeds 1 meter 79, bijzondere
lidtekens, vorm voorhoofdho even!wat
is dat voor onzin? Ach, zegt Jeantine, wees maar
niet bang dat ik 'Lombroso' op zal schrijven, ik
schrijf altijd 'normaal'.
Ze pakt een stempelkussen en even later zie ik
voor 't eerst van m'n leven de afdruk van m'n
rechterwijsvinger. Dat gaat allemaal naar het
CRI in Den Haag, legt ze uit, het Centraal
Registratie Instituut. Is dat nou niet overdreven
voor die 50 gulden administratiekosten, die ik
niet wil betalen? Jeantine laat zich er niet over uit.
Of ik m'n geld en waardevolle papieren uit m'n
zakken wil halen. Er komt een nieuw formulier
aan te pas; alles wordt netjes geregistreerd en gaat
dan in een linnen zakje, dat verzegeld wordt.
Morgen krijg ik het weer terug, méér zelfs want ik
krijg reisgeld om weer thuis te komen.
Twee getraliede deuren enn binnenplaats verder
zetelt de badmeester. Hij zegt dat ik me uit moet
kleden en douchen. Maar ik heb vanochtend
thuis al gedouchedNee, die is anders, dit is
voorschrift: wie hier arriveert móet douchen. Als
ik me heb uitgekleed stort hij zich op m'n
ondergoed en begint het nauwkeurig af te
vingeren op zoek naardrugs!! Ik zou de
eerste niet zijn die zich voor 'n dagje hechtenis
laat insluiten om goede zaken te doen. Zelfs m' n
meegebrachte reep chocola wordt van wikkel en
zilverpapier ontdaan en pas nadat hij er van
overtuigd is, dat ik alleen maar 'n domme
dwarskop ben krijg ik 'n stapel schoon
beddegoed, 'n handdoek en theedoek en mag
eindelijk naar de cel.
Maar dat valt tegen: helemaal geen eenzame
opsluiting, helemaal geen dagje ongestoord
werken. Ik moet in het 'hechteniszaaltje'. Een
bewaarder brengt me langs'n stalen trap naar de
eerste verdieping, draait 'n deur open en ik stap
naar binnen. Ik hoor de sleutel achter me in het
slot en kijk rond. Waar ben ik nu in godsnaam
terecht gekomen?
Ik sta in'n vierkante, hoge kamer met vijf bedden
en evenzoveel kasten. Op drie bedden liggen
jongens te slapen. Ik kijk op m'n horloge: kwart
voor twaalf. Middenin de kamer 'n paar lage
stoelen en 'n tafeltje, bezaaid met lege chips
zakken, shag, glazen en stripboeken. Op de
eettafel langs de kant is de puinhoop nog groter:
plastic zakken met brood liggen half geopend in
een landschap van koffie- en theekopjes, zakjes
hagelslag, melkpoeder en suiker, plassen bruin
vocht, vuile borden en vies bestek. Onder de tafel
een hoop vies wasgoed.
Een van m 'n celgenoten -Jan- is wakker
geworden en zegt verontschuldigend: 'We hebben
niet meer opgeruimd vannacht, want we gingen
pas om 4 uur slapen. De sluitingsceremonie van
de Olympische Spelen, hè.' En hij wijst naar een
televisietoestel in een hoek.
Televisie.... tot 4 uur opblijven.... tot twaalf uur
in bed liggenkan dat hier allemaal? 'Ach,' zegt
Jan, 'het leven is hier prima.H ij wijst: 'Af n maat
daar en ik sparen altijd de boetes op, want we
betalen uit principe niet. Nou en dan gaan we één
keer per jaar 'n dag of veertien hierheen. We
hebben nou geluk dat we tegelijk zitten. Kunnen
we lekker ouwehoeren, beetje schaken, sporten,
t.v. kijken en 'n jointje blowen. Niks aan de hand.
Het enige wat je mist zijn vrouwen, maar in het
kantine-winkeltje kun je in elk geval pornoboek
jes kopen.
De sleutel knarst authentiek in het slot, een
bewaarder komt binnen met een krat waarin vier
stapels blinkende gamellen: de warme hap.
'Jongens, ruim die rotzooi 'n beetje op,' zegt hij,
maar Jan begint te schelden dat de worteltjes niet
gaar zijn. Een Antillaanse jongen stapt slaperig
uit z'n bed, kijkt in de gamellen en zegt boos: 'Ik
had rijst besteld, ik lust geen aardappels.' De
bewaarder belooft dat de fout hersteld zal
worden.
Even later zitten we met z'n vieren aan tafel en
krijg ik de dag-indeling te horen: straks gaan we
een uur luchten, daarna is er sport en om 3 uur
komt de thee. Om 4 uur kan de t.v. aan, want dan
brengt Veronica video-clips. Om 6 uur brood
maaltijd, daarna tot 8 uur weer luchten, dan
recreatie en de rest van de avond t.v. kijken.
En zo gebeurt het ook. Op de luchtplaats wordt ik
getrakteerd op het ene sterke verhaal na het
andere, in de recreatie-zaal mag ik gratis bellen
met het thuisfront en als's avonds om'n uur of elf
het televisieprogramma is afgelopen, zet de
bewaker beneden nog een video-film op: een
dubbele verkrachting plus tien doden in
anderhalf uur tijd. Zou dat nou de bedoeling zijn
geweest van de Paters Fransiscanen toen ze
zevenduizend gulden schonken om in elke cel een
tv-toestel te laten plaatsen?
Voor we gaan slapen, draait Jan nog 'n dikke
joint. Ik lig al tussen de schone lakens. Van lezen
of schrijven is niets terecht gekomen, maar
verveeld heb ik me geen minuut. 'En weet je
hoeveel één dag in het Huis van Bewaring kost
voor de staat?', vraagt Jan lachend... 'driehon
derd piek! Laat ze maar lekker betalen, ik betaal
in elk geval niets.
Ik lach instemmend.
Maar toch. Als ik de volgende morgen met m'n
koffertje in de hand weer buiten de poort sta,
moet ik heel diep zuchten. Vrij! Wat een lekker
gevoel is dat, zeg.
Tekening Benno Vranken KEES SLAGER