Schouwen doet niets, Zeeuws-Vlaanderen laat't er van af hangen Kwijtschelding gemeentelijke belastingen? Maar je hebt toch een auto? Maximaal inkomen voor kwijtschelding. Subjektief Willekeur Geen normen HIEUW ZEELAND Dankzij de activiteiten van de woonlasten comité' s is er ruime bekendheid gegeven aan de mogelijkheden kwijtschelding te verkrij gen van gemeentelijke belastingen. Het gaat om de onroerend goed belasting, de verontreinigingsheffingen (reinigingsrecht en rioolbelasting) en de hondenbelasting. Maar iemand die in Terneuzen woont, zal heel wat moeilijker kwijtschelding krijgen dan bijvoorbeeld een Middelburger. De aanvragen worden op een subjectieve manier behandeld en kwijtschelding is geen recht. Nieuw Zeeland stelde een onderzoek in naar de manier waarop tien Zeeuwse gemeenten hun minder bedeelde inwoners behandelen. Allereerst de onroerend goed belasting, omdat de gemeenten de invordering aan de verschillende belastingdiensten in Zeeland hebben overgelaten. Zij werken allemaal met dezelfde richtlijnen, vastgesteld door de directie in Breda, dus verschillen in het toepassen ervan lijken niet te verwachten. Uitgangspunt voor het verkrijgen van kwijtschel ding is de hoogte van het netto besteedbaar inkomen. Dit wordt bepaald door het inkomen te verminderen met een aantal vaste lasten. Het inkomen bestaat uit: netto loon, pensioen of sociale uitkering, plus netto bijverdiensten, vakantiegeld, eenmalige uitkeringen, alimenta tie, kinderbijslag en huursubsidie (de eenmalige uitkering voor de 'echte' minima hoeft niet te worden opgegeven). Vaste lasten kunnen zijn: huur, verminderd met service- en verwarmingskosten, bijzondere kosten in verband met ziekte of invaliditeit, premies ziektekostenverzekeringen en zieken fonds en voor het onderhoud van kinderen een bedrag per kind volgens de volgende normen: f. 100,- van 0 tot en met 5 jaar, 150,- van 6 tot en met 12, 200,- van 13 tot en met 15 en 250,- van 16 en ouder. Wie vervolgens per maand minder te besteden heeft dan het bedrag volgens de richtlijn, komt in aanmerking voor kwijtschelding. Voor een alleenstaande is dat bedrag/. 860,-, voor een eenoudergezin 1165,- en voor een gezin of ander samenlevingsverband 1320,-. Wie in een briefje om uitstel van betaling verzoekt, moet zich ervan bewust zijn dat hij over geen vermogen mag beschikken. Mensen boven de 65 vormen op deze regel een uitzondering, daar voor hen een bedrag van 4600,- (voor alleenstaande) of 9500,- (voor een gezin) buiten beschouwing wordt gelaten. Anderen mogen enkel over een gering bedrag aan handgeld beschikken. Ogenschijnlijk levert een dergelijke normering weinig problemen op. Niets is echter minder waar, daar in de praktijk de verschillende in Zeeland werkzaam zijnde belastingdiensten hun eigen interpretatie aan deze richtlijnen geven. De Terneuzense dienst blijkt naast de richtlijnen rekening te houden met een aantal subjektieve achtergronden. Een woordvoeder van deze belastingdienst vertelde dat men bij de beoorde ling van iemands verzoek bekijkt of hij in het bezit is van een auto, hoe zijn betalingsgedrag inzake het voldoen van belastingen in het verleden was en of er rekenkundig geen vermoeden van fraude valt aan te tonen. 'Immers, iemand die in een auto rijdt, kan zich dat toch niet veroorloven als hij aan de richtlijnen voldoet? En als hij dat kan, dan kan hij ook de hem opgelegde aanslag voldoen', aldus diezelfde woordvoerder. Ook vindt men in Terneuzen dat als iemand meer dan 1000,- op zijn bankrekening aan handgeld richtlijnen konform belastingdienst voorlichting kwijtschelding hondenbelasting kwijtscheld reixiigingsh Ja nee Ja nee Ja nee Ja nee Sas van Gent X X X X Axel x X X X IJulet X X X Oofctburg X X X X Terneuzen X X -A. X Vlissingen X X GEDEI ïLTELIJlv X Middelburg GEDE ELTELIJK X - x X Goes GSDE ELTELIJK X i X X Borsele X X - X .X Zierikzee X i X X X Enige bijzonderheden: -De gemeenten Axel en Borsele kennen slechts na overlegging van de beschikking van de belastingdienst, waaruit blijkt dat kwijtschelding voor onroerendgoed belasting is verkregen, kwijtschelding voor reinigings heffing toe. -De gemeente Vlissingen hanteert als norm dat iedereen die ten hoogste het minimum loon verdient voor kwijtschelding in aanmerking komt, ongeacht zijn of haar vermogen. Verder wordt op grond van datzelfde kriterium gedeeltelijke kwijtschelding van de opgelegde aanslag hondenbelasting verleend. -De gemeenten Middelburg en Goes werken met de richtlijnen van de belastingdienst, maar hebben daarnaast bepaald dat men over een vermogen mag beschikken dat gelijk is aan het in de Algemene Bijstands Wet bepaalde vrij te laten bescheiden vermogen. Middelburg hanteert echter voor de kwijtschelding van hondenbelasting andere normen, dit omdat deze belasting is vastgelegd in een aparte verordening. In 1985 zal deze aparte verordening worden afgeschaft en worden dezelfde kriteria als die voor kwijtschelding van de reinigingsheffing van kracht. heeft staan, hij ook in staat moet worden geacht om de hem opgelegde aanslag te voldoen. Op de mededeling dat de Middelburgse belastingdienst anders denkt, reageerde hij met: 'Bij kontakten met kollega' s uit Middelburg is ons ook gebleken dat er interpretatieverschillen zijn. Naast de verschillen van dienst tot dienst is het echter ook zo, dat de vijf mensen die in Terneuzen werkzaam zijn ook hun eigen interpretatieverschillen hebben'. Het maakt dus niet alleen verschil in welke stad je woont, de minima in Terneuzen zijn ook nog eens afhankelijk van de ambtenaar die ze treffen. De belastingdienst in Middelburg adviseert zonder meer kwijtschelding als iemand aan de richtlijnen voldoet, zelfs als hij over een bedrag van f. 2000,- aan handgeld beschikt. Het al dan niet hebben van een auto is daar van geen betekenis. Hoe denkt nu de Bredase directie over de verschillen in beoordeling van de onder haar ressorterende diensten? Woordvoerder is De Graauw: 'Elk geval wordt op zich bekeken aan de hand van objektieve maatstaven, waarvoor de al eerder vermelde richtlijnen als uitgangspunt dienen.' Maar, verwijzend naar een praktijkge val, waarvan naam en adres bij de redaktie bekend, kwam De Graauw niet verder dan dat 'op individuele gevallen moeilijk kon worden ingegaan.' Toch voldeed dit gezin aan de richtlijnen, zoals ook De Graauw had bevestigd, voordat de naam was gevallen. Maar ja, in eerste instantie adviseerde de Terneuzense dienst negatief en dat advies werd door de Bredase dienst overgenomen. De Graauw wees er nog op dat kwijtschelding geen recht is. 'Er zijn richtlijnen, maar verder spelen individuele omstandigheden ook een rol', aldus de Graauw. Dat maakt kwijtschelding ongrijpbaar. Daar het geen recht is, is het ook uitgesloten dat tegen een genomen beslissing in bezwaar of beroep kan worden gegaan. Als iemand ondanks een eerste afwijzing toch van mening is dat hij voor kwijtschelding in aanmerking dient te komen, kan hij niets anders dan nogmaals een verzoek bij de direkteur der rijksbelastingen in Breda indienen. De laatste mogelijkheid is een verzoek aan de minister van financiën. Mocht iemand inmiddels toch zijn overgegaan tot betaling, dan hoeft hij niet meer te rekenen op teruggave. Op grond van dit gegeven is men genoodzaakt om bij ieder nieuw verzoek om kwijtschelding, opnieuw om uitstel van betaling te vragen. Geen recht dus. Individuele omstandigheden spelen een rol. En tenslotte: bij afwijzing van een verzoek wordt nooit een motivering gegeven. Je kunt je afvragen of dat laatste niet in strijd is met de wet op de Openbaarheid van Bestuur. Duidelijk is in elk geval dat de minima wat de onroerend goed belasting betreft een willekeurige behandeling krijgen. Om er achter te komen welke normen werden toegepast bij het al of niet kwijtschelden van de overige gemeentelijke belastingen, kregen tien gemeenten enkele vragen voorgelegd. De resulta ten zijn af te lezen in nevenstaande tabel. Het valt op dat de gemeenten Hulst en Zierikzee werkelijk alles nalaten om hun minst gefortu neerde inwoners de helpende hand te reiken. Ter motivering hiervan voert de gemeente Hulst in een 5-tal pagina's tellende nota aan dat men het niet wenselijk acht mee te werken aan een inkomensnivellering: Genoemde belastingen zijn gebaseerd op het profijtbeginsel en kwijtschel ding mogelijk maken voor bepaalde kategoriën mensen zou betekenen dat de beter betaalden meer aan belasting zouden moeten gaan opbrengen. Een ander argument is dat iemand met een bijstandsuitkering geacht moet worden om daaruit alle noodzakelijke kosten te voldoen. Hulst vindt het treffen van een betalingsregeling beter dan kwijtschelding verlenen en kent kennelijk het rapport 'Minima in de Marge' niet, waarin wordt geconcludeerd dat mensen met een minimum uitkering elke maand tekort komen. Zierikzee is een apart geval. Daar verschuilt men zich achter de Intergemeentelijke Gemeenschap pelijke Reinigingsdienst. Deze dienst haalt op heel Schouwen-Duivenland het huisvuil op en is ook belast met de inning van de reinigingsrech ten. Kwijtschelding is er nooit verleend, een beleid is er niet, maar verzoeken tot kwijtschel ding kwamen er ook niet binnen. De gemeente Terneuzen doet niet aan aktieve voorlichting. Is Terneuzen misschien bang voor een te grote stroom verzoeken en de begrotings technische gevolgen? De heer Goossen, chef van afdeling bevolking wil er geen kommentaar op geven. Op de vraag of de medewerkers van de gemeentelijke sociale dienst op de hoogte waren van de kwijtscheldingsmogelijkheden en op grond daarvan aktieve voorlichting konden geven, bleef hij eveneens het antwoord schuldig. Informanten vertelden echter dat in opdracht van de direktie van de sociale dienst geen voorlichting mag worden gegeven aan kliënten die daarom vragen. Direkteur Willaert had een vraag van de maatschappelijk werkers over de normen voor kwijtschelding in een stafvergadering enkele maanden geleden afgedaan met: 'De gemeente Teneuzen heeft geen normen ontwikkeld en ik kan ze dan ook niet meedelen.' Merkwaardig. Want er is wel degelijk sprake van normen, in de notulen van de vergadering van de commissie voor onder meer sociale zaken van 12 januari 1984, waarbij ook directeur Willaert aanwezig was. Onder het kopje Kwijtschelding van belastingen wordt daar gemeld: 'Ter beoordeling van een verzoek van een belastingplichtige, die in de omstandigheden verkeert dat hij het belastingbedrag niet of slechts met buitengewoon bezwaar kan voldoen zal in het kader van rechtsgelijkheid met betrekking tot de rijks- en gemeentelijke belastingen dezelfde normen worden gehanteerd. Deze normen zijn konform de normen van de rijksbelastingdienst. Het lijkt erop dat Willaert zo handelt in opdracht van het kollege. Zoals uit de tabel blijkt, doen vooral Zeeuws-Vlaamse gemeenten weinig voor hun 'minima'. Kwijtschelding wordt daar gezien als een gunst, niet als een recht. Deze gemeenten en ook Terneuzen kunnen iets leren van het beleid van Middelburg of Goes. Juist om een subjektieve beoordeling te voorko men staan deze gemeenten de aanvrager een eigen vermogen toe dat gelijk is aan het bedrag dat men volgens de bijstandswet mag hebben om nog in aanmerking te komen voor een uitkering. Daarnaast voeren beide gemeenten een erg aktief voorlichtingsbeleid en kan iedereen zelfs bij de sociale dienst terecht voor hulp bij het invullen van de formulieren. ANDRÉ VAN HIMME

Tijdschriftenbank Zeeland

Nieuw Zeeland | 1984 | | pagina 9