Een ongelukje
t
Maandagmorgen 8 juli 1985. 03.15 uur.
Het is hoogseizoen.
De Zeeuwse bevolking is voornamelijk door de traditionele
duitse inval gegroeid tot 1 miljoen. De overvolle campings
aan de Walcherse kust beginnen langzaam tot rust te komen.
Late vakantiegangers lallen zich naar hun slaapadres.
De nacht is zwoel en benauwd.
03.30. Ergens in de verte begint een sirene te loeien.
Enkele nieuwsgierigen die wakker geschrokken zijn kijken door
het slaapkamerraam om te ontdekken waar de brand is en
kruipen weer in bed als ze geen vuurgloed zien.
Meerdere sirenes in de omtrek worden nu hoorbaar, en meer
mensen worden wakker en speuren de horizon af.
Het gehuil wordt langzamerhand angstaanjagend.
Felle, venijnige stoten van de Bescherming Burgerbevolking,
zware, donkerklinkende monotoon klinkende van de dorpen en
steden, aangevuld met hoogjankende alarminstallaties op
politie- en brandweerauto's.
Zeeland huilt.
Het besef dat er iets ernstigs aan de hand is breekt nu toch
wel door. Op de campings staan mensen in groepjes bij elkaar
en proberen in een babylonische spraakverwarring iets
van elkaar te weten te komen.
In de steden en dorpen gaan de mensen de straat op en
verspreiden opgewonden elk sensationeel gerucht dat ze maar
kunnen bedenken. Het zullen de Russen wel zijn, want die
komen altijd 's nachts. Politieauto's worden aangehouden en
het kommentaar van de dienstdoende agenten is onveranderlijk
hetzelfde: 'Er is iets met de kerncentrale. Het is niet ernstig.
Gaat U weer rustig naar huis. U hoort er wel meer van.'
Men is er niet gerust op.
Van slapen komt niets meer.
05.00 uur. Radio Nieuwsdienst A.N.P.
'Bij een ongeval in de kerncentrale bij Borssele in Zeeland
is een wolk licht radio-aktieve waterdamp ontsnapt.
De direktie van de centrale zegt alles onder controle te hebben.
De wolk stijgt op en verspreidt zich in de hogere luchtlagen.
Zij zal verder geen schade aanrichten aan mens en natuur.
Daar echter de wind zwak is en uit Zuid-Oostelijke richting
waait wordt de bevolking van Walcheren geadviseerd voorlopig
binnen te blijven tot nadere instrukties volgen.
Zodra meer bekend is zal de uitzending op deze zender
onderbroken worden.'
Op de fabrieken vlak naast de kerncentrale is het nieuws
inmiddels ook bekend geworden.
Verontruste telefoontjes naar de bedrijfsbewaking doen
vernemen dat er geen sprake is van evakuatie en dat iedereen
op het bedrijf dient te blijven. Wel wordt geadviseerd zoveel
mogelijk binnen te blijven.
Mensen die dagelijks omgaan met gevaren en dreigende
gevaren maak je natuurlijk niet zomaar iets wijs.
Er wordt geen slag meer gewerkt. Rond de aanwezige radio's
verzamelen zich ongeruste werknemers.
Op de campings aan de kust staan na het horen van de
nieuwsuitzending de vakantiegangers besluiteloos bij elkaar.
Wat voor zin heeft het om binnen in je tentje te zitten terwijl
er een radio-aktieve wolk dwars doorheen drijft. Voor
sommigen is alleen de dreiging en de angstige sfeer al
voldoende om op te breken en in te pakken.
Anderen wachten nadere berichten af.
Op de fabrieken blijken plotseling alle buitenlijnen geblokkeerd
te zijn. Niemand is meer in staat naar huis te bellen.
'Storing in de telefooncentrale', luidt de verklaring van de
bewaking. Maar al spoedig wordt de werkelijke reden duidelijk:
Het is gebeurd op bevel van de direktie. De mensen aarzelen
nog even als ploegbazen slaafs de inderhaast gekregen
instrukties overbrengen: 'Rustig aan het werk gaan en geen
paniek. Er is niets aan de hand.'
In de steden en dorpen ondertussen is het feest in volle gang.
Massa's mensen bevolken de straten en negeren politie en
brandweer die via megafoons iedereen proberen te bewegen
naar huis te gaan.
ledereen probeert wat te weten te komen en alles wordt
onmiddellijk als waarheid doorverteld. Vrouwen klemmen al
pratend kinderen tegen zich aan, en het voortdurende gejank
van de nog steeds loeiende sirenes maakt dat men er ook niet
rustiger op wordt.
06.00 uur maandagmorgen. Radio Nieuwsdienst A.N.P.
'Het ongeval in de kerncentrale bij Borssele in Zeeland
blijkt ernstiger gevolgen te hebben dan tot nu toe werd
aangenomen. Deskundigen van de duitse firma die de centrale
heeft gebouwd zijn per helicopter onderweg om een onderzoek
in te stellen. Een woordvoerder van de direktie roept de
bevolking op rustig te blijven en de instrukties op te volgen
die via radio, televisie en politie zullen worden bekendgemaakt.
Verder is bekend geworden dat de wegen van en naar de
centrale zijn afgesloten. Er is overigens geen enkele reden
tot paniek.'
Dat werkt.
Op de fabrieken, waar de situatie toch al gespannen is door
gebrek aan kontakt met de buitenwereld lapt nu iedereen de
gegeven instrukties aan zijn laars.
Er volgt een run op de aanwezige personeelsbusjes en
personeelsauto's en in razende vaart scheurt men
richting poort. De daar aanwezige bedrijfsbewaking is niet in
staat de op hol geslagen menigte tegen te houden en moet
lijdzaam toezien hoe de slagboom wordt gekraakt.
Sommige portiers springen snel in een passerend busje en
vragen zich niet eens af waarheen. Links en rechts boren
auto's zich in elkaar en vloekend vechten de mensen zich een
weg naar de uitgang.
Een zachte wind neemt ondertussen uiterst radio-aktieve
deeltjes mee en verspreidt een gedeelte daarvan over de
omgeving.
De ruitenwissers worden aangezet om mistdunne
waterdruppeltjes weg te wissen.
Met witte gezichten kijken de mannen in de richting van de
kerncentrale en wijzen elkaar op de tientallen meters hoge
witte damppluim die recht omhoog als een fakkel boven de
koepel uitschiet. Op de autoradio's wordt nerveus gezocht
naar meer nieuws.
06.40 uur. Radio Nieuwsdienst A.N.P.
'Alle programma's worden nu onderbroken voor verder nieuws
9^/ over het ongeval in de kerncentrale bij Borssele. Hoewel de
berichten hierover maar mondjesmaat naar buiten komen mag
worden aangenomen dat de situatie de omvang van een ramp
dreigt aan te nemen. De bevolking van Walcheren en
Zuid-Beveland wordt dringend verzocht binnen te blijven.
Er is sprake van sterk verhoogde radio-aktiviteit in de onderste
luchtlagen. De mist die zich op dit moment boven het Zeeuwse
land begint te vormen wordt veroorzaakt door radio-aktieve
waterdamp die schadelijke gevolgen kan hebben voorde huid.
'Vermijdt aanraking zoveel mogelijk en blijft U binnen.'
