De liefde zal verkoelen en
het onrecht zal heersen
Middelburgse werkende jongeren aan het woord
Elk jaar krijgt tegenwoordig een bestemming. Dat is natuurlijk prachtig. Zo is 1985 door de Verenigde
Naties uitgeroepen tot het Internationaal Jongerenjaar. In tegenstelling tot watje zou verwachten, heeft
dat ook nog gevolgen.
Allerlei instanties die zich met de jeugd bezighouden, weten voor de gelegenheid bij de overheid geld los te
peuteren voor hun doelgroep.
De Raad voor het Jeugdbeleid wilde de Nederlanders eens kennis laten maken met mensen die nu hun
jonge jaren aan het opsouperen zijn. De free-lance journalist Rudie Kagie (Vrij Nederland/NRC), kreeg
de opdracht een doorsnee groep van jongeren tussen de 12 en 19 jaar te interviewen over hun leven,
welzijn en toekomstverwachtingen. Tachtig sprak hij er, waaronder enkele uit Middelburg, die zich in de
Drukwerkplaats in de Pijpstraat bezig houden. Nogal sombere verhalen. Een fragment uit dat deel van
het boek volgt hieronder. Het eerste stukje bevat door Rudie Kagie geselecteerde 'getuigenissen' van drie
Middelburgers uit een door de Drukwerkplaats gestencild boekje ('de liefde zal verkoelen en het onrecht
zal heersen'). In het tweede stukje komen Eric, Eddy, Frans en Aart van de Drukwerkplaats aan het
woord ('Natuurlijk gaat er niets boven gewoon werk, een normale baan'). De werkplaats is een
expirimenteel project voor jongens en meisjes tussen de 15 en 17 jaar, die het vormingswerk voor
werkende jongeren evenzeer duchten als een beroepsopleiding.
Het verhaal van Simon uit Middelburg,
door hem zelf verteld: 'Hallo, mijn naam is
Simon. Ik ben 17 jaar. Ik heb zes jaar lagere
school gehad en ben in die zes jaar niet
blijven zitten. Toen ik van de lagere school
af kwam ging ik naar de eerste klas van de
mavo, maar dat viel tegen, ik dacht dat ik
het kon maar de resultaten waren slecht en
ik ben dus blijven zitten. Toen ging ik van
de mavo af en ben ik naar de eerste klas van
de LTS gegaan. Dat ging mij beter af. Ik
haalde dus de eerste klas en ging toen naar
de tweede klas, maar in de tweede klas ging
het weer helemaal mis. Ik kon niet goed
met de leraren opschieten en begon toen te
spijbelen. Ik heb toen bijna het hele jaar
gespijbeld en ben dus blijven zitten. Toen
ging ik van de LTS af en ben naar een
internaat gegaan, daar heb ik ongeveer een
jaar gezeten en ben er toen van afgestuurd.
Toen ben ik weer terug naar de LTS gegaan
en kwam weer in de tweede klas, maar toen
ik er een paar maanden zat kreeg ik ruzie
met een leraar en die heb ik toen geslagen.
Ik ben toen van school afgestuurd en toen
heb ik een tijd niks gedaan en ik verveelde
me en ben toen naar de streekschool
gegaan en daar heb ik een jaar opgezeten.
Daarna heb ik me weer ingeschreven en
ben toen hier beland.'
'Hallo, ik ben Erik. Ben geboren te
Middelburg. Ik ben 16 jaar en heb in drie
tehuizen gezeten. Ik heb veel katte-
kwaad uitgehaald. We zijn ook veel door
de politie gepakt. Nu gaat het goed want ik
woon weer bij m'n moeder.' Ronald van 17
die zich hevig voor illegale radio interes
seert en op de Drukwerkplaats leert
letterzetten, fotograferen, offsetdrukken
en zeefdrukken, bekent: 'Mijn toekomst
zie ik somber in want er is geen werk, dus
de sociale dienst wat pokslecht is want je
wordt lui. Ik zit nu drie dagen op school en
de andere twee dagen werk ik thuis. Wat ik
erg haat want voor f. 3,50 per uur is het
gekkenwerk. In mijn jeugdjaren heb ik veel
met de politie te maken gehad. Omdat ik
geen zakgeld kreeg ging ik stelen en al dat
soort dingen.' Frans groeide op in tehuizen
en pleeggezinnen. 'Als klein kind had ik het
altijd moeilijk. Ik was bang dat ik door de
mensen niet geaksepteerd werd. hierdoor
werd ik door andere mensen getreiterd. Ik
voelde me dus rottig en zat vol met haat,
pijn, verdriet. Ik voelde me dus angstig en
ik wilde het gevoel kwijt raken.' In de
toekomst hoopt Frans, schrijft hij, meteen
vriendin langs het strand te wandelen. Hij
schrijft: 'Verder hoop ik dat ik veel goede
vrienden en vriendinnen krijg die mij wel
aksepteren. Ik hoop ook een gezin te
stichten waar ik later dan nog eens opa van
hoop te worden. De toekomst zie ik
somber in: werkloosheid en natuurrampen
zoals bosbranden, industrierampen en
aardbevingen bij China en Rusland, anti
semitisme, enz. Mensen worden onzeker en
zijn hierdoor geprikkeld. De liefde zal
verkoelen en het onrecht zal heersen. Er zal
een macht komen die de hele wereld bezit.
En iedereen wordt daar afhankelijk van
doordat alle mensen als nummer behan
deld worden en bijna iedereen een teken zal
dragen van die macht. Dit gebeurt door
middel van een kode of nummer op je
rechterarm of pols of door een teken op je
voorhoofd. Dus als je wilt eten dan moetje
eerst met je arm langs een computer en als
je aan hun verwachtingen hebt voldaan
dan krijg je eten. maar dit is ver in de
toekomst en ik maak me hier nog niet zo
druk over. Op een dag zullen we bevrijd
worden.'
Ze vangen om negen uur 's morgens aan
met een kopje koffie. Een bespreking van
de bestemming die de komende uren krijgt
volgt. Daarna vult zo'n dag zich min of
meer vanzelf in. Niemand geeft bevelen en
wie toevallig zin heeft om een sticker met
André van Duin erop te maken die maakt
een sticker met André van Duin erop.
'Beetje oriënteren, beetje ervaring op
doen', zegt Eddy, want dat is naar zijn
mening de filosofie waar alles om draait.
Erik vult aan: 'Het gaat ook om een beetje
bezig te wezen, onder elkaar. Kleine
opdrachtjes uitvoeren enzo. Leren komt er
ook wel bij, maar dat gaat hier indirekt. het
drukken zelf is natuurlijk ook een hele
ervaring.
Frans bezoekt de Drukwerkplaats in
17
