Bedankt voor de tip
een nieuw advies aan Aerts als deze
vergunning afloopt.'
Greenpeace staat op het standpunt dat nü
moet worden overgegaan op recycling,
want wit is in de mode. De witmakers van
de titaandioxyde-industrie draaien op
volle toeren.
Verdund
Lensens laat een onderzoek doen naar de
mogelijkheden van recycling (alsof er niet
al een fabriek op die manier werkt) en
Aerts heeft toegezegd 1 januari 1989 als
einddatum van de lozingen in de Europese
gemeenschap te verdedigen. Tot nu toe
weigerde hij dat. Het argument: concu-
rentievervalsing.
Martin Bésieux: 'Als Nederland en Duits
land 1 januari 1989 stoppen met lozen,
ontstaat er juist voor die landen het nadeel
van concurrentievervalsing.' Dat is logica,
maar politiek heeft vaak niets met logica te
maken. Van het ministerie moet NL
Chemicals nu, net-als Bayer, het vele zware
metalen bevattende afvalzuur lozen voor
de kust van Zeebrugge en niet meer voor
Westkappele. Het is een gebied met veel
stroming, waardoor het gif volgens het
Belgische ministerie nog meer wordt
verdund en het voor de Nederlandse
wateren geen kwaad kan. Een oplossing
van het type: hoge schoorstenen ver vuil,
want het blijft toch ergens hangen. Nu al
blijkt uit het RIVO-onderzoek dat de vis
op plaatsen die honderden kilometers van
land liggen en waar in geen honderden
kilometers in de omtrek wordt gedumpt de
hoogste aantallen zieke bot worden
gevangen. Dat is in de buurt van de
Doggersbank. Het resultaat is alleen dat
die truc het nog moeilijker maakt aan te
tonen dat de vis ziek wordt door de
vervuiling van de zee.
Zo zorgen onze Westeuropese rechtsstaten
soms voor uiterst merkwaardige situaties.
Een organisatie die de steeds verder
vervuilende Noordzee van de ondergang
wil redden staat voor de rechter, omdat
twee bedrijven op een onwettige manier
zijn gehinderd bij het werken aan de
ondergang van de Noordzee.
Nieuwjaarswensen
Een ander positief gevolg van de akties is
dat Belgische kustgemeenten wakker be
ginnen te worden. In Middelkerke is
inmiddels een motie tegen de dumping
aangenomen en naar de regering gestuurd.
In Knokke-Heis,t en Nieuwpoort wordt een
motie aan de raad voorgelegd. De
algemene vrees van deze gemeenten is
schade aan vis, milieu en de kustrecreatie.
Nu zijn moties vrij krachteloos, zolang je
niet met enig machtsmiddel kan dreigen.
'Moties worden al jarenlang rondgestuurd,
maar het is hetzelfde als mekaar nieuwjaar
wensen en dan heb je 't wel gehad', vindt
raadslid Van der Weegen van Dorps
belangen en Toerisme in de Zeeuwsvlaam-
se gemeente Oostburg. Hij diende bij de
raad een motie in, bestemd voor de
Antwerpse rechter, met het verzoek de
Sirius te laten vertrekken zonder betaling
4
van de geëiste dwangsom. Die haalde 't
niet. Het werd tenslotte een verzoek
Greenpeace niet te zwaar te straffen. Als
extra steunbetuiging aan Greenpeace
stortten de voorstemmers 25 gulden per
man uit eigen portemonnee in de kas van
de milieuorganisatie. Lief van Oostburg,
maar het belang van deze motie is ook niet
meer dan een sympathiebetuiging.
Wel is weer duidelijk geworden dat
spektakulaire akties noodzakelijk zijn om
verandering in dit soort kwalijke prak
tijken te bewerkstelligen. Al jaren stort
België jaarlijks miljoenen tonnen scha
delijk chemisch afval rechtstreeks in de
Westerschelde en via dumpschepen in de
Noordzee. Dat is ook al jaren bekend,
maar er moeten eerst een paar mensen aan
lozingspijpen bungelen of aan ankers heen
en weer slingeren en grote koude boeg
golven over zich heen krijgen en dan zegt
iedereen: tja, 't is toch wat hè met dat gif in
zee.
Onderkoeld
Als je 't zo bekijkt hebben Bayer, NL
Chemicals en vooral de kapitein van de
Wadsy Tanker Greenpeace flink geholpen.
'Schrikbarend' noemt Martin Bésieux de
manier waarop de kapitein te werk ging.
'Ik heb als enige Belg de aktie aan boord
meegemaakt, 't Was hard, weetje. Tien uur
lang was ik met een paar anderen aan
boord van de Wadsy, vastgeklonken aan
het schip. Er stond een vliegende storm,
windkracht acht of negen, en het was
steenkoud. Een van ons was onderkoeld
geraakt, maar je moet niet denken dat die
kapitein zich er iets van aantrok. Hij sprak
geen woord tegen ons en voer gewoon op
volle kracht door. Ook toen de mensen aan
de ankers hingen, tegen het schip slinger
den en golven over zich heen kregen, de
kapitein voer door. Wij, op het schip,
kregen niet eens een bak koffie. Het was
een keiharde. Op de Falcon kon je een
redelijk gesprek voeren met de kapitein en
hij zorgde ook voor warme drank, dat ging
heel anders. Die man begreep dat onze
akties niet tegen zijn schip waren gericht,
maar tegen vervuiling, dus tegen de
bedrijven en de overheid. Wij zeiden tegem
hem: delozingen zullen nog wel een paar
jaar doorgaan en in die tijd kun je naar
ander werk speuren.'
Door de Sirius aan de ketting te leggen en
enorme schadeclaims te eisen, werden die
kwajongens van Greenpeace nog meer de
underdog. Nog meer sympathie en uitein
delijk kan ook dat zijn uitwerking hebben.
Beroep
Op het ogenblik is Greenpeace naarstig
aan het speuren naar mensen die in beroep
kunnen gaan tegen de lozingsvergunning.
Milieuorganisaties kunnen dat zelf niet
doen. Door een eigenaardige uitspraak van
een rechter is het in België praktijk
geworden dat alleen direkt belanghebben
den in beroep kunnen gaan.
Dat zouden kustgemeenten kunnen zijn
die direkt belang hebben bij de rekreatie.
Wethouder Willem Wisse van Vlissingen
kondigde voor de akties aan boord van de
Sirius al aan dat de gemeente tegen een
lozingsvergunning beroep zou aantekenen,
als dat mogelijk is. De vergunning met alle
voorwaarden zijn aangevraagd in Brussel,
maar waren bij het schrijven van dit artikel
nog niet binnen. Vlissingen onderzoekt de
mogelijkheden ook namens vier andere
kustgemeenten die al eerder hun onge
noegen over de lozingen aan de Neder
landse en Belgische regering hadden
doorgegeven. Een eventueel bezwaar zal
dan ook worden ondertekend door:
Oostburg, Westkapelle, Westenschouwen
en Bruinisse.
Benauwd
Maar hoe zit het met de vissers?
Als er één bedrijfstak is die belang heeft bij
een schone zee, dan is het wel de visserij.
Een telefonade naar aanleiding van
uitgelekte gegevens over visziekten in de
Noordzee, enkele maanden geleden, le
verde nogal wat plotseling afgebroken
gesprekken op. Sommige vissers knalden
de hoorn al op de haak toen ze het woord
visziekten hoorden. De Zeeuwse vissers
organisatie Zevibel is minder kortzichtig.
Begin mei ging er een telex naar de
Belgische staatssekretaris Aerts en naar
Bayer in Antwerpen.
Zevibel-voorzitter J. van den Bos geeft de
letterlijke tekst: 'Wij ondersteunen de
doelstelling van Greenpeace en vragen u
uw invloed aan te wenden om de Sirius vrij
te laten.'
'Dat hebben wij gedaan', zegt Van den
Bos.
Bent u niet geschrokken van het RIVO-
rapport over de visziekten in de Noordzee?
'Wij zijn zeker geschrokken. Wij staan op
het standpunt dat men zo niet ongelimi
teerd door kan gaan of, ik zal 't maar
gewoon zeggen: je kan toch maar niet
blijven doorgaan met al die rotzooi in zee
gooien. Het is wel zo dat we erg benauwd
zijn in de visserij. Het is gewoon
onheilspellend, al die gezwellen. Als je in
dat rapport bijvoorbeeld die foto's ziet. Ik
moet 't nog lezen, maar dat ziet er
onheilspellend uit. Maar ja, meneer de
Jong, 't is op 't land ook zo. Vroeger
hadden we een moestuin en dan zette mijn
vader peentjes en er werd niet gespoten en
dat ging goed. Nu lukt dat niet, dan heb je
meteen wortelvlieg. Ik probeer het nu met
bieslook erbij. Vorig jaar ging het goed en
nou maar afwachten wat het dit jaar wordt.
Maar, al dat spuiten, in de landbouw, in de
fruit, het is best mogelijk dat de natuur
helemaal bederft.'
Tip
Nadat ik zeg dat in de landbouw en
fruitteelt het spuiten beetje bij beetje wordt
teruggedrongen de vraag: Gaat Zevibel in
beroep tegen de lozingsvergunning?
'Nee. We hebben pas vergadering gehad.
Er is niet over gesproken, ik heb er
niemand over gehoord.'
Vlissingen wil wel in beroep gaan.
'Oh ja? Kan het dan nog?'
De vergunning is nog maar kort geleden
afgegeven. Als er één organisatie belang
hebbende is, dan is het wel Zevibel.
'Dat is zeker waar. Weet u wat ik doe, ik
bel onze sekretaris dinsdag op en ik neem
'ns contact op met Vlissingen. Dan ga ik
dat eens bekijken. Bedankt voor de tip.'
Ad de Jong
