Gezeur
Zeeuwen heten conservatief te zijn; natuurlijk, in hun
isolement van het verleden waren ze dat. Maar daarin is toch
na de ontsluiting van Zeeland een grote verandering
gekomen! De Zeeuwse boeren hebben met de herverkave
ling en de machanisatie in hun bedrijven hun conser
vatisme over boord gegooid. De modernisering van de
landbouw zorgde er voor, dat er bijna geen landarbeiders
meer zijn, in 't verleden maakten zij een groot deel van de
bevolking uit.
Was er voor de tweede wereldoorlog in Zeeland naast de
Koninklijke Maatschappij 'De Schelde' en de 'Vitrite
Works', nagenoeg geen industrie, is er thans ook in deze
provincie in belangrijke mate geïndustrialiseerd.
Daarbij is Zeeland een toeristengebied geworden op grote
schaal. De ontsluiting en modernisering van Zeeland
hebben ingrijpende veranderingen in levenswijze, levensstijl
en mentaliteit met zich meegebracht.
Is die 'Geerse-mentaliteit' waarvan De Bree gewaagt, die
onderdanigheid, nog wel zo sterk bij de Zeeuwen als in de
dertiger jaren? Onderdanigheid overigens, die niet specifiek
Zeeuws was, immers er moest brood op de plank zijn,
dus je was onderdanig aan je broodheer, zo je nog werk had.
En in geval van werkloosheid wasje afhankelijk van en dus
onderdanig aan de dames en heren van het Burgelijk Arm
bestuur en of van de Diaconie.
Maar dat verschijnsel kwam beslist niet uitsluitend in
Zeeland voor!
Is die gezagsgetrouwheid van de tegenwoordige Zeeuwen
nog wel zo groot? En het geloof in de van God gegeven
overheid? De Zeeuwen gaan toch bij de verkiezingen
massaal stemmen en ze weten toch dat de overheden via hun
stem zijn gekozen.
Zeeuwen zouden zuinig zijn: 'Ons Zeeuwen bin zunig ee?'
Nou ja, in de reclame-wereld staat de waarheid niet altijd
vooraan.
Beschouwend en belerend, ja dat is een trekje dat ik bij veel
Zeeuwen tegenkommaar is dat nu wel uitsluitend
Zeeuws? Is dat niet iets waar veel Nederlanders mee behept
zijn? Bekend is toch dat opgestoken wijsvingertje en de
kreet: 'iedere Nederlander is zijn eigen theoloog.'
Wat blijft er nog over van: de Zeeuwen zijn zus of zo? Zijn al
die eigenschappen en hoedanigheden al niet grotendeels
zaken uit het verleden geworden?
Wat zijn nou eigenlijk Zeeuwen? Behoren daartoe ook de
nazaten van de destijds uit Frankrijk gevluchte Hugenoten?
Worden de Marokanen, Turken, Spanjaarden en Surina-
mers, die zich ook in Zeeland hebben gevestigd te zijner tijd
Zeeuwen? En wanneer dan?
Wat zijn dat nou eigenlijk, Zeeuwen? Ik meen aangetoond
te hebben, dat er maar moeilijk een antwoord op die vraag te
vinden is.
Zo er dan toch een eigenschap van de Zeeuwen bestaat, dan
geloof ik dat het dit is: Zeeuwen houden van Zeeland!
Want Zeeland is intens mooi en afwisselend. De wijdheid
van de grote polders, met in de zomer de diverse kleuren
van de gewassen; de beslotenheid, de 'dieken en wegen' in de
'zak' van Zuid-Beveland. De bloeiende boomgaarden in
mei. De duinen en bossen van Walcheren en Schouwen. De
Zeeuwse steden en dorpen en tenslotte, maar niet in 't minst:
de Zeeuwse wateren, waarvan de kleuren wisselen met het
weer!
En weggelopen Zeeuwen zoals ondertekende er één is ken
nen het verlangen naar die Zeeuwse schoonheid en keren er
dan ook graag steeds weer naar terug.
Dat zijn nou Zeeuwen!
J.J. Liplijn
Gouda
Omdat ik in Zeeland geboren ben en daar zelfs ook ben
opgegroeid kan ik me een Zeeuw noemen.
Nu kun je verder wel uit gaan wijden over allerlei voor
oordelen als stugheid, zuinigheid en uit de klei getrokken,
maar dat is natuurlijk je reinste onzin.
Dat de multinationale onderneming Unilever zijn pakje
margarine graag het etiket mee wil geven dat je er geen
cent teveel voor betaalt, zegt natuurlijk niets over de
Zeeuwen. Het geeft alleen maar aan dat Unilever zijn grond-
stoffenleveranciers van allerlei vetten en olieén, zó weinig
betaald dat zij het voor een, naar hun zeggen, lage prijs op de
markt kunnen brengen. Unilever zegt zeker ook tegen de
Afrikaanse arbeiders op hun plantages: 'Geen cent te veel
hoor, want wij zijn zuinig, dus we kunnen jullie niet teveel
betalen.'
Nu wat anders van hetzelfde. In de Oosterschelde liggen
nogal wat mossels opgeslagen. Als de eigenaar niet kijkt is
het vrij^epiakkelijk om daawat mossels weg te halen. Wat
?en §t$ jdgénaren dan? '0ie Zeeuwen, die stelen.' Dus
