e5 voelt zich nog
i on Quichote
het streven naar een hoge kwaliteit van de
werkgelegenheid.
Andere golflengte
NZ: Hoe ligt het nou binnen het bedrijf zelf?
Scheffers: Dat is in de eerste plaats het
operatieterrein van de bedrijfsledengroepen
FNV en CNV. Nou, die hebben het niet
gemakkelijk. In elk geval mikken ze niet op
het ontwerpen van een compleet alternatief
voorde militaire produktie. Want als ze met
een compleet alternatief aankomen, zou de
direktie daar de krenten uit kunnen
pikken en uitvoeren, maar misschien een
deel laten vallen omdat dat teveel arbeids
krachten kost.
En dan wordt de bond mee verantwoorde
lijk voor het mogelijk ontslag van mensen.
Want je moet wel bedenken, dat het in ons
land nog altijd zo is, dat de vakbond leuk
plannen kan indienen, maar dat ze bij de
uitvoering niks te zeggen heeft.
NZ: De direktie van De Schelde, hoe reageert
die op het konversie-verhaal?
Scheffers: Eerst dachten ze misschien dat
we een stelletje relschoppers waren, maar
dat is nu niet meer zo. We hebben
zaalruimte voor onze themadag vanhen
gekregen en er waren daar twee direkteuren
aanwezig. Het is bekend dat ze zeker niet
afwijzend staan tegenover konversie. Als je
ze op zo'n themadag aanspreekt, blijkt wel
dat ze op 'n andere golflengte zitten dan wij,
maar aan de andere kant is het ook voor hen
duidelijk, dat een te grote afhankelijkheid
van Defensie riskant is én de luiheid van het
bedrijf in de hand werkt. Maar -zoals ik zei-
we worden voor vol aangezien en niet als
verdwaasde idealisten.
NZ: En dat voel je je ook niet?
Scheffers: Nee, dat zou ik zijn als ik als 'n
soort vredesapostel aan de poort ging staan
roepen: 'Dit is fout en dat mogen jullie niet
doen!' Voor de mensen die daar werken ben
je dan ongeloofwaardig en dan ben je dus
in-effektief bezig.
NZ: Maar hoe bereik je dan wel effekt bij het
personeel?
Scheffers: Door dus samen te werken met
hun eigen vakbonden.
Zuid Afrika
In het verleden hebben ze bij De Schelde wel
eens geweigerd om een fregat voor Zuid-
Afrika te bouwen. Zouden ze dat nu weer
doen?
Scheffers: Toen hadden ze volop werk en
dan is 'nee' zeggen gemakkelijk. Ik denk,
dat als er nu buitenlandse orders komen,
dat de mensen zich wel zullen afvragen,
waar het naar toe gaat. Of ze zullen
weigeren, weet ik niet, maar dat is ook de
verantwoordelijkheid van de direktie. En
van de nationale politiek, die een export
vergunning geeft.
NZ: En is er geen persoonlijke verantwoorde
lijkheid....
Scheffers: Ja, eh, ik denk dat we dan net als
in '83 bij ons pleidooi voor de fregatten-
order, ons zorgvuldig moeten afvragen,
hoever we kunnen gaan. En daarbij zul je
steeds moeten overwegen dat je wel kunt
zeggen: 'Dat niet', maar dan moet je ook de
vraag beantwoorden: 'Wat dan?' En als dan
het alternatief is: 'de WW in', dan denk ik
dat ik het heel moeilijk zou hebben om te
mensen op te roepen om zo'n order te
weigeren.
NZ: Dan nog maar 'nfregat vooreen kwalijk
regiem....
Scheffers: Het ligt er aan voor welk land....
Maar om zo'n situtatie te voorkomen
hebben we nü al de noodzaak om samen te
zoeken naar alternatieven, om de scheeps
bouw van De Schelde minder afhankelijk te
maken van oorlogsschepen.
Maar ik zeg nog eens: we moeten er ons niet
toe laten verleiden om het als een geïsoleerd
probleem voor Schelde-werkers te zien. Het
is een politiek en maatschappelijk probleem
van ons allemaal. We zijn allemaal
slachtoffers én profiteurs van dit bestel en
we gaan er allemaal mee door. Dus het is
hardstikke ingewikkeld en we moeten
oppassen dat we niet tevreden zijn met
naïeve oplossingen. Want dan jaag je
illusies na.
NZ: Je voelt je nog steeds geen Don
Quichote?
Scheffers: Nee, want ik merk dat zowel
binnen De Schelde als bij de rest der
Zeeuwen men doorkrijgt dat het ons te doen
is om de toekomst van de werkgelegenheid
èn van de kwaliteit van het werk veilig te
stellen. En je moet daarbij wel bedenken,
dat we in een tijd van crisis zitten en dat
mensen dan nooit zo hard achter idealen
aanrennen.
Den Haag
NZ: Wat willen jullie nou dat Den Haag doet?
Minder fregatten, maar meer.... wat eigen
lijk
Scheffers: Naast de garantie van defensie
orders op korte termijn willen we dat de
Schelde-direktie de opdracht krijgt om
tegelijk aan alternatieven te werken. Mèt
subsidie. Want als je nu ziet, dat Philips,
ondanks z'n winsten, subsidie krijgt voor
het ontwikkelen van super-chips, dan zeg
ik: waarom dat geld niet naar het ontwik
kelen van konversieplannen gesluisd? En
dan.... TNO is een overheidsinstelling, de
universiteiten en hogescholen hebben on
derzoeksafdelingen. Geef hen opdracht in
het kader van een samenhangend landelijk
konversiebeleid.
NZ: De motie van de PvdA voor het instellen
van een nationale conversie-commissie is
afgestemd....
Scheffers: Ach, de socialistische maat
schappij is er ook nog niet, maar toch zitten
veel mensen nog niet bij de pakken neer....
NZ: En dan eindelijk lukt het om die
konversie er in Nederland door te krijgen en
dan bouwen ze die fregatten over de grens....
Scheffers: Maar wij houden niet op bij de
landsgrenzen. Ik zit ook in de nationale Pax
Christi-campagne 'Stop de wapenhandel-
begin met konversie' en daarin hebben we
duidelijk tegen elkaar gezegd, dat we niet de
illusie moeten hebben, dat als het bij De
Schelde of in Nederland zover is, dat dan de
konversie is gelukt. Nee, dan is er nog niks
gelukt.
NZ: Het is een lange weg.
Scheffers: 't Is een lange weg, jaah.
Kees Slager
5
