f
Volop ruimte
meerderheid van de staten was het er
roerend mee eens. Ze namen een motie aan,
die was ingediend door PvdA, PPR en
CDA.
En luister eens, hoe de fractieleider van het
CDA, het tegenwoordige kamerlid drs.
Huib Eversdijk toen uit de hoek kwam:
'Waren de procedure en de inspraak al
onwezenlijk, nog erger is het geworden met
het verschijnen van het ASEV. De normen die
daarin staan, maken het volstrekt onmogelijk
ook maar ergens in deze provincie een plaats
voor een kerncentrale aan te wijzen, zonder
dat dat drastische gevolgen heeft. Vrijwel
niemand zal zulke vergaande consequenties
voor zijn woonomgeving willen aanvaarden.
Ten aanzien van Borssele moet ik overigens
nog op een zeer belngrijk aspect wijzen. Ten
onrechte is in het ASEV geen rekening
gehouden met het feit, dat er in Borssele al
een kerncentrale staat. Eigenlijk zou de
redenering ten aanzien van Borssele als volgt
moeten luiden: twee kerncentrales op één
plaats betekent een tweemaal zo grote kans
op een extreem ongeval en dus ook een
tweemaal zo groot risiko.
Borssele met twee kerncentrales is, wat het
risiko voor alle omwonenden tezamen
betreft, te vergelijken met een vestigings
plaats voor één kerncentrale met tweemaal
zoveel inwoners binnen een straal van 20
kilometer. Dat heeft de belangrijke conse
quentie, dat de in het ASEV genoemde aantal
inwoners bij Borssele dient te worden
verdubbeld om een juiste vergelijking te
kunnen maken. Hierdoor valt Borssele op
grond van het ASEV zèlf als vestigings
plaats en kan volgens de normen van het
ASEV zelfs niet meer als mogelijkheid
worden aanvaard.
Tot zover Eversdijk, die mee de motie
indiende, waarin stond, dat er in Zeeland
geen tweede kerncentrale kon komen en:
'Verandering van de ASEV-normen enkel om
de kerncentrale zonder meer mogelijk te
maken achten wij volstrekt onaanvaardbaar.
Dit zal nooit mogen gebeuren.'
Duidelijke taal. Maar wie goed leest (en
intussen acht jaar ervaring verder is) weet
dat die zinnen duidelijk léken. Want wie
maakt uit of de normen versoepeld zijn om
de kerncentrales toch mogelijk te maken?
Iedereen weet, dat dat gebeurd is, maar het
CDA verschuilt zich achter rapporten, die
in opdracht van een pro-kernenergie
kabinet zijn gemaakt: de normen zijn wel
versoepeld, maar helemaal niet om nieuwe
kerncentrales mogelijk te maken
Dat de nieuwe normen soepeler zijn dan die
in Japan, de VS, Rusland en die van het
IAEA (International Atomic Energy Agen
cy) is niet belangrijk. Het CDA kan wijzen
op een rapport en voelt zich verantwoord
nu de gevarenzone van 20 naar 6 kilometer
is teruggebracht en nu het aantal mensen
dat bij een ongeval meteen dood is volgens
dat rapport ook wat lager is. Over de velen,
die langzaam zullen kreperen praten we
niet. Over de onmogelijkheid tot evacuatie
van Walcheren ook niet. Over de risiko's
van een lpg-terminal en een raffinaderij met
lpg-plannen binnen 3 kilometer van die
twee centrales ook niet.
De arrogantie is'meer dan ooit openlijk aan
de macht.
Longkanker
In de raad van Borssele paren de fraktielei-
ders van SGP en CDA hun arrogantie aan
vrijwel totale domheid als het gaat om
kernenergie. Dat bleek weer op 24
september toen de heren De Witte (sgp) en
De Lange (cda) gretig toehapten op het plan
van B. en W. om nieuwe kerncentrales
binnen te halen. Beide heren meenden hun
tegenstanders er op te moeten wijzen, dat
'het aantal doden in kolenmijnen grillig
afsteekt tegen kernenergie.'
Kennelijk hebben beide heren niet in de
gaten, dat de grondstof van kernenergie
(uranium) ook een delfstof is en in elk geval
hebben ze niet de moeite genomen om eens
na te vragen, wat er in die uraniummijnen
gebeurt. Hadden ze dat wel gedaan, dan
hadden ze zeker liever hun mond gehouden.
Immers, het werken in die mijnen en het
wonen in de omgeving ervan is veel
riskanter dan welke kolenmijn ook.
Serieuze onderzoekers in de VS toonden in
1978 aan, dat een werker in de uranium
mijnen 85 keer zoveel kans heeft op
longkanker dan iemand anders. Doordat er
bij het werken in die mijn niet alleen stof
vrijkomt (kans op stoflongen) maar ook
radioaktieve deeltjes (soms 10 keer de
maximale dosis) en het zeer gevaarlijke
Radon-gas, kwamen bijvoorbeeld medici in
het Shiprock Indian Hospital tot de
bevinding dat van iedere 100 uranium-
mijnwerkers er 70 aan longkanker stierven.
Die mijnwerkers zijn voor een goed deel
Indianen, want de uraniummijnen liggen in
Indiaans gebied (en in Australië precies in
het gebied der Aboriginals). Ook streekbe-
woners lopen (volgens het Amerikaanse
ministerie van Energie zèlf) een dubbele
kans op longkanker. Immers, de gigan
tische afvalbergen liggen overal en het stof
waait uit over een troosteloze omgeving,
waar niets meer groeit en die dan ook door
de Amerikaanse regering tot 'national
sacrifice area' (ofwel 'nationaal opoffe-
ringsgebied') is bestempeld.
Het treurige is, dat het afval uit de mijnen
(waar nog circa 85% van de radioaktiviteit
in achter is gebleven) gebruikt is voor het
ophogen van bouwterreinen voor huizen en
andere gebouwen. Gevolg: honderdduizen
den doden door longkanker in de komende
tachtigduizend jaar (zolang blijft radon
aktief...) volgens de studie 'Legacy of
uranium tailings'.
Afgezien van de doden die er nu al vallen,
blijkt men ook zowel bij de Indianen in de
VS als de oorspronkelijke bewoners van
Australië hun 'heilige plaatsen' te vernieti
gen voor de mijnbouw. Daar kan men hier
schamper en arrogant over doen, maar het
zou toch aardig zijn om te zien hoe CDA en
SGP zich zouden opstellen als het uranium
toevallig alleen op hun heilige plaatsen
(Bethlehem, Vaticaan, Lourdesgevon
den werd.
Kees Slager.
PZC
ZI
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1985
BORSSELE - Bij het treffen van
voorbereidingen voor uitbreiding
van kernenergie in het Sloegebied,
wordt de bouw van kerncentra
les niet uitgesloten. De leiding van de
NV Provinciale Zeeuwse Energie-
Maatschappij (PZEM) heeft daar een
duidelijke voorkeur voor.
Op het 95 hectare grote complex van
het nutsbedrijf onderaan de zeedijk
bij Borssele, is voor Uaselileuwe een-
trales ook volop plaats. Op dat com
plex staat al Nederlands tot nu toe
enige commerciële kerncentrale en
een conventionele centrale. Momen
teel ls een kolencentrale (ter vervan
ging van de conventionele voorzie
ning) in aanbouw.
Volgens voorlopige verkenningen van
de PZEM kunnen nieuwe kerncentra
les het beste achter de huidige kem-
centrale neergezet worden, zoals aan
gegeven op deze tekening.
7
